Света: Разлика помеѓу преработките

Координати: 41°16′00″N 21°16′22″E / 41.26667° СГШ; 21.27278° ИГД / 41.26667; 21.27278
Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 1: Ред 1:
{{Инфокутија за село во Република Македонија|
{{Инфокутија за село во Република Македонија
⚫
| име = Света
| слика мапа=
| слика =
⚫
| име=Света
| големина на слика = 300п
⚫
| општина=[[Општина Демир Хисар]]
| опис =
| популација=332
⚫
| општина = {{грбови|Општина Демир Хисар}}
⚫
| поштенски број=
| регион = {{грбови|Пелагониски регион}}
⚫
| надморска височина=671
| област = [[Железник]]
| популација = 332<ref name="попис">{{нмс|url=http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaX.pdf|title=Попис на Македонија |date=2002|publisher=Завод за статистика на Македонија|accessdate=28 јули 2016}}</ref>
| година = 2002
⚫
| поштенски број = 7240
| повикувачки број = 047
⚫
| надморска височина = 671
| lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=16 | lat_sec=00
| lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=16 | lat_sec=00
| lon_dir=E | lon_deg=21 | lon_min=16 | lon_sec=22
| lon_dir=E | lon_deg=21 | lon_min=16 | lon_sec=22
| слава =
| веб=
| веб =
⚫
| карта = Света во Општина Демир Хисар.svg
}}
}}
⚫
'''Света''' е село во [[Општина Демир Хисар]].


'''Света''' — село во [[Општина Демир Хисар]], во областа [[Железник]], во околината на градот [[Демир Хисар]].
⚫
== Географиja и местоположба ==
⚫
Селото Света се наоѓа на левиот брег на [[Црна Река]], под ридовите Пејчин Рид, Црни Камен, Орлоец, Горно Уво, Долно Уво и Горна чука. Оддалечено е 9 km источно од градот [[Демир Хисар]]. Селото има рамничарска конфигурација, на надморска височина од 710м. Атарот на селото зафаќа простор од 13,7км².


⚫
== Географија и местоположба ==
== Историja ==

⚫
[[Податотека:Freska na Sv. Kiril i Metodij od Sv. Pantelejmon Svetanski.jpg|320px|десно|Фреска на [[Св. Кирил и Методиј]] од црквата „Св. Пантелејмон“ во Света]]
Селото Света се наоѓа на левиот брег на [[Црна Река]], под ридовите Пејчин Рид, Црни Камен, Орлоец, Горно Уво, Долно Уво и Горна Чука.
⚫
Света за првпат се споменува во турските пописни дефтери од 1468 год.според кои броело 48 семејства, 5 вдовици и 3 неженети. Во 1568 год. брои 47 семејства, 2 вдовици и 11 неженети (христијани) и едно муслиманско семејство. Семејствата секогаш биле многубројни, со околу 20 до 30 члена. Христијаните не сакале да ја кажуваат точната бројка заради заштита од данокот во крв.

⚫
Оддалечено е 9 километри источно од градот [[Демир Хисар]]. Селото има рамничарска местоположба, на надморска височина од 710 метри. Атарот на селото зафаќа простор од 13,7км².

== Историја ==

⚫
[[Податотека:Freska na Sv. Kiril i Metodij od Sv. Pantelejmon Svetanski.jpg|мини|300п|десно|Фреска на [[Св. Кирил и Методиј]] од црквата „[[Црква „Св. Пантелејмон“ - Света|Св. Пантелејмон]]“ во Света]]

⚫
Света за првпат се споменува во турските пописни дефтери од 1468 година според кои броело 48 семејства, 5 вдовици и 3 неженети. Во 1568 година брои 47 семејства, 2 вдовици и 11 неженети (христијани) и едно муслиманско семејство. Семејствата секогаш биле многубројни, со околу 20 до 30 члена. Христијаните не сакале да ја кажуваат точната бројка заради заштита од данокот во крв.


Од Света имало многу ајдуци и комити кои учествувале во борбите за слобода од отоманското ропство.
Од Света имало многу ајдуци и комити кои учествувале во борбите за слобода од отоманското ропство.


Во Првата светска војна зеле учество и селани од Света, едни од една, други од друга страна. Меѓу двете светски војни свеќани не се презивале со српски презимиња, иако биле принудувани од власта.
Во [[Прва светска војна|Првата светска војна]] зеле учество и селани од Света, едни од една, други од друга страна. Меѓу двете светски војни свеќани не се презивале со српски презимиња, иако биле принудувани од власта.


