Ортов Облак: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
Ред 10: Ред 10:
{{TNO}}
{{TNO}}


'''Ортов Облак'''<ref>{{OED|Oort}}</ref> — именуван според холандскиот астроном [[Јан Орт]], понекогаш наречуван и '''Опик–Ортов Облак''',<ref name="Whipple" /> [[научна теорија|теориски]] облак претежно составен од [[волатили|ледени]] [[планетизимал]]и за кои се верува дека се на растојанија од [[Сонце]]то на растојанија од {{convert|50000|and|200000|AU|ly|1|abbr=on}}.<ref group="note">The Oort cloud's outer limit is difficult to define as it varies over the [[millennia]] as [[List of nearest stars and brown dwarfs#Future and past|different stars pass the Sun]] and thus is subject to variation. Estimates of its distance range from 50,000 to 200,000 AU.</ref><ref name="Morbidelli2006" /> Поделен е на две области: првата во облик на [[околуѕвезден диск|диск]] или внатрешен Ортов Облак (или [[Хилсов Облак]]) и [[околуѕвездена покровка|сферен]] надворешен Ортоб Облак. Двете области се наоѓаат зад [[хелиосфера|хелиосферата]] и во [[Космички простор#меѓуѕвезден простор|меѓуѕвездената средина]].<ref name="Morbidelli2006" /><ref name="jpl.PIA17046" /> [[Кајперов појас|Кајперовиот појас]] и [[расеан диск|расеаниот диск]], останатите два извори на [[заднептунци|Заднептунски тела]], се на растојание од една илијадинка од Сонцето колку од Ортовиот Облак.
'''Ортов Облак'''<ref>{{OED|Oort}}</ref> — именуван според холандскиот астроном [[Јан Орт]], понекогаш наречуван и '''Епик–Ортов Облак''',<ref name="Whipple" /> [[научна теорија|теориски]] облак претежно составен од [[волатили|ледени]] [[планетизимал]]и за кои се верува дека се на растојанија од [[Сонце]]то на растојанија од {{convert|50000|and|200000|AU|ly|1|abbr=on}}.<ref group="note">The Oort cloud's outer limit is difficult to define as it varies over the [[millennia]] as [[List of nearest stars and brown dwarfs#Future and past|different stars pass the Sun]] and thus is subject to variation. Estimates of its distance range from 50,000 to 200,000 AU.</ref><ref name="Morbidelli2006" /> Поделен е на две области: првата во облик на [[околуѕвезден диск|диск]] или внатрешен Ортов Облак (или [[Хилсов Облак]]) и [[околуѕвездена покровка|сферен]] надворешен Ортоб Облак. Двете области се наоѓаат зад [[хелиосфера|хелиосферата]] и во [[Космички простор#меѓуѕвезден простор|меѓуѕвездената средина]].<ref name="Morbidelli2006" /><ref name="jpl.PIA17046" /> [[Кајперов појас|Кајперовиот појас]] и [[расеан диск|расеаниот диск]], останатите два извори на [[заднептунци|Заднептунски тела]], се на растојание од една илијадинка од Сонцето колку од Ортовиот Облак.


Надворешната граница на Ортовиот Облак ја определува [[космографија|космографската]] граница на [[Сончев систем|Сончевиот систем]] и е продолжение на сончевата [[Хилова сфера]].<ref name="NASA_SSE_oort" /> Надворешниот Ортов Облак е слабо сврзан со Сончевиот систем, и затоа лесно може да биде под гравитационо влијание на [[список на најблиски ѕвезди#иднина и минато|ѕвездите во минување]] и самиот [[Млечен Пат]]. Овие сили понекогаш поместуваат [[комета|комети]] од нивните орбити во облакот и ги насочуваат кон внатрешниот [[Сончев систем]].<ref name=Morbidelli2006 /> Засновано на нивните орбити, повеќето од [[комета|краткопериодичните комети]] можно е да потекнуваат од расеаниоот диск, нои некопи можно е да потекнуваат од самиот Ортов Облак.<ref name=Morbidelli2006 /><ref name=emel2007 />
Надворешната граница на Ортовиот Облак ја определува [[космографија|космографската]] граница на [[Сончев систем|Сончевиот систем]] и е продолжение на сончевата [[Хилова сфера]].<ref name="NASA_SSE_oort" /> Надворешниот Ортов Облак е слабо сврзан со Сончевиот систем, и затоа лесно може да биде под гравитационо влијание на [[список на најблиски ѕвезди#иднина и минато|ѕвездите во минување]] и самиот [[Млечен Пат]]. Овие сили понекогаш поместуваат [[комета|комети]] од нивните орбити во облакот и ги насочуваат кон внатрешниот [[Сончев систем]].<ref name=Morbidelli2006 /> Засновано на нивните орбити, повеќето од [[комета|краткопериодичните комети]] можно е да потекнуваат од расеаниоот диск, нои некопи можно е да потекнуваат од самиот Ортов Облак.<ref name=Morbidelli2006 /><ref name=emel2007 />

Преработка од 20:32, 12 јуни 2018

На оваа графика е прикажано растојанието од Ортовиот облак до остнатите тела во Сончевиот систем и две од најблиските ѕвезди измерено во астрономски единици. Размерот е логаритамски, при што секое определено растојание е десет пати подлеку од претходното. Со црвената стрелка се означува местоположбата на Војаџер 1, вселенска сонда која ќе биде во Ортовиот облак за 300 години.
Уметнички приказ на Ортовиот облак и Кајперовиот појас. Големините не се реални, целта е да се има поголема прегледност.

