Географски координатен систем: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 1: Ред 1:
[[Податотека:Geographic coordinates sphere.svg|мини|десно|Географски координати на [[сфера]]]]
[[Податотека:WorldMapLongLat-eq-circles-tropics-non.png|thumb|440px|Карта на [[Земја]]та која ги прикажува линиите на [[латитуда]]та (хоризонтално) и [[лонгитуда]]та (вертикални), Екертова проекција; [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/reference_maps/pdf/political_world.pdf голема верзија] (pdf, 1,8 МБ)]]
[[Податотека:WorldMapLongLat-eq-circles-tropics-non.png|thumb|440px|Карта на [[Земја]]та која ги прикажува линиите на [[географска ширина]](хоризонтално) и [[географска должина|географската должина]] (вертикални), Екертова проекција; [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/reference_maps/pdf/political_world.pdf голема верзија] (pdf, 1,8 МБ)]]
[[Податотека:Latitude and Longitude of the Earth mk.svg|мини|десно|300п|Илустрација за географска ширина и должина на Земјата.]]
[[Податотека:Latitude and Longitude of the Earth mk.svg|мини|десно|300п|Илустрација за географска ширина и должина на Земјата.]]


Ред 8: Ред 9:
== Прва и втора димензија, географска широчина и географска должина ==
== Прва и втора димензија, географска широчина и географска должина ==


* [[Латитуда]] или [[географска ширина]] е аголот во центарот на координатниот систем помеѓу било која точка на земјината површина и рамнината на [[екватор]]от. Линиите кои се спојуваат во точките на иста латитуда се нарекуваат паралели. Тие исцртуваат [[концентрични]] кругови на површината на земјата. Секој до земјините полови се наоѓа на 90 [[степен]]и. [[Северен пол|Северниот Пол]] е 90° СГШ; [[Јужен пол|Јужниот Пол]] е 90° ЈГШ.
* [[географска ширина]] (латитуда) е аголот во центарот на координатниот систем помеѓу било која точка на земјината површина и рамнината на [[екватор]]от. Линиите кои се спојуваат во точките на иста географска ширина се нарекуваат напоредници. Тие исцртуваат [[концентрични]] кругови на површината на земјата. Секој до земјините полови се наоѓа на 90 [[степен (агол)|степени]]. [[Северен пол|Северниот пол]] е 90° СГШ; [[јужен пол|јужниот пол]] е 90° ЈГШ.
Нултиот степен од паралелата на латитудата е означен со [[екватор]]от. Тоа е замислена линија која ја дели земјината топла на северна и јужна хемисфера.
Нултиот степен од напоредникот на географската должина е означен со [[екватор]]от. Тоа е замислена линија која ја дели земјината топла на северна и јужна хемисфера.


* [[Лонгитуда]] или [[географска должина]] е аголот кон [[исток]] или [[запад]], во центарот на координатниот систем, помеѓу било која точка на земјината површина и рамнината помеѓу северниот и јужниот пол. Линиите чии точки се спојуваат на иста лонгитуда се нарекуваат меридијани. Сите меридијати се половина од замислени кругови и не се паралелни. По дефиниција тие се спојуваат на половите. Линијата која поминува преку [[Гринич]] (Во близината на [[Лондон]]) е меѓународната нулта точка за географска должина. Таа точка е местото каде што истовремено меридијанот е 180° ЗГШ ([[запад]]) и 180° ИГД ([[исток]]).
* [[географска должина]] (лонгитуда) е аголот кон [[исток]] или [[запад]], во центарот на координатниот систем, помеѓу било која точка на земјината површина и рамнината помеѓу северниот и јужниот пол. Линиите чии точки се спојуваат на иста географска должина се нарекуваат меридијани. Сите меридијати се половина од замислени кругови и не се паралелни. По дефиниција тие се спојуваат на половите. Линијата која поминува преку [[Гринич]] (Во близината на [[Лондон]]) е меѓународната нулта точка за географска должина. Таа точка е местото каде што истовремено меридијанот е 180° ЗГШ ([[запад]]) и 180° ИГД ([[исток]]).


