Зимзелено растение: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
с r2.7.3) (Робот: Додава nn:Eviggrønn |
с r2.7.3) (Робот: Менува nn:Eviggrøn; козметички промени |
||
| Ред 5: | Ред 5: | ||
Постојат најразлични видови на зимзелени растенија, кои може да бидат [[дрво (растение)|дрва]] или [[грмушка|грмушки]]: |
Постојат најразлични видови на зимзелени растенија, кои може да бидат [[дрво (растение)|дрва]] или [[грмушка|грмушки]]: |
||
*највеќето видови на [[иглолисни]] растенија (на пр. [[бор]], [[тиса]], [[смрека]], [[туја]]) |
* највеќето видови на [[иглолисни]] растенија (на пр. [[бор]], [[тиса]], [[смрека]], [[туја]]) |
||
*[[зимзелен даб|зимзелениот даб]], [[божиковина]]та и прастарите [[голосеменици]] како [[цикасови]]те |
* [[зимзелен даб|зимзелениот даб]], [[божиковина]]та и прастарите [[голосеменици]] како [[цикасови]]те |
||
*највеќето [[скриеносеменици]] од топлите подрачја без мраз, како видовите во [[евкалиптус]]ните и [[дождовна шума|дождовните шуми]] |
* највеќето [[скриеносеменици]] од топлите подрачја без мраз, како видовите во [[евкалиптус]]ните и [[дождовна шума|дождовните шуми]] |
||
Покрај ова, осебен случај е африканското [[голосеменици|голосемено]] растение [[велвичија]]. Ова растение има само два листа што постојано растат додека е живо растението, но постепено се абат на врвовите. Во овој случај едно исто лисно [[ткиво (биологија)|ткиво]] трае 20–40 години. |
Покрај ова, осебен случај е африканското [[голосеменици|голосемено]] растение [[велвичија]]. Ова растение има само два листа што постојано растат додека е живо растението, но постепено се абат на врвовите. Во овој случај едно исто лисно [[ткиво (биологија)|ткиво]] трае 20–40 години. |
||
Трајноста на листовите кај зимзелените растенија се движи од неколку месеци (постојано растат нови како што паѓаат старите листови) до неколку децении (над 30 години кај [[долговечен бор|долговечниот бор]]).<ref>Ewers, F. W. & Schmid, R. (1981). Longevity of needle fascicles of ''Pinus longaeva'' (Bristlecone Pine) and other North American pines. ''Oecologia'' 51: 107–115</ref> |
Трајноста на листовите кај зимзелените растенија се движи од неколку месеци (постојано растат нови како што паѓаат старите листови) до неколку децении (над 30 години кај [[долговечен бор|долговечниот бор]]).<ref>Ewers, F. W. & Schmid, R. (1981). Longevity of needle fascicles of ''Pinus longaeva'' (Bristlecone Pine) and other North American pines. ''Oecologia'' 51: 107–115</ref> |
||
==Причини за зимзеленоста и листопадноста== |
== Причини за зимзеленоста и листопадноста == |
||
[[Податотека:Forest Pelister.jpg|right|мини|десно|250п|[[Молика|Молики]] во [[национален парк|националниот парк]] [[Пелистер]]]] |
[[Податотека:Forest Pelister.jpg|right|мини|десно|250п|[[Молика|Молики]] во [[национален парк|националниот парк]] [[Пелистер]]]] |
||
Листопадните [[дрво (растение)|дрва]] ги губат листовите за да се приспособат на студената или сува сезона. Највеќето растенија од [[тропска дождовна шума|тропските дождовни шуми]] се сметаат за зимзелени, постепено менувајќи си ги листовите во текот на годината, додека пак видовите во сезонски суви предели можат да бидат или зимзелени или листопадни. Растенијата од топлата [[умерена клима]] исто така се претежно зимзелени. Во постудените климатски појаси бројот на зимзелени растенија е помал, а предоминираат [[иглолисни растенија|иглолисните]] (четинари) бидејќи [[цветно растение|широколисните]] растенија не можат да истрпат големи студови под -30 °C. |
Листопадните [[дрво (растение)|дрва]] ги губат листовите за да се приспособат на студената или сува сезона. Највеќето растенија од [[тропска дождовна шума|тропските дождовни шуми]] се сметаат за зимзелени, постепено менувајќи си ги листовите во текот на годината, додека пак видовите во сезонски суви предели можат да бидат или зимзелени или листопадни. Растенијата од топлата [[умерена клима]] исто така се претежно зимзелени. Во постудените климатски појаси бројот на зимзелени растенија е помал, а предоминираат [[иглолисни растенија|иглолисните]] (четинари) бидејќи [[цветно растение|широколисните]] растенија не можат да истрпат големи студови под -30 °C. |
||
| Ред 73: | Ред 73: | ||
[[ja:常緑植物]] |
[[ja:常緑植物]] |
||
[[no:Eviggrønn]] |
[[no:Eviggrønn]] |
||
[[nn: |
[[nn:Eviggrøn]] |
||
[[pl:Rośliny wiecznie zielone]] |
[[pl:Rośliny wiecznie zielone]] |
||
[[pt:Folha persistente]] |
[[pt:Folha persistente]] |
||
Преработка од 02:51, 23 јуни 2012
Зимзелено растение е она растение што ги задржува лисјата во сите годишни времиња, за разлика од листопадните растенија, чие зеленило паѓа на есен и остануваат голи во зимата или сувата сезона.