Селаните од Света активно учествувале и во НОБ, за што е изграден споменик на паднатите борци.<ref>Сказанија брсјачки и пољански - Душан Бакрески, Битола 2007</ref>
Селаните од Света активно учествувале и во [[НОБ]], за што е изграден споменик на паднатите борци.<ref>Сказанија брсјачки и пољански - Душан Бакрески, Битола 2007</ref>


Во мај, 2012 година, во Света се снимаше најновиот филм на [[Столе Попов]] „[[До балчак]]“. За потребите на филмскиот сет комплетно беа изградени железничка станица и контролен пункт на Отоманската империја.<ref>http://www.fakulteti.mk/news/12-05-10/po_15_godini_stole_popov_go_pochnuva_snimanjeto_na_noviot_film.aspx</ref>
Во мај, 2012 година, во Света се снимаше најновиот филм на [[Столе Попов]] „[[До балчак]]“. За потребите на филмскиот сет комплетно беа изградени железничка станица и контролен пункт на Отоманската империја.<ref>http://www.fakulteti.mk/news/12-05-10/po_15_godini_stole_popov_go_pochnuva_snimanjeto_na_noviot_film.aspx</ref>
<!--== Стопанство ==-->
== Население ==


Според податоците на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) од [[1900]] година, во селото Света имало 325 жители, сите [[Македонци]] [[христијани]].<ref>[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_36.htm Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 239.]</ref> По податоците на секретарот на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]], [[Димитар Мишев]] („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во [[1905]] година во Света имало 336 жители.<ref>D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.172-173.</ref>
== Економија ==


Според последниот попис од 2002 година, во селото живееле 332 жители, сите [[Македонци]].<ref name="попис" />
== Демографија ==


{{Пописи|325|336|557|608|545|590|590|480|403|332}}
== Општествени установи ==
== Општествени установи ==


* Основно училиште „Гоце Делчев“ до V одделение<ref name="основно">{{наведена мрежна страница|url=http://www.demirhisar.gov.mk/obrazovanie/osnovno-obrazovanie.html|title=Основно образование|publisher=[[Општина Демир Хисар]]|accessdate=26 јули 2016|location=македонски}}</ref>, подрачно училиште на [[ОУ „Гоце Делчев“ - Демир Хисар]]
* Основно училиште „Гоце Делчев“ до V одделение<ref name="основно">{{наведена мрежна страница|url=http://www.demirhisar.gov.mk/obrazovanie/osnovno-obrazovanie.html|title=Основно образование|publisher=[[Општина Демир Хисар]]|accessdate=26 јули 2016|location=македонски}}</ref>, подрачно училиште на [[ОУ „Гоце Делчев“ - Демир Хисар]]


== Администрација и политика ==
== Самоуправа и политика ==

Селото влегува во рамките на проширената [[Општина Демир Хисар]], на која ѝ била додадена поранешната [[Општина Сопотница]] по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на некогашната Општина Демир Хисар.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Демир Хисар. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото се наоѓало во некогашната општина Кривогаштани.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Бела Црква, во која покрај селото Света, се наоѓале и селата Бела Црква, Бучин, Воѓани, Обршани, Пашино Рувци и Пресил. Во периодот 1950-1952, селото се наоѓало во некогашната Општина Граиште, во која влегувале селата Бараково, Вардино, Граиште, Единаковци и Света.


== Културни и природни знаменитости ==
== Културни и природни знаменитости ==
;Цркви
⚫
*[[Црква „Св. Пантелејмон“ - Света|Црква „Св. Пантелејмон“]]
⚫
*[[Црква „Св. Петар и Павле“ - Света|Црква „Св. Петар и Павле“]]


;Археолошки локалитети<ref>[[Димче Коцо|Коцо, Димче]] (1996). „Археолошка карта на Република Македонија“. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069</ref>
;Археолошки локалитети<ref>[[Димче Коцо|Коцо, Димче]] (1996). „Археолошка карта на Република Македонија“. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069</ref>
*[[Стари Гробишта (Света)|Стари Гробишта]] - црква и некропола од средниот век;
* [[Стари Гробишта (Света)|Стари Гробишта]] — црква и некропола од средниот век;
*[[Широка Леска (Света)|Широка Леска]] - населба и некропола од средниот век;
* [[Широка Леска (Света)|Широка Леска]] — населба и некропола од средниот век.

⚫
== Редовни настани ==


;Цркви<ref>{{цитирана книга|last=Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски|title=Карта на верски објекти во Македонија|editor=Валентина Божиновска|publisher=Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи|location=Менора - Скопје|date=2011|isbn=978-608-65143-2-7|language=македонски}}</ref>
⚫
* [[Црква „Св. Пантелејмон“ - Света|Црква „Св. Пантелејмон“]]
⚫
* [[Црква „Св. Петар и Павле“ - Света|Црква „Св. Петар и Павле“]]
⚫
<!--== Редовни настани ==-->
== Личности ==
== Личности ==

[[Податотека:Blaze Krastev cheta.jpg|мини|десно|Четата на војводите Блаже Биринчето и Ѓорѓија Рало - Скршениот]]
[[Податотека:Blaze Krastev cheta.jpg|мини|десно|Четата на војводите Блаже Биринчето и Ѓорѓија Рало - Скршениот]]
⚫
* [[Ѓорѓија Рало - Скршениот]] - војвода
* [[Оливер Бакрески]] (р.1971) - универзитетски професор на институтот за безбедност, одбрана и мир, при Филозофскиот Факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“
⚫
== Култура и спорт ==


