Цветко Узуновски: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Нема опис на уредувањето |
Нема опис на уредувањето |
||
| Ред 1: | Ред 1: | ||
[[Податотека:Cvetko Uzunovski.JPG|thumb|150px|десно|Цветко Узуновски]] |
[[Податотека:Cvetko Uzunovski.JPG|thumb|150px|десно|Цветко Узуновски]] |
||
'''Цветко Узуновски - Абас''' ([[Царев Двор]], [[Ресен]]ско, [[24 декември]] [[1912]] - [[Скопје]], [[24 мај]] [[1993]])<ref>„Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1527-1528 стр.</ref> е македонски комунист, учесник во [[НОБ]] и истакнат комунистички функционер по ослободувањето. Носител е на [[Партизанска споменица 1941]]. |
'''Цветко Узуновски - Абас''' ([[Царев Двор]], [[Ресен]]ско, [[24 декември]] [[1912]] - [[Скопје]], [[24 мај]] [[1993]])<ref>„Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1527-1528 стр.</ref> е македонски комунист, учесник во [[НОБ]] и истакнат комунистички функционер по ослободувањето. Носител е на [[Партизанска споменица 1941]]. |
||
== Пред војната == |
|||
Како занаетчиски работник, во [[1934]] година се приклучил на синдикалното движење, а во [[1937]] година станал член на [[КПЈ]]. Во јуни [[1937]] година пристигнува во [[Шпанија]] каде до [[1939]] година учествува во [[Шпанска граѓанска војна|Шпанската граѓанска војна]].<ref>[http://www.marxists.org/makedonski/istorija/spanija/makedonski_spanci.htm Македонци учесници во Шпанската граѓанска војна]</ref> По падот на Шпанската република, Узуновски е во концентрационен логор во Франција до 1941 година. |
Како занаетчиски работник, во [[1934]] година се приклучил на синдикалното движење, а во [[1937]] година станал член на [[КПЈ]]. Во јуни [[1937]] година пристигнува во [[Шпанија]] каде до [[1939]] година учествува во [[Шпанска граѓанска војна|Шпанската граѓанска војна]].<ref>[http://www.marxists.org/makedonski/istorija/spanija/makedonski_spanci.htm Македонци учесници во Шпанската граѓанска војна]</ref> По падот на Шпанската република, Узуновски е во концентрационен логор во Франција до 1941 година. |
||
== НОВ == |
|||
Во септември [[1941]] година станува член на Покраинскиот воен штаб на Македонија. Кон крајот на мај [[1942]] година влегува во составот на Привремениот покраински комитет на [[КПЈ]] за Македонија. При формирањето на [[Сојуз на комунистите на Македонија|Комунистичката партија на Македонија]] во март [[1943]] година е избран за член на нејзиниот прв Централен комитет. Од пролетта [[1943]] година е политички комесар на [[Главен штаб на НОВ и ПОМ|Главниот штаб на НОВ и ПОМ]]. Член е на [[Иницијативен одбор за свикување на АСНОМ|Иницијативниот одбор за свикување на АСНОМ]]. Избран е за делегат е на Второто заседание на [[АВНОЈ]]. Учествува на Првото заседание на [[АСНОМ]], на кое е избран за член на неговиот [[Президиум на АСНОМ|Президиум]]. |
Во септември [[1941]] година станува член на Покраинскиот воен штаб на Македонија. Кон крајот на мај [[1942]] година влегува во составот на Привремениот покраински комитет на [[КПЈ]] за Македонија. При формирањето на [[Сојуз на комунистите на Македонија|Комунистичката партија на Македонија]] во март [[1943]] година е избран за член на нејзиниот прв Централен комитет. Од пролетта [[1943]] година е политички комесар на [[Главен штаб на НОВ и ПОМ|Главниот штаб на НОВ и ПОМ]]. Член е на [[Иницијативен одбор за свикување на АСНОМ|Иницијативниот одбор за свикување на АСНОМ]]. Избран е за делегат е на Второто заседание на [[АВНОЈ]]. Учествува на Првото заседание на [[АСНОМ]], на кое е избран за член на неговиот [[Президиум на АСНОМ|Президиум]]. |
||
Узуновски се смета за народбодавател на две убиства на партизанки: [[Лена Стојчевска]] во 1944 година<ref>[http://www.marxists.org/makedonski/istorija/makedonija/lena.htm Стрелањето на партизанката Лена], Сведоштва за стрелањето на Лена Стојчевска објавени во „Нова Македонија“ во 1990 година</ref><ref>[http://www.utrinski.mk/?ItemID=61D30E186C0DE34F95F44C4F4FFA90A9 Виктор Цветаноски „Лена ликвидирана по налог на Абас“], „Утрински Весник“</ref> и [[Панде Чесноска]] во 1945 година.<ref>[http://www.utrinski.mk/?ItemID=CED5EE603772CF46BED5F17D5A6C84D6 Виктор Цветаноски „Зошто ОЗН-а ја уби Чесноска“], „Утрински Весник“</ref> |
|||
