Орце Николов: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Нема опис на уредувањето |
|||
| Ред 18: | Ред 18: | ||
| занимање = |
| занимање = |
||
}} |
}} |
||
[[File:Orce Nikolov - bista park.jpg|thumb|Биста на Орце Николов во Градскиот парк во Скопје]] |
|||
'''Јордан „Орце“ Николов''' ([[Скопје]], {{роден|7|јануари|1916}} - {{починал|4|јануари|1942}}) — македонски комунист, [[народен херој]]. Бил еден од организаторите и раководителите на работничкото движење во Македонија и член на Покраинскиот комитет на [[КПЈ]] за Македонија.<ref>„Народни хероји Југославије“, „Младост“, Београд, 1975.</ref> |
'''Јордан „Орце“ Николов''' ([[Скопје]], {{роден|7|јануари|1916}} - {{починал|4|јануари|1942}}) — македонски комунист, [[народен херој]]. Бил еден од организаторите и раководителите на работничкото движење во Македонија и член на Покраинскиот комитет на [[КПЈ]] за Македонија.<ref>„Народни хероји Југославије“, „Младост“, Београд, 1975.</ref> За народен херој на Југославија е прогласен меѓу првите, на [[29 јули]] [[1945]] година. |
||
== Биографија == |
|||
| ⚫ | Роден е во [[Скопје]], во работничко семејство.<ref>[http://www.makedonskosonce.com/broevis/2003/sonce447/Tekst40.htm Анита Димова „На прагот на својата Македонија“]</ref> Го изучил кројачкиот занает и станал активист на УРС-овите синдикати.<ref>„Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1050 стр.</ref> Во [[1935]] година станува член на КПЈ. Го отслужува воениот рок во [[1937]] - [[1938]] година во [[Загреб]]. По враќањето од војска повторно се вклучува во активностите УРС-овите синдикатите и заедно со [[Цветан Димов]] ја предводи подружницата на шивачките работници. |
||
| ⚫ | Роден е во [[Скопје]], во работничко семејство.<ref>[http://www.makedonskosonce.com/broevis/2003/sonce447/Tekst40.htm Анита Димова „На прагот на својата Македонија“], „Македонско Сонце“, 2003.</ref> Го изучил кројачкиот занает и станал активист на УРС-овите синдикати.<ref>„Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1050 стр.</ref> Во [[1935]] година станува член на КПЈ. Го отслужува воениот рок во [[1937]] - [[1938]] година во [[Загреб]]. По враќањето од војска повторно се вклучува во активностите на УРС-овите синдикатите и заедно со [[Цветан Димов]] ја предводи подружницата на шивачките работници. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Во есента [[1939]] година, |
||
| ⚫ | Во есента [[1939]] година, согласно решението на [[КПЈ]] за засилување на мобилизацијата во [[Македонија]], кога во Македонија доаѓа и [[Светозар Вукмановиќ - Темпо]], во [[Скопје]] го затекнува Орце Николов како секретар на Месниот комитет на КПЈ и член на Покраинското раководство на КПЈ за Македонија. Тој организира повеќе штрајкови на работниците во [[Скопје]], [[Тетово]], [[Гостивар]], [[Прилеп]], [[Куманово]] и други градови. |
||
| ⚫ | Во август [[1940]] година Орце Николов учествува во организирањето на масовната екскурзија на работниците и други граѓани на [[Илинден]] во Скопје и на политичките демонстрации за Илинден. На [[9 август]] [[1940]] година паднал во полициска заседа пред неговата куќа. Во септември тој, со уште тројца уапсени, е |
||
| ⚫ | Во август [[1940]] година Орце Николов учествува во организирањето на масовната екскурзија на работниците и други граѓани на [[Илинден]] во Скопје и на политичките демонстрации за Илинден. На [[9 август]] [[1940]] година паднал во полициска заседа пред неговата куќа. Во септември тој, со уште тројца уапсени, е одведен во [[Белград]], во истражниот затвор на Ада Циганлија, а оттаму во [[Велика Кикинда]]. Таму стапува во штрајк со глад за подобрување на положбата на затворениците. Кон средината на ноември изведен е пред судот за заштита на државата во Белград, каде што е осуден на две години строг затвор. Испратен е во затворот во [[Сремска Митровица]]. Додека се наоѓал во затвор, на Петтата земска конференција на КПЈ, одржана во Загреб, Орце Николов е избран за кандидат на ЦК на КПЈ.<ref>[http://orcenikolov.edu.mk/za-nas/za-patronot/ СУГС Гимназија „Орце Николов“, „За патронот“]</ref> По фашистичката окупација на Југославија, на [[22 август]] [[1941]] година, Николов успева да побегне од затворот, заедно со поголема група затворениците меѓу кои се и [[Бане Андреев]] и [[Богоја Фотев]]. |
||
По бегството, му се приклучува на Фрушкогорскиот партизански одред, а на почетокот од октомври 1941 година оди во [[Ужице]], каде по одлука од Врховниот штаб, сите комунисти - бивши затвореници се јавуваат на Врховниот штаб. Орце Николов таму добил задача да се пробие во Македонија, каде што се вршеа подготовки за создавање на првите партизански одреди. |
По бегството, му се приклучува на Фрушкогорскиот партизански одред, а на почетокот од октомври 1941 година оди во [[Ужице]], каде по одлука од Врховниот штаб, сите комунисти - бивши затвореници се јавуваат на Врховниот штаб. Орце Николов таму добил задача да се пробие во Македонија, каде што се вршеа подготовки за создавање на првите партизански одреди. |
