Човекови права: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата

[непроверена преработка]

[проверена преработка]

← Постаро уредување Поново уредување →

Избришана содржина Додадена содржина

НагледноВикитекст

Во редови

Преработка од 15:08, 26 јули 2012

Правата и слободите на човекот и граѓанинот се основните критериуми што ја отсликуваат улогата на човекот и граѓанинот во едно општество. Истовремено тие се најасниот показател за карактерот на власта. Колку се понапредни тие, толку повеќе ја стеснуваат можноста на власта (властодршците) за злоупотреби и арбитрарност кон правата и слободите на човекот.

Историја

Голем чекор кон развојот на правата и слободите на човекот и граѓанинот, во вистинска смисла на зборот - човековата историја се чини со право ја смета Големата Повелба за Правата (латински: Magna Carta Libertatum) од 1215 година, кога англиските феудалци, стекнале за себе одредени привилегии од тогашниот крал. Ова било зачеток за подоцнежно проширување на корпусот на правата и слободите на човекот.

На повисоко ниво за правата на човекот била Франција, со Декларацијата за правата на човекот и граѓанинот (француски: Declaration des droits de l’home et du citoyen) во 1789 година. Оваа Декларација ја објавила слободата, рамноправноста, приватната сопственост и отпорот против насилството како природни и неотуѓиви права.

Од особено значење во оваа тематска целина има Универзалната Декларација за Човековите Права (англиски: Universal Declaration of Human Rights), која ја усвоила Генералното Собрание на Обединетите Нации на своето заседание во Париз на 10 декември 1948 година. Тргнувајќи од начелото дека „сите луѓе се раѓаат слободни и рамноправни во достоинството и во правата”.

Денес

Република Македонија, од 1997 година ја прифати јурисдикцијата на Европскиот суд за човекови права во Стразбур, Франција.

Човековите права се сметаат за прекршени во следниве неколку примери:

Непризнавањето на раса или етничка група
Ако жените не бидат третирани како еднакви со мажите
Ако религиозни групи не бидат третирани како еднакви со други
Осудувањето на смрт
Ако човекот е продаден или третиран како слуга
Гаснењето на водата при неплаќање на таа сметка
Непостоење на безплатно школување
Казнувањето на личност без правилно судење
Немањето право на глас или политичка репрезентација

Надворешни врски

Оваа статија од областа на социологијата е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите.

