Манга: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎top: Правописна исправка, replaced: Втората Светска Војна → Втората светска војна using AWB
с →‎top: Замена со тековен назив на предлошка, replaced: цитирана веб страница → Наведена мрежна страница (9) using AWB
Ред 1: Ред 1:
[[Податотека:Wikipe-tan frontview.png|175px|thumb|right|Википе-Тан, пример на девојче нацртано во манга стил]]
[[Податотека:Wikipe-tan frontview.png|175px|thumb|right|Википе-Тан, пример на девојче нацртано во манга стил]]
'''Манга''' (во [[канџи]]: 漫画; во [[хирагана]]: まんが; и во [[катакана]]: マンガ) е специфичен начин на цртање стрипови кој е развиен во [[Јапонија]] во доцните години од [[XIX век]].<ref name="Lent">Lent, John A. 2001. "Introduction." In John A. Lent, editor. ''Illustrating Asia: Comics, Humor Magazines, and Picture Books''. Honolulu, HI: University of Hawai'i Press. pp. 3-4. ISBN 0-8248-2471-7.</ref><ref name = "Gravett">Gravett, Paul. 2004. ''Manga: Sixty Years of Japanese Comics.'' NY: Harper Design. ISBN 1-85669-391-0. p. 8.</ref><ref>{{цитирана веб страница | author = Go Tchiei| url = http://www.dnp.co.jp/museum/nmp/nmp_i/articles/manga/manga2.html | title = Characteristics of Japanese Manga | datepublished = 1998 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref> Во нивната модерна форма, манга-стриповите датираат кратко по [[Втора светска војна|Втората светска војна]],<ref name="Kinsella">Kinsella, Sharon 2000. ''Adult Manga: Culture and Power in Contemporary Japanese Society.'' Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 978-0-8248-2318-4.</ref> но пред тоа тие имаат долга и комплицирана историја во раната [[јапонска уметност]].<ref name="Kern">Kern, Adam. 2006. ''Manga from the Floating World: Comicbook Culture and the Kibyōshi of Edo Japan'' Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02266-9.</ref><ref name="Ito">{{цитирана веб страница | author = Ito, Kinko| url = http://www.ingentaconnect.com/content/bpl/jpcu/2005/00000038/00000003/art00002 | title = A history of manga in the context of Japanese culture and society | publisher = [[The Journal of Popular Culture]]| datepublished = 2005 | pages= 38 (3): 456-475| accessdate = 2008-04-05 }}</ref><ref name="Schodt 1986">Schodt, Frederik L. 1986. ''[[Manga! Manga! The World of Japanese Comics]]''. Tokyo: Kodansha. ISBN 978-0-87011-752-7.</ref>
'''Манга''' (во [[канџи]]: 漫画; во [[хирагана]]: まんが; и во [[катакана]]: マンガ) е специфичен начин на цртање стрипови кој е развиен во [[Јапонија]] во доцните години од [[XIX век]].<ref name="Lent">Lent, John A. 2001. "Introduction." In John A. Lent, editor. ''Illustrating Asia: Comics, Humor Magazines, and Picture Books''. Honolulu, HI: University of Hawai'i Press. pp. 3-4. ISBN 0-8248-2471-7.</ref><ref name = "Gravett">Gravett, Paul. 2004. ''Manga: Sixty Years of Japanese Comics.'' NY: Harper Design. ISBN 1-85669-391-0. p. 8.</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | author = Go Tchiei| url = http://www.dnp.co.jp/museum/nmp/nmp_i/articles/manga/manga2.html | title = Characteristics of Japanese Manga | datepublished = 1998 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref> Во нивната модерна форма, манга-стриповите датираат кратко по [[Втора светска војна|Втората светска војна]],<ref name="Kinsella">Kinsella, Sharon 2000. ''Adult Manga: Culture and Power in Contemporary Japanese Society.'' Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 978-0-8248-2318-4.</ref> но пред тоа тие имаат долга и комплицирана историја во раната [[јапонска уметност]].<ref name="Kern">Kern, Adam. 2006. ''Manga from the Floating World: Comicbook Culture and the Kibyōshi of Edo Japan'' Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02266-9.</ref><ref name="Ito">{{Наведена мрежна страница | author = Ito, Kinko| url = http://www.ingentaconnect.com/content/bpl/jpcu/2005/00000038/00000003/art00002 | title = A history of manga in the context of Japanese culture and society | publisher = [[The Journal of Popular Culture]]| datepublished = 2005 | pages= 38 (3): 456-475| accessdate = 2008-04-05 }}</ref><ref name="Schodt 1986">Schodt, Frederik L. 1986. ''[[Manga! Manga! The World of Japanese Comics]]''. Tokyo: Kodansha. ISBN 978-0-87011-752-7.</ref>