| ⚫ | По ослободувањето беше прв началник на [[УДБА]], а на [[11 февруари]] [[1946]] година е избран за министер за внатрешни работи на НР Македонија.<ref>[http://www.slvesnik.com.mk/Issues/68604F4832664DF89D85F5A68E261ABC.pdf Службен весник на Народна Република Македонија 4/1946, 1 стр.]</ref> На оваа функција останува до [[1953]] година. Од август 1953 година е началник на Управата за цивилна заштита во Државниот секретаријат за внатрешни работи на Југославија, а од [[1963]] година е началник на Управата за народна одбрана во Државниот секретаријат за народна одбрана на Југославија. Пензиониран е како генерал полковник на [[ЈНА]]. |
||
== По ослободувањето == |
|||
| ⚫ | По ослободувањето Узуновски беше прв началник на [[УДБА]], а на [[11 февруари]] [[1946]] година е избран за министер за внатрешни работи на НР Македонија.<ref>[http://www.slvesnik.com.mk/Issues/68604F4832664DF89D85F5A68E261ABC.pdf Службен весник на Народна Република Македонија 4/1946, 1 стр.]</ref> На оваа функција останува до [[1953]] година, кога паѓа во немилост. Испратен е на работа во сојузните органи. Од август 1953 година е началник на Управата за цивилна заштита во Државниот секретаријат за внатрешни работи на Југославија, а од [[1963]] година е началник на Управата за народна одбрана во Државниот секретаријат за народна одбрана на Југославија. Пензиониран е како генерал полковник на [[ЈНА]]. |
||
== Наводи == |
== Наводи == |
||
<references /> |
<references /> |
||
== Надворешни врски == |
|||
* [http://www.marxists.org/makedonski/istorija/makedonija/lena.htm Лазе Стојчевски „Лена - наш непребол“], „Нова Македонија“ |
|||
* [http://www.utrinski.mk/?ItemID=61D30E186C0DE34F95F44C4F4FFA90A9 Виктор Цветаноски „Лена ликвидирана по налог на Абас“], „Утрински Весник“ |
|||
[[Категорија:Дејци на КПМ|Узуновски]] |
[[Категорија:Дејци на КПМ|Узуновски]] |
||
Преработка од 17:24, 5 јуни 2014
Цветко Узуновски - Абас (Царев Двор, Ресенско, 24 декември 1912 - Скопје, 24 мај 1993)[1] е македонски комунист, учесник во НОБ и истакнат комунистички функционер по ослободувањето. Носител е на Партизанска споменица 1941.
Пред војната
Како занаетчиски работник, во 1934 година се приклучил на синдикалното движење, а во 1937 година станал член на КПЈ. Во јуни 1937 година пристигнува во Шпанија каде до 1939 година учествува во Шпанската граѓанска војна.[2] По падот на Шпанската република, Узуновски е во концентрационен логор во Франција до 1941 година.
НОВ
Во септември 1941 година станува член на Покраинскиот воен штаб на Македонија. Кон крајот на мај 1942 година влегува во составот на Привремениот покраински комитет на КПЈ за Македонија. При формирањето на Комунистичката партија на Македонија во март 1943 година е избран за член на нејзиниот прв Централен комитет. Од пролетта 1943 година е политички комесар на Главниот штаб на НОВ и ПОМ. Член е на Иницијативниот одбор за свикување на АСНОМ. Избран е за делегат е на Второто заседание на АВНОЈ. Учествува на Првото заседание на АСНОМ, на кое е избран за член на неговиот Президиум.
Узуновски се смета за народбодавател на две убиства на партизанки: Лена Стојчевска во 1944 година[3][4] и Панде Чесноска во 1945 година.[5]
По ослободувањето
По ослободувањето Узуновски беше прв началник на УДБА, а на 11 февруари 1946 година е избран за министер за внатрешни работи на НР Македонија.[6] На оваа функција останува до 1953 година, кога паѓа во немилост. Испратен е на работа во сојузните органи. Од август 1953 година е началник на Управата за цивилна заштита во Државниот секретаријат за внатрешни работи на Југославија, а од 1963 година е началник на Управата за народна одбрана во Државниот секретаријат за народна одбрана на Југославија. Пензиониран е како генерал полковник на ЈНА.
Наводи
- ↑ „Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1527-1528 стр.
- ↑ Македонци учесници во Шпанската граѓанска војна
- ↑ Стрелањето на партизанката Лена, Сведоштва за стрелањето на Лена Стојчевска објавени во „Нова Македонија“ во 1990 година
- ↑ Виктор Цветаноски „Лена ликвидирана по налог на Абас“, „Утрински Весник“
- ↑ Виктор Цветаноски „Зошто ОЗН-а ја уби Чесноска“, „Утрински Весник“
- ↑ Службен весник на Народна Република Македонија 4/1946, 1 стр.