Цветко Узуновски: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Нема опис на уредувањето |
Нема опис на уредувањето |
||
| Ред 1: | Ред 1: | ||
[[Податотека:Cvetko Uzunovski.JPG|thumb|150px|десно|Цветко Узуновски]] |
[[Податотека:Cvetko Uzunovski.JPG|thumb|150px|десно|Цветко Узуновски]] |
||
'''Цветко Узуновски - Абас''' ([[Царев Двор]], [[Ресен]]ско, [[24 декември]] [[1912]] - [[Скопје]], [[24 мај]] [[ |
'''Цветко Узуновски - Абас''' ([[Царев Двор]], [[Ресен]]ско, [[24 декември]] [[1912]] - [[Скопје]], [[24 мај]] [[1994]])<ref>„Почина првоборецот Цветко Узуновски – Абаз“, „Нова Македонија“, 25 мај 1994, 4 стр.</ref>, македонски комунист, учесник во [[Шпанска граѓанска војна|Шпанската граѓанска војна]] и во [[НОБ]] и истакнат комунистички функционер по ослободувањето. Носител е на [[Партизанска споменица 1941]]. Тој беше последниот преживеан шпански борец од [[Македонија]].<ref>„Последниот шпански борец“, „Нова Македонија“, 26 мај 1994, 4 стр.</ref> |
||
== Пред војната == |
== Пред војната == |
||
| Ред 14: | Ред 14: | ||
== По ослободувањето == |
== По ослободувањето == |
||
По ослободувањето Узуновски беше прв началник на [[УДБА]], а на [[11 февруари]] [[1946]] година е избран за министер за внатрешни работи на НР Македонија.<ref>[http://www.slvesnik.com.mk/Issues/68604F4832664DF89D85F5A68E261ABC.pdf Службен весник на Народна Република Македонија 4/1946, 1 стр.]</ref> На оваа функција останува до [[1953]] година, кога паѓа во немилост. Испратен е на работа во сојузните органи. Од август 1953 година е началник на Управата за цивилна заштита во Државниот секретаријат за внатрешни работи на Југославија, а од [[1963]] година е началник на Управата за народна одбрана во Државниот секретаријат за народна одбрана на Југославија. Пензиониран е како генерал полковник на [[ЈНА]]. |
По ослободувањето, oд [[1944]] до [[1946]] година, Узуновски беше прв началник на [[УДБА|ОЗН]] за Македонија, а на [[11 февруари]] [[1946]] година е избран за министер за внатрешни работи на НР Македонија.<ref>[http://www.slvesnik.com.mk/Issues/68604F4832664DF89D85F5A68E261ABC.pdf Службен весник на Народна Република Македонија 4/1946, 1 стр.]</ref> На оваа функција останува до [[1953]] година, кога паѓа во немилост. Испратен е на работа во сојузните органи. Од август 1953 година е началник на Управата за цивилна заштита во Државниот секретаријат за внатрешни работи на Југославија, а од [[1963]] година е началник на Управата за народна одбрана во Државниот секретаријат за народна одбрана на Југославија. Пензиониран е како генерал полковник на [[ЈНА]].<ref>„Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1527-1528 стр.</ref> |
||
== Наводи == |
== Наводи == |
||
| Ред 27: | Ред 27: | ||
[[Категорија:Ресенчани]] |
[[Категорија:Ресенчани]] |
||
[[Категорија:Царев Двор]] |
[[Категорија:Царев Двор]] |
||
[[Категорија:Родени во 1912 година]] |
|||
[[Категорија:Починати во 1994 година]] |
|||
Преработка од 14:16, 13 август 2015
Цветко Узуновски - Абас (Царев Двор, Ресенско, 24 декември 1912 - Скопје, 24 мај 1994)[1], македонски комунист, учесник во Шпанската граѓанска војна и во НОБ и истакнат комунистички функционер по ослободувањето. Носител е на Партизанска споменица 1941. Тој беше последниот преживеан шпански борец од Македонија.[2]
Пред војната
Како занаетчиски работник, во 1934 година се приклучил на синдикалното движење, а во 1937 година станал член на КПЈ. Во јуни 1937 година пристигнува во Шпанија каде до 1939 година учествува во Шпанската граѓанска војна.[3] По падот на Шпанската република, Узуновски е во концентрационен логор во Франција до 1941 година. Заедно со други југословенски логораши во 1941 година заминува на работа во нацистичка Германија, каде е одреден да работи во Еспенхајм во близина на Лајпциг.[4]
НОВ
Во септември 1941 година станува член на Покраинскиот воен штаб на Македонија. Кон крајот на мај 1942 година влегува во составот на Привремениот покраински комитет на КПЈ за Македонија. При формирањето на Комунистичката партија на Македонија во март 1943 година е избран за член на нејзиниот прв Централен комитет. Од пролетта 1943 година е политички комесар на Главниот штаб на НОВ и ПОМ. Член е на Иницијативниот одбор за свикување на АСНОМ. Избран е за делегат е на Второто заседание на АВНОЈ. Учествува на Првото заседание на АСНОМ, на кое е избран за член на неговиот Президиум.
Узуновски се смета за народбодавател на две убиства на партизанки: Лена Стојчевска во 1944 година[5][6] и Панде Чесноска во 1945 година.[7]
По ослободувањето
По ослободувањето, oд 1944 до 1946 година, Узуновски беше прв началник на ОЗН за Македонија, а на 11 февруари 1946 година е избран за министер за внатрешни работи на НР Македонија.[8] На оваа функција останува до 1953 година, кога паѓа во немилост. Испратен е на работа во сојузните органи. Од август 1953 година е началник на Управата за цивилна заштита во Државниот секретаријат за внатрешни работи на Југославија, а од 1963 година е началник на Управата за народна одбрана во Државниот секретаријат за народна одбрана на Југославија. Пензиониран е како генерал полковник на ЈНА.[9]
Наводи
- ↑ „Почина првоборецот Цветко Узуновски – Абаз“, „Нова Македонија“, 25 мај 1994, 4 стр.
- ↑ „Последниот шпански борец“, „Нова Македонија“, 26 мај 1994, 4 стр.
- ↑ Македонци учесници во Шпанската граѓанска војна
- ↑ Vojo Todorović Lerer “Od Vernea do Ustaničkog Drvara” vo Čedo Kapor (ur.) "Španija 1936-1939", "Vojnoizdavački zavod", Beograd, 1971, tom 4, 429-438 str.
- ↑ Стрелањето на партизанката Лена, Сведоштва за стрелањето на Лена Стојчевска објавени во „Нова Македонија“ во 1990 година
- ↑ Виктор Цветаноски „Лена ликвидирана по налог на Абас“, „Утрински Весник“
- ↑ Виктор Цветаноски „Зошто ОЗН-а ја уби Чесноска“, „Утрински Весник“
- ↑ Службен весник на Народна Република Македонија 4/1946, 1 стр.
- ↑ „Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1527-1528 стр.