Во Јапонија, луѓе од сите возрасти читаат манга-стрипови.<ref name = "Gravett"/> Овие стрипови можат да бидат во различни жанрови, како акција-авантура, романтика, спорт и игри, историја, комедија, научна фантастика, мистерија, хорор, секс, па дури и бизнис.<ref name="Gravett"/> Со својот почеток во [[1950-ти]]те, мангата сега е еден голем дел од јапонската издавачка ингустрија,<ref name="Kinsella"/><ref name="Schodt 1996">Schodt, Frederik L. 1996. ''[[Dreamland Japan: Writings on Modern Manga]].'' Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1880656235.</ref> заработувајќи 481 милијарда [[јен]]и во Јапонија во 2006<ref name="ComiPress">{{цитирана веб страница | url = http://comipress.com/news/2007/03/10/1622 | title = Japanese Manga Market Drops Below 500 Billion Yen | publisher = ComiPress | datepublished = 2007-03-10 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref> (приближно 4,4 милијарди [[американски долари]]).<ref>{{цитирана веб страница | url = http://www.google.com/search?client=opera&rls=en&q=500+billion+yen+in+dollars&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8 | title = 500 billion yen in dollars | accessdate = 2007-09-14 |date=2007-09-14 | publisher = Google}}</ref> Покрај Јапонија, мангата е доста популарна и низ целиот свет.<ref name="Wong 2006">
Во Јапонија, луѓе од сите возрасти читаат манга-стрипови.<ref name = "Gravett"/> Овие стрипови можат да бидат во различни жанрови, како акција-авантура, романтика, спорт и игри, историја, комедија, научна фантастика, мистерија, хорор, секс, па дури и бизнис.<ref name="Gravett"/> Со својот почеток во [[1950-ти]]те, мангата сега е еден голем дел од јапонската издавачка ингустрија,<ref name="Kinsella"/><ref name="Schodt 1996">Schodt, Frederik L. 1996. ''[[Dreamland Japan: Writings on Modern Manga]].'' Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1880656235.</ref> заработувајќи 481 милијарда [[јен]]и во Јапонија во 2006<ref name="ComiPress">{{Наведена мрежна страница | url = http://comipress.com/news/2007/03/10/1622 | title = Japanese Manga Market Drops Below 500 Billion Yen | publisher = ComiPress | datepublished = 2007-03-10 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref> (приближно 4,4 милијарди [[американски долари]]).<ref>{{Наведена мрежна страница | url = http://www.google.com/search?client=opera&rls=en&q=500+billion+yen+in+dollars&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8 | title = 500 billion yen in dollars | accessdate = 2007-09-14 |date=2007-09-14 | publisher = Google}}</ref> Покрај Јапонија, мангата е доста популарна и низ целиот свет.<ref name="Wong 2006">
{{cite news
{{cite news
| title = Globalizing manga: From Japan to Hong Kong and beyond
| title = Globalizing manga: From Japan to Hong Kong and beyond
Ред 30: Ред 30:
</ref><ref name="Patten">Patten, Fred. 2004. ''Watching Anime, Reading Manga: 25 Years of Essays and Reviews.'' Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1-880656-92-1.</ref>
</ref><ref name="Patten">Patten, Fred. 2004. ''Watching Anime, Reading Manga: 25 Years of Essays and Reviews.'' Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1-880656-92-1.</ref>