Со комбинација на овие два агли хоризонталната позиција на било која локација на земјата може да биде определена.
Со комбинација на овие два агли хоризонталната позиција на било која локација на земјата може да биде определена.


На пример [[Скопје]] има латитуда од 42°0′ СГШ и лонгитуда од 21°26′ ИГД . Ако повлечеме линија од центарот на земјата со агол од северно од екваторот и од Гринич, оваа линија ќе помине низ Скопје.
На пример [[Скопје]] има географска ширина од 42°0′ СГШ и должина од 21°26′ ИГД . Ако повлечеме линија од центарот на земјата со агол од северно од [[екватор]]от и од [[нулти меридијан|Гринич]], оваа линија ќе помине низ Скопје.


За попрецизна определба, степените се делата на минути (1 минута е 1/60 дел од степенот и е означена со „м“ или '. Дополнително минутите се делат на секунди означени со „с“ или ''.
За попрецизна определба, степените се делата на минути (1 минута е 1/60 дел од степенот и е означена со „м“ или '. Дополнително минутите се делат на секунди означени со „с“ или ''.

Преработка од 10:42, 9 февруари 2013

Географски координати на сфера
Карта на Земјата која ги прикажува линиите на географска ширина(хоризонтално) и географската должина (вертикални), Екертова проекција; голема верзија (pdf, 1,8 МБ)
Илустрација за географска ширина и должина на Земјата.

Географскиот координатен систем ја прикажува секоја локација на Земјата со две или три координати на сферен координатен систем којшто е подреден со оската на ротација на Земјата. Позајмувајќи теории од античките Вавилонци, а подоцна проширени од познатиот грчки мислител и географ Птоломеј, на полн круг му се припишуваат 360°.

Географскиот координатен систем овозможува секоја локација на Земјата да биде определена преку три координати на сферичниот координатен систем, кој е подреден на оската на ротација на земјата.

Прва и втора димензија, географска широчина и географска должина

  • географска ширина (латитуда) е аголот во центарот на координатниот систем помеѓу било која точка на земјината површина и рамнината на екваторот. Линиите кои се спојуваат во точките на иста географска ширина се нарекуваат напоредници. Тие исцртуваат концентрични кругови на површината на земјата. Секој до земјините полови се наоѓа на 90 степени. Северниот пол е 90° СГШ; јужниот пол е 90° ЈГШ.

Нултиот степен од напоредникот на географската должина е означен со екваторот. Тоа е замислена линија која ја дели земјината топла на северна и јужна хемисфера.

  • географска должина (лонгитуда) е аголот кон исток или запад, во центарот на координатниот систем, помеѓу било која точка на земјината површина и рамнината помеѓу северниот и јужниот пол. Линиите чии точки се спојуваат на иста географска должина се нарекуваат меридијани. Сите меридијати се половина од замислени кругови и не се паралелни. По дефиниција тие се спојуваат на половите. Линијата која поминува преку Гринич (Во близината на Лондон) е меѓународната нулта точка за географска должина. Таа точка е местото каде што истовремено меридијанот е 180° ЗГШ (запад) и 180° ИГД (исток).

Со комбинација на овие два агли хоризонталната позиција на било која локација на земјата може да биде определена.

На пример Скопје има географска ширина од 42°0′ СГШ и должина од 21°26′ ИГД . Ако повлечеме линија од центарот на земјата со агол од северно од екваторот и од Гринич, оваа линија ќе помине низ Скопје.

За попрецизна определба, степените се делата на минути (1 минута е 1/60 дел од степенот и е означена со „м“ или '. Дополнително минутите се делат на секунди означени со „с“ или .

Трета димензија - длабочина односно надморска височина

За целосно да се определи некоја локација на земјата, мора исто така и да се определи нејзината висина во однос на нивото на морето. За локации кои се наоѓаат под морското ниво се користи центарот на земјата како референтна точка.

Поврзано