@@ Ред 21: / Ред 21: @@
 * Осудувањето на [[смрт]]
 * Ако човекот е продаден или третиран како [[слуга]]
+* Гаснењето на водата при неплаќање на таа сметка
-* Немање на пристап  до чиста вода за пиење
-* Непостоење на бесплатно [[школување]]
+* Непостоење на безплатно [[школување]]
-* Казнување на личност без правилно судење
+* Казнувањето на личност без правилно судење
 * Немањето [[право на глас]] или политичка репрезентација
-== Членови од Универзалната декларација за човекови права ==
-'''''Член 1.'''''
-Сите човечки суштества се раѓаат слободни и еднакви по достоинство и права. Тие се обдарени со разум и совест и треба да се однесуваат еден кон друг во духот на општо човечката припадност.
-'''''Член 2'''.''
-Сите права и слободи наведени во оваа Декларација им припаѓаат на сите луѓе, без оглед на нивните разлики, како што се : раса, боја, пол, јазик, религија, политичко или друго убедување, национално или општествено потекло, сопственост, раѓање, или друг статус.
-'''''Член 3.'''''
-Секој има право на живот, слобода и сигурност.
-'''''Член 4.'''''
-Никој нема да биде роб или потчинет; ропството и трговијата со робови ќе бидат забранети во сите нивни форми.
-'''''Член 5.'''''
-Никој нема да биде подложен на тортура или на суров, нехуман или понижувачки третман или казна.
-'''''Член 6.'''''
-Секој има право насекаде да биде признаен како личност пред законот
-'''''Член 7.'''''
-Сите луѓе се еднакви пред законот и на сите им припаѓа, без никаква дискриминација, еднаква заштита со закон. На сите им припаѓа еднаква заштита од каква и да е дискриминација, што е во спротивност на оваа Декларација и од какво и да е поттикнување на таква дискриманција.
-'''''Член 8.'''''
-Секој има право националните судови ефикасно да го заштитат од кршење на основните права кои му се признати со уставот и законите.
-'''''Член 9.'''''
-Никој човек нема да биде подложен на произволно апсење, притвор или прогонување.
-'''''Член 10.'''''
-Секој има потполно еднакво право на праведно и јавно судење пред независен и непристрасен суд, при одредувањето на неговите права и обврски и во услови на какво и да е кривично обвинение против него.
-'''''Член 11.'''''
-. Секој обвинет за кривично дело има право да се претпоставува дека е невин се додека не се докаже неговата вина во согласнсот со закон и на јавно судење, на кое тој ги има сите гаранции неопходни за неговата одбрана.
-. Никој нема да се смета за виновен за кое и да е кривично дело поради дејство или пропуст, што не претставувале кривично дело според националното или меѓународното право во времето кога тоа било сторено. Исто така, не смее да се изрече казна поголема од онаа што се применувала во времето кога било сторено кривичното дело.
-'''''Член 12.'''''
-Никој нема да биде изложен на произволно вмешување во неговиот приватен и семеен живот, домот или преписката, ниту пак на напади врз неговата чест и углед. Секој има право на правна заштита од таквото вмешување или напади.
-'''''Член 13.'''''
-. Секој има право на слобода на движење и живеалиште во рамките на границите на секоја држава.
-. Секој има право да ја напушти земјата, вклучувајќи ја и неговата сопствена земја, како и да се врати во својата земја.
-'''''Член 14.'''''
-. Секој има право во друга држава да бара и да ужива азил поради прогонување.
-. Луѓето не можат да се повикаат на ова право во случај на прогонување што произлегува од неполитички злосторства или од дејствија што се спротивни на целите и начелата на Обединетите нации.
-'''''Член 15.'''''
-. Секој има право на државјанство.
-. Никому не смее произволно да му биде одземено неговото државјанство, ниту пак ќе му се порекне правото да го промени државјанството.
-'''''Член 16.'''''
-. Полнолетните мажи и жени, без никакви ограничувања врз основа на расата, националноста или религијата, имаат право да стапат во брак и да основаат семејство. Ним им припаѓаат еднакви права пред бракот, за време на бракот и по неговото раскинување.
-. Бракот ќе се склучи само со слободна и целосна согласност на идните брачни другари.
-. Семејството е природна и основна ќелија на општеството и има право на заштита од страна на општеството и државата.
-'''''Член 17.'''''
-. Секој човек има право на сопственост, како самостојно, така и заедно со други.
-. Никој нема да биде произволно лишен од неговата сопственост.
-'''''Член 18.'''''
-Секој има право на слобода на мислата, совеста и религија. Ова право ја вклучува и слободата – човекот да ја промени својата религија или убедување, како и слободата – човекот, индивидуално или во заедница со други луѓе, приватно или јавно, да ја манифестира својата религија или убедување преку подучување, практикување, одржување служби или обреди.
-'''''Член 19.'''''