Во 2006, американскиот пазар од манга заработи 175−200 милиони долари.<ref name="Cha">{{цитирана веб страница | author = Cha, Kai-Ming | url = http://www.publishersweekly.com/article/CA6430330.html?nid=2789 | title = Viz Media and Manga in the U.S. | publisher = [[Publishers Weekly]] | datepublished = 3 април, 2004 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref> Мангата традиционално е печатена во црно-бела техника,<ref>Katzenstein, Peter. J. & Takashi Shiraishi 1997. ''Network Power: Japan in Asia.'' Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0801483738.</ref> иако постојат неколку манга-стрипови во боја.<ref>Kishi, Torajiro. 1998. ''Colorful''. Tokyo: Shueisha. ISBN 4-08-782556-6.</ref> Во Јапонија, мангата е произведувана во стрипови со големина на телефонски именик, кои често во себе содржат повеќе различни приказни кои се продолжуваат во следното издание.<ref name="Gravett" /><ref name="Schodt 1986"/> Ако некој манга-стрип постигне голема популарност, тој може да биде адаптиран во [[аниме]] (Анимирана серија чија тематика е инспирирана од некоја манга), по или дури неговото издавање,<ref>Kittelson, Mary Lynn. 1998. ''The Soul of Popular Culture: Looking at Contemporary Heroes, Myths, and Monsters.'' Chicago: Open Court. ISBN 978-0-8126-9363-8.</ref> иако понекогаш мангата е базирана на веќе постоечки играни или анимирани филмови<ref>{{цитирана веб страница | author = Johnston-O'Neill, Tom |url = http://parobs.org/index.php?module=article&view=279&lay_quiet=1&8dced886a4bd24eb30fc46843fb4287a=23679635f7832235dae9949749a76f35 | title = Finding the International in Comic Con International | publisher = The San Diego Participant Observer | datepublished = 3 август, 2007 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref> (на пр. ''Војна на ѕвездите'').
Во 2006, американскиот пазар од манга заработи 175−200 милиони долари.<ref name="Cha">{{Наведена мрежна страница | author = Cha, Kai-Ming | url = http://www.publishersweekly.com/article/CA6430330.html?nid=2789 | title = Viz Media and Manga in the U.S. | publisher = [[Publishers Weekly]] | datepublished = 3 април, 2004 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref> Мангата традиционално е печатена во црно-бела техника,<ref>Katzenstein, Peter. J. & Takashi Shiraishi 1997. ''Network Power: Japan in Asia.'' Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0801483738.</ref> иако постојат неколку манга-стрипови во боја.<ref>Kishi, Torajiro. 1998. ''Colorful''. Tokyo: Shueisha. ISBN 4-08-782556-6.</ref> Во Јапонија, мангата е произведувана во стрипови со големина на телефонски именик, кои често во себе содржат повеќе различни приказни кои се продолжуваат во следното издание.<ref name="Gravett" /><ref name="Schodt 1986"/> Ако некој манга-стрип постигне голема популарност, тој може да биде адаптиран во [[аниме]] (Анимирана серија чија тематика е инспирирана од некоја манга), по или дури неговото издавање,<ref>Kittelson, Mary Lynn. 1998. ''The Soul of Popular Culture: Looking at Contemporary Heroes, Myths, and Monsters.'' Chicago: Open Court. ISBN 978-0-8126-9363-8.</ref> иако понекогаш мангата е базирана на веќе постоечки играни или анимирани филмови<ref>{{Наведена мрежна страница | author = Johnston-O'Neill, Tom |url = http://parobs.org/index.php?module=article&view=279&lay_quiet=1&8dced886a4bd24eb30fc46843fb4287a=23679635f7832235dae9949749a76f35 | title = Finding the International in Comic Con International | publisher = The San Diego Participant Observer | datepublished = 3 август, 2007 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref> (на пр. ''Војна на ѕвездите'').