Ортов Облак[1] — именуван според холандскиот астроном Јан Орт, понекогаш наречуван и Епик–Ортов Облак,[2] теориски облак претежно составен од ледени планетизимали за кои се верува дека се на растојанија од Сонцето на растојанија од 50,000 and 200,000 ае (0.8 and 3.2 сг).[note 1][3] Поделен е на две области: првата во облик на диск или внатрешен Ортов Облак (или Хилсов Облак) и сферен надворешен Ортоб Облак. Двете области се наоѓаат зад хелиосферата и во меѓуѕвездената средина.[3][4] Кајперовиот појас и расеаниот диск, останатите два извори на Заднептунски тела, се на растојание од една илијадинка од Сонцето колку од Ортовиот Облак.

Надворешната граница на Ортовиот Облак ја определува космографската граница на Сончевиот систем и е продолжение на сончевата Хилова сфера.[5] Надворешниот Ортов Облак е слабо сврзан со Сончевиот систем, и затоа лесно може да биде под гравитационо влијание на ѕвездите во минување и самиот Млечен Пат. Овие сили понекогаш поместуваат комети од нивните орбити во облакот и ги насочуваат кон внатрешниот Сончев систем.[3] Засновано на нивните орбити, повеќето од краткопериодичните комети можно е да потекнуваат од расеаниоот диск, нои некопи можно е да потекнуваат од самиот Ортов Облак.[3][6]

Астрономите се сложуваат дека материјалот од кој се состои Ортовиот Облак се создал близу до Сонцето и бил расеан во просторот од гравитационите ефекти на џиновските планети во почетокот на развојот на Сончевиот систем.[3] Иако не постојат директни потврдни набљудувања на Ортовиот Облак, можно е да е изворот на сите долгопериодични и комети од Халеевиот тип кои навлегуваат во внатрешниот Сончев систем, и истот така е извор на кентаурите и кометите од Јупитеровото семејство.[6]

Хипотеза

Постојат два главни видови на комети: краткопериодични комети (наречени и еклиптични комети) и долгопериодични комети (наречени и изотропни комети). Еклиптичните комети имаат релативно мали орбити, под 10 АЕ, и ја следат еклиптиката, во истата рамнина на која се и планетите. Сите дологопериодични комети имаат многу големи орбити, на растојанија од илијадници АЕ, и се појавуваат од која било насока на небото.[7]

Ото Лејшнер во 1907 година предложил дека многу од кометите се верува дека имаат параболични орбити, и на тој начин само еднаш минуваат низ сончевиот систем, а оние кои всушност имаат елиптични орбити и ќе се вратат низ сончевиот систем по долги временски периоди.[8] Во 1932 година естонискиот астроном Ернст Епик дал хипотеза дека долгопериодичните комети потекнуваат од облак на крајниот раб на Сончевиот систем.[9] Холандскиот астроном Јан Орт независно ја заживеал идејата во 1950 година како начин за разрешување на еден парадокс:[10]

  • Од самото постоење на Сончевиот систем, орбитите на кометите се нестабилни и во одреден случај динамиката ќе предизвика кометата или ќе се судри со Сонцето или со планета или пак ќе биде исфрлена од Сончевиот систем преку пертурбации.
  • Дополнително, нивниот волатилен состав значи дека како што тие повторливо се приближуваат кон Сонцето, зрачењето постепено ги изврива волатилите се едодека кометата не се подели или пак развие изолаторска кора која спречува понатамошно одгасување.

На овој начин, Орт размислувал, дека кометата не би се создала во моменталната орбита и најверојатно била во надворешниот резервоар во текот на своето целовремено постоење.[10][11][7] Тој забележал дека постои максимум во бројот на долгопериодични комети во афел (најдалеку од Сонцето) или грубо речено на растојание од 20.000 АЕ, што наведувало на помислата за постоење на резервоар на тоа растојание со сферна изотропна распределба. Овие ретки комети со орбити од околу 10.000 АЕ најверојатно минале низ една или повеќе орбити низ Сончевиот систем и нивните орбити се навлакуваат навнатре кон планетите поради нивното гравитационо влијание.[7]

Структура и состав

Претпоставеното растојание на Ортовиот Облак во споредба со останатиот Сончев систем.

Поврзано


Белешки

  1. The Oort cloud's outer limit is difficult to define as it varies over the millennia as different stars pass the Sun and thus is subject to variation. Estimates of its distance range from 50,000 to 200,000 AU.

Наводи

  1. „Oort“, Oxford English Dictionary (3rd. изд.), Oxford University Press, September 2005 Invalid |mode=CS1 (help) (бара Претплата или членство во британска јавна библиотека .)
  2. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Whipple.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Morbidelli2006.
  4. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име jpl.PIA17046.
  5. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име NASA_SSE_oort.
  6. 6,0 6,1 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име emel2007.
  7. 7,0 7,1 7,2 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име book.
  8. Ley, Willy (April 1967). „The Orbits of the Comets“. For Your Information. Galaxy Science Fiction. стр. 55–63.
  9. Ernst Julius Öpik (1932). „Note on Stellar Perturbations of Nearby Parabolic Orbits“. Proceedings of the American Academy of Arts and Sciences. 67 (6): 169–182. doi:10.2307/20022899. JSTOR 20022899.
  10. 10,0 10,1 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Oort.
  11. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име dave.

Надворешни врски

Предлошка:Comets