-Секој има право на слобода на мислење и изразување. Ова право ја вклучува и слободата да се застапува одредено мислење без никакво вмешување и да се бараат, да се примаат и да се даваат информации и идеи преку медиумите и без оглед на границите.
-'''''Член 20.'''''
-. Секој има право на слобода на мирни собири и здружување.
-. Никој не може да биде принуден да членува во некое здружение.
-'''''Член 21'''.''
-. Секој има право да учествува во управувањето со неговата земја, непосредно или преку слободно избрани претставници.
-. Секој има право на еднаков пристап кон јавните служби во неговата земја.
-. Волјата на народот ќе биде основата на власта, волјата на народот ќе се изразува на повремени и автентични избори, што ќе се одржуваат, со универзално и еднакво право на глас и со тајно гласање или според соодветните процедури на слободно гласање.
-'''''Член 22.'''''
-Секој, како член на општеството, има право на социјана сигурност и има право да ги остваува своите економски, социјални и културни права, неделиви од неговото достоинство и слободниот развој на неговата личност, и тоа преку национални напори и меѓународна соработка и во согласност со поредокот и потенцијалите на секоја држава.
-'''''Член 23.'''''
-. Секој има право на работа, слободен избор на работно место, праведни и поволни услови за работа и заштита од невработеност.
-. Секој, без каква и да е дискриминација, има право на еднаква плата за иста работа.
-. Секој кој работи има право на праведен и соодветен надоместок што нему и на неговото семејство ќе им обезбеди достоинствен живот, а кој надоместок ќе биде надополнет, до колку е неопходно, со други средства на социјална заштита.
-. Секој има право да основа и да се зачленува во синдикати заради заштита на неговите интереси.
-'''''Член 24.'''''
-Секој има право на одмор и слободно време, вклучувајќи ги тука и разумното ограничување на работното време и правото на повремен платен одмор.
-'''''Член 25.'''''
-. Секој има право на животен стандард што нему и на неговото семејство ќе им обезбеди здравје и добробит, вклучувајќи храна, облека, живеалиште и медицинска грижа и неопходни социјални услуги, и право на осигурување во случај на невработеност, болест, инвалидност, вдовство, старост или во друг случај на недостаточни средства за живот поради околности што се надвор од неговата контрола.
-. На мајките и на децата им припаѓаат посебна грижа и помош. Сите деца, без оглед на тоа дали се вонбрачни или не, ќе ја уживаат истата социјална заштита.
-'''''Член 26.'''''
-. Секој има право на образование. Образованието ќе биде бесплатно, барем на ниво на основно образование. Основното образование ќе биде задолжително. Техничкото и стручното образование ќе бидат општо достапни, а пристапот кон високото образование ќе биде достапно за сите врз основа на заслужените оценки.
-. Образованието ќе биде насочено кон целосниот развој на човековата личност и кон зајакнување и почитување на човековите права и основни слободи. Со него ќе се унапредува разбирањето, толеранцијата и пријателството меѓу сите народи, расни и религиозни групи и ќе се унапредуваат активностите на Обединетите нации за одржување на мирот.
-. Родителите имаат првенственото право да го изберат видот на образованието што ќе им биде дадено на нивните деца.
-'''''Член 27.'''''
-. Секој има право слободно да учествува во културниот живот на заедницата, да ужива во уметноста и да го споделува научниот напредок и неговите благодети.
-. Секој има право на заштита на моралните и материјални интереси што произлегуваат од кое и да е научно, литературно или уметничко дело, чиј автор е тој.
-'''''Член 28.'''''
-Секој има право на општествен и меѓународен поредок, во кои правата и слободите наведени во оваа Декларација можат да бидат целосно реализирани.
-'''''Член 29.'''''
-. Секој има должности кон заедницата во која единствено е возможен слободниот и целосен развој на неговата личност.
-. При користењето на своите права и слободи, секој човек ќе подлежи само на такви ограничувања, какви што се определени со закон, со единствена цел да се осигура должното признавање и почитување на правата и слободите на другите и со цел да се задоволат предметните барања во врска со моралот, јавниот ред и општата благостојба во едно демократско општество.
-. Овие права и слободи во ниту еден случај не можат да бидат користени на начин што е спротивен на целите и принципите на Обединетите нации.
-'''''Член 30.'''''
-Ниедна одредба од оваа Декларација не може да се толкува, како да и дава какво и да е право на некоја држава, групација или поединец да дејствуваат или да сторат некој акт со цел за рушење на правата или слободите предвидени со оваа Декларација.
 == Надворешни врски ==