Јасон

Јасон и Медеја - на Џон Вилијам Вотерхаус, 1907 година.

Јасон (старогрчки јазик: Ἰάσων) — херој од старогрчката митологија, водач на Аргонаутите, чија потрага по Златното руно била опеана во литературата. Тој бил посинок на Хејрон, но порано бил познат и како Диомед, синот на Ајсон. Тој бил ајтолски воин.

Според грчката митологија тој бил предводник на Аргонаутите во потрагата по Златното руно. Невозможната мисија, по многу тешки настани, жртвувања и тешкотии, дружината на Јасон ја исполнила со помош на Хера и Атена кои за тоа побарале помош и од Афродита.

Причините за потрагата по Златното руно

По смртта на алојскиот крал Кретеј, престолот го зел синот на Посејдон и Тира, Пелиј, иако според законот престолот требало да му припадне на неговиот брат Ајсон. Наскоро дознал за пророштвото дека ќе го убие потомокот на Ајол. Второто пророштво го информира Пелиј да се варди од човекот со една сандала. Кога Јасон се појавил пред Пелиј тој едната сандала ја имал загубено (според волјата на Хера, која сакала да му се одмазди на Палиј) во калта на реката Анаур. Тогаш Пелиј го прашал Јасон што би правел кога пророштвото би му назначило кој од сограѓаните ќе го убие. Без размислување Јасон одговорил дека би го пратил да донесе златно руно.

Кога Пелиј му се претставил на Јасон кој е, Јасон храбро го побарал престолот, а бидејќи имал силна потпора од другите владетели, Пелиј немал храброст да го одбие, но користејќи ја итрината побарал прво да ја ослободи земјата од проклетството, и да го донесе Златното руно кое сега висело во гората на Ареј Колхиѓанин, а каде го чувала змија што не спие ни дење ни ноќе.

Потрагата по Златното руно

Јасон не можел да го одбие барањето на Пелиј. Тој го наговорил бродоградителот Аргус од Теспија да му направи брод со педесет весла. Арг го соградрадил бродот од борови дрвја во гората Пелион, а самата Атена на бродот Арго на прамецот му поставила пророчки клун од дабот на Зевс од Дардана.

Јасон во меѓувреме испратил гласници низ цела Грција за да соберат доброволци – јунаци да тргнат на неизвесното патување. Наскоро била формирана посадата на Арго, ја сочинувале најголемите јунаци кои се одповикале на предизвикот. Според името на бродот морепловците биле наречени Аргонаути, а некаде се спомнуваат и под името Минијци, зашто некои од нив, како и самиот Јасон биле потомци на ќерките на Минијад.

Исполнување на задачата

Јасон со Златното руно, ремек дело на Бертел Торвалдсен.

Потрагата по Златното руно била долга, неизвесна и исполнета со многу непредвидени тешкотии и само благодарение на силната поддршка на Хера и Атена, како и на јунаштвото на неговите сопатници Јасон успеал да го донесе бродот до целта. Но и тогаш мисијата би била невозможна доколку во неа не се вплеткале божествата. Овојпат со помош на Афродита, која издејствувала нејзиниот син Ерос да ја маѓепса ќерката на Ајет Медеја, која му помагала на Јасон да дојде до руното.

Ајет на Аргонаутите им задавал речиси невозможни задачи за да избегне да им го предаде руното. Но и по исполнувањето на задачите, кралот Ајет одбил да го исполни ветеното и се заканил дека ќе го запали бродот Арго кој бил укотвен пред неговата престолнина Аја и дека ќе ја убие посадата. Знаејќи го тоа, Медеја ги повела Јасон и Аргонаутите во забранетата градина. Медеја со своето волшебништво им помогнала на Аргонаутите заспивајќи го чудовишниот змеј роден од крвта на Тифон. Јасон крадешкум го симнал руното, по што се повлекле во својот брод и тргнале назад.