Постојат најразлични видови на зимзелени растенија, кои може да бидат дрва или грмушки:
- зимзелениот даб, божиковината и прастарите голосеменици како цикасовите
- највеќето скриеносеменици од топлите подрачја без мраз, како видовите во евкалиптусните и дождовните шуми
Покрај ова, осебен случај е африканското голосемено растение велвичија. Ова растение има само два листа што постојано растат додека е живо растението, но постепено се абат на врвовите. Во овој случај едно исто лисно ткиво трае 20–40 години.
Трајноста на листовите кај зимзелените растенија се движи од неколку месеци (постојано растат нови како што паѓаат старите листови) до неколку децении (над 30 години кај долговечниот бор).[1]
Причини за зимзеленоста и листопадноста
Листопадните дрва ги губат листовите за да се приспособат на студената или сува сезона. Највеќето растенија од тропските дождовни шуми се сметаат за зимзелени, постепено менувајќи си ги листовите во текот на годината, додека пак видовите во сезонски суви предели можат да бидат или зимзелени или листопадни. Растенијата од топлата умерена клима исто така се претежно зимзелени. Во постудените климатски појаси бројот на зимзелени растенија е помал, а предоминираат иглолисните (четинари) бидејќи широколисните растенија не можат да истрпат големи студови под -30 °C.
На места каде има причина за листопад (на пр. студена или сува сезона), зимзеленоста претставува прилагодување на ниските количества на хранливи материи. Листопадните дрва ги губат хранливите материи со листопадот. На потоплите места, некои видови на борови и чемпреси живеат на сиромашна почва и вознемирено тло. Родот на рододендроните содржи многу широколисни зимзелени растенија, од кои неколку вида растат во стари шуми, но обично се среќаваат на висококисела почва каде растенијата немаат толку хранливи материи на располагање. Во тајгите е престудено за брзо разлагање на органските материи во почвата, па затоа хранливите материи се пооскудни и почвата попогодна за зимзелени растенија.
Во умерените климатски подрачја, зимзелените растенија се самоподдржуваат во опстанокот: паднатите суви иглички содржат поголем сооднос на јаглерод и азот од листопадните листови, а со тоа ја прават почвата покисела, со помалку азот. Овие услови се најповолни за зимзелените растенија, па затоа тие се намножуваат за сметка на листопадните, кои потешко успеваат во истите прилики. Покрај ова, постоечките зимзелени дрва им даваат засолниште на младите растенија и со тоа им помагаат да го претрпат студот и сушата.[2][3][4]
Зимзелените и листопадните растенија страдаат од исти болести и штетници, но долгорочните последици од загадувањето на воздухот, пепелот и отровните материи се поштетни за зимзелените.
Поврзано
Наводи
- ↑ Ewers, F. W. & Schmid, R. (1981). Longevity of needle fascicles of Pinus longaeva (Bristlecone Pine) and other North American pines. Oecologia 51: 107–115
- ↑ Aerts, R. (1995). The advantages of being evergreen. Trends in Ecology & Evolution 10 (10): 402–407.
- ↑ Matyssek, R. (1986) Carbon, water and nitrogen relations in evergreen and deciduous conifers. Tree Physiology 2: 177–187.
- ↑ Sobrado, M. A. (1991) Cost-Benefit Relationships in Deciduous and Evergreen Leaves of Tropical Dry Forest Species. Functional Ecology 5 (5): 608–616.
Надворешни врски
- Зимзелени видови - ЈП „Паркови и зеленило“ (македонски)