14 годишен младоженец: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[непроверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Создадена страница со: 14 ГОДИНИ МЛАДЖЕД 14 години младожед е една албанска комедиа од албанскиот автор Андо...
 
Нема опис на уредувањето
Ред 1: Ред 1:
{{никулец}}
14 ГОДИНИ МЛАДЖЕД
14 години младожед е една албанска комедиа од албанскиот автор Андон Зако Чајупи,објавана во збирката поезија Баба Томори.
'''14 годишен младоженец''' е една албанска комедија од албанскиот автор [[Андон Зако Чајупи]], објавана во збирката поезија Баба Томори.
Чајуп е прв што во жанрот на албанската комедија стави тематика од социјално-политичко, кој е различен од другите комеди или драматичките дела.
Чајуп е прв што во жанрот на албанската комедија стави тематика од социјално-политичко, кој е различен од другите комеди или драматичките дела.


Чајуп создадел многу хумористички сцени,кој што со ова комедиа покажува животот во едно село во Албанија.Во ова комедија се зборува за едено момче што имаше само 14 години
Чајуп создава многу хумористички сцени, а во оваа комедија го покажува животот во едно село во [[Албанија]]. Во ова комедија се зборува за едено момче што има само четиринаесет години.


"Katërmbëdhjetë vjeç dhëndërr" është një pjesë në vargje. Më shumë se një të tërë si komedi, Çajupi ka krijuar disa skena plot humor të këndshëm përmes të cilave vë në lojë mendësi të prapambetura dhe zakone anakronike të jetës së fshatit shqiptar. Janë probleme që Çajupi i pat rrahur dhe në krijime të tjera, por këtu ato tingëlluan në harmoni me një atmosferë humori popullor që përshkron tërë veprën dhe që përbën një nga veçoritë dhe meritat e saj. Me "katërmbëdhjetë vjeç dhëndërr" Çajupi krijon komedinë realiste të zakoneve; ajo ka hyrë në fondin klasik të veprave komike, për shkak të humorit të këndshëm, të gjuhës plot kolorit popullor, të personazheve dhe të shkathtësisë së dialogut. Situatat komike e ngjarjet që paraqet autori ngjajnë si skena të marra nga jeta e përditshme, me aq realizëm thjeshtësi dhe natyrshmëri janë dhënë ato në këtë vepër. Komedia që në skenën e parë të pamjes së parë fillon me humor, me fenomenin primar të artit komik dhe përfundon me një humor të idhët dhe për këtë shkak mund të thuhet se përfundon si tragjikomedi.
14 vjec dhëndërr, ka si temë paradoksin, që shënohet edhe në titullin e saj, dhe kerkon te godase martesat midis të rinjve me moshë të papërshtatshme për njëri tjetrin, ne kete veper pikerisht nje djale 14 vjecar (Gjino) me nje vajze 20 vjecare (Marigo), frut i kushteve ekonomike të jetës në fshatrat malore.
Krahas kësaj temë kryesore, kemi edhe tema të tjera të cilat për nga pesha nuk janë më pak të rëndësishme se tema kryesore. Në këtë kontekst e kemi nëntemën e mbingarkesës së gruas me obligimet në familje, nëntemën e kurbetit, atë të degjenerimit moral të shtresave feudale, të bestytnive e të paragjykimeve.
Tana do të martojë të birin katërmbëdhjetëvjeçar me një vajzë më të madhe se ai: ajo "nuk do nuse për sisë, po për punët e shtëpisë". Kjo bëhet shkak për një varg situatash e skenash komike dhe batutash plot humor që fshikullojnë mendësi të mykuara patriarkale e zakone të prapambetura. Dritëshkurtësia e një nëne, që është bartëse dhe viktimë e patriarkalizmit, dembelizmi i burrave të malësisë dhe kapadaillëku i tyre, grindjet e kota dhe thashethemet e një mjedisi të prapambetur, figura groteske e një prifti qejfli, të gjitha vihen në lojë me një ton hokatar që përshkron dialogun e personazheve.
Personazhi më i realizuar është Tana, tipi i gruas fshatare, të cilën kushtet e jetës e detyrojnë të ngulë këmbë për një martesë që nuk i sjell lumturi të birit, duke u bërë qesharake në sy të fshatit e të njerëzve me çiftin që sajon dhe me dasmën e tyre. Po këto kushte e shtyjnë nga ana tjetër, të shpotisë të shoqin dembel dhe indiferent për problemet jetike të familjes. Këto cilësi, të bashkuara në një personazh të vetëm, e bëjnë Tanën e Çajupit një tip interesant, të vizatuar me pak viza por të dhënë në mënyrë të gjallë, plot humor e kolorit, në sfondin e një jete tipike fshatare, të katundeve malore të Shqipërisë së Jugut.