„Манга“ како збор користен надвор од Јапонија се одзива специфично на стриповите кои оригинално потекнуваат од Јапонија.<ref name="Merriam-Webster">Definition of manga from Merriam-Webster Online at http://m-w.com/dictionary/manga. Accessed 2007-12-07.</ref> Како и да е, Манга-стрипови се произведуваат насекаде во светот, особено во [[Тајван]] („Manhua“), [[Јужна Кореја]] („Manhwa“),<ref>{{цитирана веб страница | author = Webb, Martin |url = http://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/fl20060528x1.html | title = Manga by any other name is... | publisher = [[Japan Times]] | datepublished = 28 мај, 2006 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref><ref>{{цитирана веб страница | url = http://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/lexicon.php?id=67 | title = Lexicon: Manhwa: 만화 | accessdate = 2007-09-14 | publisher = Anime News Network}}</ref> и во [[Кина]], особено во Хонгконг („Manhua“).<ref name="Wong 2002">Wong, Wendy Siuyi. 2002. ''Hong Kong Comics: A History of Manhua.'' NY: Princeton Architectural Press. ISBN 978-1-56898-269-4</ref> Во [[Франција]], „la nouvelle manga“ развиле свој сопствен стил на цртање стрипови кој е под големо влијаније на јапонската манга.<ref name="VollBD">Vollmar, Rob. 2007. [http://goliath.ecnext.com/coms2/gi_0199-6318937/Frederic-Boilet-and-the-Nouvelle.html "Frederic Boilet and the Nouvelle Manga revolution."] ''World Literature Today'', Accessed 2007-09-14.</ref> Во [[САД]], стриповите кои се под влијание на мангата, луѓето ги нарекуваат „Америманга“, „светска манга“, или „оригинална манга на англиски јазик“ (ОАЛ-Манга).<ref>{{цитирана веб страница | url = http://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/lexicon.php?id=99 | title = World Manga | accessdate = 2007-09-14 | publisher = Anime News Network}}</ref>
„Манга“ како збор користен надвор од Јапонија се одзива специфично на стриповите кои оригинално потекнуваат од Јапонија.<ref name="Merriam-Webster">Definition of manga from Merriam-Webster Online at http://m-w.com/dictionary/manga. Accessed 2007-12-07.</ref> Како и да е, Манга-стрипови се произведуваат насекаде во светот, особено во [[Тајван]] („Manhua“), [[Јужна Кореја]] („Manhwa“),<ref>{{Наведена мрежна страница | author = Webb, Martin |url = http://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/fl20060528x1.html | title = Manga by any other name is... | publisher = [[Japan Times]] | datepublished = 28 мај, 2006 | accessdate = 2008-04-05 }}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница | url = http://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/lexicon.php?id=67 | title = Lexicon: Manhwa: 만화 | accessdate = 2007-09-14 | publisher = Anime News Network}}</ref> и во [[Кина]], особено во Хонгконг („Manhua“).<ref name="Wong 2002">Wong, Wendy Siuyi. 2002. ''Hong Kong Comics: A History of Manhua.'' NY: Princeton Architectural Press. ISBN 978-1-56898-269-4</ref> Во [[Франција]], „la nouvelle manga“ развиле свој сопствен стил на цртање стрипови кој е под големо влијаније на јапонската манга.<ref name="VollBD">Vollmar, Rob. 2007. [http://goliath.ecnext.com/coms2/gi_0199-6318937/Frederic-Boilet-and-the-Nouvelle.html "Frederic Boilet and the Nouvelle Manga revolution."] ''World Literature Today'', Accessed 2007-09-14.</ref> Во [[САД]], стриповите кои се под влијание на мангата, луѓето ги нарекуваат „Америманга“, „светска манга“, или „оригинална манга на англиски јазик“ (ОАЛ-Манга).<ref>{{Наведена мрежна страница | url = http://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/lexicon.php?id=99 | title = World Manga | accessdate = 2007-09-14 | publisher = Anime News Network}}</ref>


== Етимологија ==
== Етимологија ==

Преработка од 15:11, 22 мај 2020

Википе-Тан, пример на девојче нацртано во манга стил

Манга (во канџи: 漫画; во хирагана: まんが; и во катакана: マンガ) е специфичен начин на цртање стрипови кој е развиен во Јапонија во доцните години од XIX век.[1][2][3] Во нивната модерна форма, манга-стриповите датираат кратко по Втората светска војна,[4] но пред тоа тие имаат долга и комплицирана историја во раната јапонска уметност.[5][6][7]

Во Јапонија, луѓе од сите возрасти читаат манга-стрипови.[2] Овие стрипови можат да бидат во различни жанрови, како акција-авантура, романтика, спорт и игри, историја, комедија, научна фантастика, мистерија, хорор, секс, па дури и бизнис.[2] Со својот почеток во 1950-тите, мангата сега е еден голем дел од јапонската издавачка ингустрија,[4][8] заработувајќи 481 милијарда јени во Јапонија во 2006[9] (приближно 4,4 милијарди американски долари).[10] Покрај Јапонија, мангата е доста популарна и низ целиот свет.[11][12]

Во 2006, американскиот пазар од манга заработи 175−200 милиони долари.[13] Мангата традиционално е печатена во црно-бела техника,[14] иако постојат неколку манга-стрипови во боја.[15] Во Јапонија, мангата е произведувана во стрипови со големина на телефонски именик, кои често во себе содржат повеќе различни приказни кои се продолжуваат во следното издание.[2][7] Ако некој манга-стрип постигне голема популарност, тој може да биде адаптиран во аниме (Анимирана серија чија тематика е инспирирана од некоја манга), по или дури неговото издавање,[16] иако понекогаш мангата е базирана на веќе постоечки играни или анимирани филмови[17] (на пр. Војна на ѕвездите).