⚫
* [[Ѓорѓија Рало - Скршениот]] — војвода
⚫
== Иселеништво ==
* [[Оливер Бакрески]] (р. 1971 г.) — универзитетски професор
⚫
<!--== Култура и спорт ==
⚫
== Иселеништво ==-->
== Наводи ==
== Наводи ==
{{наводи}}
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
== Надворешни врски ==
{{Ризница-ред|Sveta}}


{{Населени места во општина Демир Хисар}}
{{Општина Демир Хисар}}


[[Категорија:Света| ]]
[[Категорија:Села во Македонија]]
[[Категорија:Села во Македонија]]
[[Категорија:Демирхисарски села]]
[[Категорија:Демирхисарски села]]

Преработка од 20:27, 28 јули 2016

Света
Света во рамките на Македонија
Света
Местоположба на Света во Македонија
Света на карта

Карта

Координати 41°16′00″N 21°16′22″E / 41.26667° СГШ; 21.27278° ИГД / 41.26667; 21.27278
Регион Предлошка:Грбови
Општина Предлошка:Грбови
Област Железник
Пошт. бр. 7240
Повик. бр. 047
Шифра на КО 10028
Надм. вис. 671 м
Света на општинската карта

Атарот на Света во рамките на општината
Света на Ризницата

Света — село во Општина Демир Хисар, во областа Железник, во околината на градот Демир Хисар.

Географија и местоположба

Селото Света се наоѓа на левиот брег на Црна Река, под ридовите Пејчин Рид, Црни Камен, Орлоец, Горно Уво, Долно Уво и Горна Чука.

Оддалечено е 9 километри источно од градот Демир Хисар. Селото има рамничарска местоположба, на надморска височина од 710 метри. Атарот на селото зафаќа простор од 13,7км².

Историја

Фреска на Св. Кирил и Методиј од црквата „Св. Пантелејмон“ во Света

Света за првпат се споменува во турските пописни дефтери од 1468 година според кои броело 48 семејства, 5 вдовици и 3 неженети. Во 1568 година брои 47 семејства, 2 вдовици и 11 неженети (христијани) и едно муслиманско семејство. Семејствата секогаш биле многубројни, со околу 20 до 30 члена. Христијаните не сакале да ја кажуваат точната бројка заради заштита од данокот во крв.

Од Света имало многу ајдуци и комити кои учествувале во борбите за слобода од отоманското ропство.

Во Првата светска војна зеле учество и селани од Света, едни од една, други од друга страна. Меѓу двете светски војни свеќани не се презивале со српски презимиња, иако биле принудувани од власта.

Селаните од Света активно учествувале и во НОБ, за што е изграден споменик на паднатите борци.[1]

Во мај, 2012 година, во Света се снимаше најновиот филм на Столе Попов „До балчак“. За потребите на филмскиот сет комплетно беа изградени железничка станица и контролен пункт на Отоманската империја.[2]

Население

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Света имало 325 жители, сите Македонци христијани.[3] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Света имало 336 жители.[4]

Според последниот попис од 2002 година, во селото живееле 332 жители, сите Македонци.[5]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 325 336 557 608 545 590 590 480 403 332
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[9]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на проширената Општина Демир Хисар, на која ѝ била додадена поранешната Општина Сопотница по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на некогашната Општина Демир Хисар.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Демир Хисар. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото се наоѓало во некогашната општина Кривогаштани.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Бела Црква, во која покрај селото Света, се наоѓале и селата Бела Црква, Бучин, Воѓани, Обршани, Пашино Рувци и Пресил. Во периодот 1950-1952, селото се наоѓало во некогашната Општина Граиште, во која влегувале селата Бараково, Вардино, Граиште, Единаковци и Света.

Културни и природни знаменитости

Археолошки локалитети[11]
Цркви[12]

Личности

Четата на војводите Блаже Биринчето и Ѓорѓија Рало - Скршениот

Наводи

  1. ↑ Сказанија брсјачки и пољански - Душан Бакрески, Битола 2007
  2. ↑ http://www.fakulteti.mk/news/12-05-10/po_15_godini_stole_popov_go_pochnuva_snimanjeto_na_noviot_film.aspx
  3. ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 239.
  4. ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.172-173.
  5. ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име попис.
  6. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  7. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  8. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  9. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  10. ↑ „Основно образование“. македонски: Општина Демир Хисар. Посетено на 26 јули 2016.
  11. ↑ Коцо, Димче (1996). „Археолошка карта на Република Македонија“. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
  12. ↑ Предлошка:Цитирана книга

Надворешни врски

Населени места во Општина Демир Хисар
Грб на Општина Демир Хисар
Грб на Општина Демир Хисар
Раселени
Историски
1 денес населба на Демир Хисар
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Света&oldid=3503878“