Nga ana tjetër; përballe Tanës, është Vangjeli, tipi me karakteristik i fshatarit të asaj kohe, dembel, i gatshëm të miratojë martesën e pahijshme vetëm që të ruajë qetësinë e vet. Këto dy figura, veçanërisht Tana, kanë hyrë në galerinë e portreteve realiste më të goditur të letërsisë sonë të traditës.


[[Категорија:Романи]]
Tana: Gjithë ditën ç'keshe bërë?
Ti për bar e për dru s'vete
dhe qahesh se nukë flete?
Tërë ditën ngas qetë
dhe drek' e darkë bëj vetë,
gjithë puna përmi mua!
Vangjeli. Përse të kam marrë grua?
Gratë për punë po janë.
Tana. (Qesëndis.)
Edhe burratë të hanë
dhe të rrinë nat' e ditë!
Vangjeli. (Me inat.)
Mos më bën të të godit.
se zakonë s'e harrova,
sonte shumë të durova.
Nga hunda s'më heq dot kurrë,
se nuk' jam si çdo burrë!
Jam shqipëtar i vërtetë,
do të bëj si dua vetë!
q'ke qe s'pushon duke qar
Nga une q'te lige ke pare?
s'te kam len si te tjere
vetem,te shkrete' e te mjere
Nuk ika kur nga fshati
Eja s'te shkoi inati?
Ngreu te biem e te fleme
dhe keto fjale t'i leme
Tana.Bjer e fli,mua s'me flihet......
Vangjeli.Fole,c'do te me thuash valle!!
Do t'me lesh dhe sot pa gjume?
Tana.Kemi ara,vreshta shum...
Vangjeli.Puno sa te duash vete,arat jepi me te tret.
Tana.Kjo pun s'benete kurr,
po djali na u be burr.
Ndaj te lutem ta martojm,
erdhi dita te gezojm.
Ne pa nuse pse te rrim?
Kur te kem nusen ndihm,
punet behen vet.
Nuk rojem me jet!
Pse s'me flet?
Vangjeli.C'te them,moj grua?
Cuditem me c'fjal thua!14 vjec djal do ta martosh?
Tana.Sa jam gjal,
Dua te gezoj si meme!
Vangjeli.Esht'i vogel,moj Tan!
Tana.C'thua pa shikoj shtan..
Vangjeli.C'vajz do t'i apem grua?
Tana.Mos e ki kete qeder;
djalen tene kush s'e merr?
Kush nk e do Gjonon tim
q'eshte nga trimat me trim?? .....
....................



Paradoksi i humorit të hidhet arrihet në momentin kur në dhomë mbesin vetëm dhëndrri dhe nusja. Fjalët e dhëndrrit dhe përgjigjet e nuses e shprehin ironinë më të madhe te madhe të martesave të tilla. Nusja neveritet, revoltohet, dëshpërohet nga kjo martesë dhe gjithë këtë nuk e shpreh në mënyrë direkte por në mënyrë figurative:
Dhëndëri. Lozëm ndonjë lodër?
Të dua si motër.
Nusja. Ç'motër më ke mua,
o lum' e përrua?
Dh: Pse u zemërove
dhe u hidhërove?
Kur s'lot ndonjë lodër,
s'të dua si motër,
të dua si mëmë!
Po hajde të flemë,
se më mori gjumi.

N: Fli të marrtë lumi!

Преработка од 14:29, 19 јуни 2015

14 годишен младоженец е една албанска комедија од албанскиот автор Андон Зако Чајупи, објавана во збирката поезија Баба Томори. Чајуп е прв што во жанрот на албанската комедија стави тематика од социјално-политичко, кој е различен од другите комеди или драматичките дела.

Чајуп создава многу хумористички сцени, а во оваа комедија го покажува животот во едно село во Албанија. Во ова комедија се зборува за едено момче што има само четиринаесет години.