„Манга“ како збор користен надвор од Јапонија се одзива специфично на стриповите кои оригинално потекнуваат од Јапонија.[18] Како и да е, Манга-стрипови се произведуваат насекаде во светот, особено во Тајван („Manhua“), Јужна Кореја („Manhwa“),[19][20] и во Кина, особено во Хонгконг („Manhua“).[21] Во Франција, „la nouvelle manga“ развиле свој сопствен стил на цртање стрипови кој е под големо влијаније на јапонската манга.[22] Во САД, стриповите кои се под влијание на мангата, луѓето ги нарекуваат „Америманга“, „светска манга“, или „оригинална манга на англиски јазик“ (ОАЛ-Манга).[23]

Етимологија

Јапонскиот збор манга, буквално преведен, значи „оригинални слики“. Овој збор за првпат дошол во секојдневна употреба при крајот на 18тиот и почетокот на 19тиот век со објавувањето на делата како сликовницата Shiji no yukikai на Санто Кијоден во 1798, Manga hyakujo на Аикава Минва во 1814, и прочуената „Хокусаева манга“ во која се содржат цртежи од скицникот на познатиот дрворезен (укијо-е) уметник Хокусај.[24] Ракутен Китазава (1876–1955) прв го искористил зборот „манга“ во модерната смисла.[25]

Наводи

  1. Lent, John A. 2001. "Introduction." In John A. Lent, editor. Illustrating Asia: Comics, Humor Magazines, and Picture Books. Honolulu, HI: University of Hawai'i Press. pp. 3-4. ISBN 0-8248-2471-7.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Gravett, Paul. 2004. Manga: Sixty Years of Japanese Comics. NY: Harper Design. ISBN 1-85669-391-0. p. 8.
  3. Go Tchiei. „Characteristics of Japanese Manga“. Посетено на 2008-04-05. Занемарен непознатиот параметар |datepublished= (help)
  4. 4,0 4,1 Kinsella, Sharon 2000. Adult Manga: Culture and Power in Contemporary Japanese Society. Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 978-0-8248-2318-4.
  5. Kern, Adam. 2006. Manga from the Floating World: Comicbook Culture and the Kibyōshi of Edo Japan Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02266-9.
  6. Ito, Kinko. „A history of manga in the context of Japanese culture and society“. The Journal of Popular Culture. стр. 38 (3): 456-475. Посетено на 2008-04-05. Занемарен непознатиот параметар |datepublished= (help)
  7. 7,0 7,1 Schodt, Frederik L. 1986. Manga! Manga! The World of Japanese Comics. Tokyo: Kodansha. ISBN 978-0-87011-752-7.
  8. Schodt, Frederik L. 1996. Dreamland Japan: Writings on Modern Manga. Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1880656235.
  9. „Japanese Manga Market Drops Below 500 Billion Yen“. ComiPress. Посетено на 2008-04-05. Занемарен непознатиот параметар |datepublished= (help)
  10. „500 billion yen in dollars“. Google. 2007-09-14. Посетено на 2007-09-14.
  11. Wong, Wendy Siuyi (2006). „Globalizing manga: From Japan to Hong Kong and beyond“. Mechademia: an Academic Forum for Anime, Manga, and the Fan Arts. стр. 23–45. 1.
  12. Patten, Fred. 2004. Watching Anime, Reading Manga: 25 Years of Essays and Reviews. Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1-880656-92-1.
  13. Cha, Kai-Ming. „Viz Media and Manga in the U.S.“. Publishers Weekly. Посетено на 2008-04-05. Занемарен непознатиот параметар |datepublished= (help)
  14. Katzenstein, Peter. J. & Takashi Shiraishi 1997. Network Power: Japan in Asia. Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0801483738.
  15. Kishi, Torajiro. 1998. Colorful. Tokyo: Shueisha. ISBN 4-08-782556-6.
  16. Kittelson, Mary Lynn. 1998. The Soul of Popular Culture: Looking at Contemporary Heroes, Myths, and Monsters. Chicago: Open Court. ISBN 978-0-8126-9363-8.
  17. Johnston-O'Neill, Tom. „Finding the International in Comic Con International“. The San Diego Participant Observer. Посетено на 2008-04-05. Занемарен непознатиот параметар |datepublished= (help)
  18. Definition of manga from Merriam-Webster Online at http://m-w.com/dictionary/manga. Accessed 2007-12-07.
  19. Webb, Martin. „Manga by any other name is...“. Japan Times. Посетено на 2008-04-05. Занемарен непознатиот параметар |datepublished= (help)
  20. „Lexicon: Manhwa: 만화“. Anime News Network. Посетено на 2007-09-14.
  21. Wong, Wendy Siuyi. 2002. Hong Kong Comics: A History of Manhua. NY: Princeton Architectural Press. ISBN 978-1-56898-269-4
  22. Vollmar, Rob. 2007. "Frederic Boilet and the Nouvelle Manga revolution." World Literature Today, Accessed 2007-09-14.
  23. „World Manga“. Anime News Network. Посетено на 2007-09-14.
  24. Bouquillard & Marquet 2007
  25. Shimizu 1985, стр. 53–54, 102–103