||
| Ред 33: | Ред 36: | ||
Во текот на [[НОВ]], [[Баталјон „Јордан Николов“|кумановскиот баталјон]], формиран во декември [[1943]] година, го носеше неговото име. |
Во текот на [[НОВ]], [[Баталјон „Јордан Николов“|кумановскиот баталјон]], формиран во декември [[1943]] година, го носеше неговото име. |
||
Во негова чест, [[СУГС Гимназија „Орце Николов“ - Скопје|една]] од скопските гимназии го носи неговото име. Исто така, неговото име го носи и Ансамблот на народни игри и песни „Орце Николов“ од Скопје.<ref>[http://www.cdnh.edu.mk/multimedija2006/Ansambl_Orce_Nikolov/ansambl%20Orce%20Nikolov/strani/isto1.html Ансамбл на народни игри и песни „Орце Николов“, Историјат]</ref> |
|||
== Наводи == |
== Наводи == |
||
Преработка од 20:59, 18 октомври 2017
| Орце Николов | ||
| ||
| Роден | 7 јануари 1916 Скопје | |
|---|---|---|
| Починал | 4 јануари 1942 (возр. 25) | |
Јордан „Орце“ Николов (Скопје, 7 јануари 1916 - 4 јануари 1942) — македонски комунист, народен херој. Бил еден од организаторите и раководителите на работничкото движење во Македонија и член на Покраинскиот комитет на КПЈ за Македонија.[1] За народен херој на Југославија е прогласен меѓу првите, на 29 јули 1945 година.
Биографија
Роден е во Скопје, во работничко семејство.[2] Го изучил кројачкиот занает и станал активист на УРС-овите синдикати.[3] Во 1935 година станува член на КПЈ. Го отслужува воениот рок во 1937 - 1938 година во Загреб. По враќањето од војска повторно се вклучува во активностите на УРС-овите синдикатите и заедно со Цветан Димов ја предводи подружницата на шивачките работници.
Во есента 1938 година, по негова иницијатива е организирана акција за запишување доброволци за одбрана на Чехословачка од нацистичка Германија.
Во есента 1939 година, согласно решението на КПЈ за засилување на мобилизацијата во Македонија, кога во Македонија доаѓа и Светозар Вукмановиќ - Темпо, во Скопје го затекнува Орце Николов како секретар на Месниот комитет на КПЈ и член на Покраинското раководство на КПЈ за Македонија. Тој организира повеќе штрајкови на работниците во Скопје, Тетово, Гостивар, Прилеп, Куманово и други градови.
Во август 1940 година Орце Николов учествува во организирањето на масовната екскурзија на работниците и други граѓани на Илинден во Скопје и на политичките демонстрации за Илинден. На 9 август 1940 година паднал во полициска заседа пред неговата куќа. Во септември тој, со уште тројца уапсени, е одведен во Белград, во истражниот затвор на Ада Циганлија, а оттаму во Велика Кикинда. Таму стапува во штрајк со глад за подобрување на положбата на затворениците. Кон средината на ноември изведен е пред судот за заштита на државата во Белград, каде што е осуден на две години строг затвор. Испратен е во затворот во Сремска Митровица. Додека се наоѓал во затвор, на Петтата земска конференција на КПЈ, одржана во Загреб, Орце Николов е избран за кандидат на ЦК на КПЈ.[4] По фашистичката окупација на Југославија, на 22 август 1941 година, Николов успева да побегне од затворот, заедно со поголема група затворениците меѓу кои се и Бане Андреев и Богоја Фотев.
По бегството, му се приклучува на Фрушкогорскиот партизански одред, а на почетокот од октомври 1941 година оди во Ужице, каде по одлука од Врховниот штаб, сите комунисти - бивши затвореници се јавуваат на Врховниот штаб. Орце Николов таму добил задача да се пробие во Македонија, каде што се вршеа подготовки за создавање на првите партизански одреди.
На 27 октомври Николов со една група Македонци заминува за Македонија. Во околината на Лесковац чека да му бидат испратени фалсификувани документи за да може полесно да ја помине демаркационата линија низ територијата окупирана од Бугарија. Во првиот обид да ја премине граница, во декември 1941 година, не успеал, и се вратил назад. При вториот обид, ноќта меѓу 3 и 4 јануари 1942 година, во пробивањето низ демаркационата линија Орце Николов загинува при заседа на бугарскиот окупатор на планината Кукавица, кај селото Туба, во близина на Владичин Хан, Србија.
Во текот на НОВ, кумановскиот баталјон, формиран во декември 1943 година, го носеше неговото име.
Во негова чест, една од скопските гимназии го носи неговото име. Исто така, неговото име го носи и Ансамблот на народни игри и песни „Орце Николов“ од Скопје.[5]
Наводи
- ↑ „Народни хероји Југославије“, „Младост“, Београд, 1975.
- ↑ Анита Димова „На прагот на својата Македонија“, „Македонско Сонце“, 2003.
- ↑ „Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1050 стр.
- ↑ СУГС Гимназија „Орце Николов“, „За патронот“
- ↑ Ансамбл на народни игри и песни „Орце Николов“, Историјат
Литература
- Милош Константинов, Митре Инадески „Јордан Николов - Орце: прилог кон биографијата“, Архив на Скопје, Скопје, 1984.
.svg){kind=small}