Референдум во Македонија (2004): Разлика помеѓу преработките
[непроверена преработка] | [проверена преработка] |
Нема опис на уредувањето |
|||
Ред 2: | Ред 2: | ||
{{Без извори|датум=ноември 2009}} |
{{Без извори|датум=ноември 2009}} |
||
[[Податотека:Kamanja_referendum_2004.jpg|right|thumb|220x|Плакат за собирање 100.000 потписи за референдумот]] |
[[Податотека:Kamanja_referendum_2004.jpg|right|thumb|220x|Плакат за собирање 100.000 потписи за референдумот]] |
||
'''Референдумот од 2004 година''' е распишан со цел изјаснување околу ново-усвоениот |
'''Референдумот од 2004 година''' е распишан со цел изјаснување околу ново-усвоениот Закон за нова територијална поделба на Република Македонија и е одржан на [[7 ноември]] [[2004]]. Согласно [[Уставот на Република Македонија]] и Законот за [[референдум]] и [[граѓанска иницијатива]] од 1998, а по барање на 180.545 граѓани на Република Македонија со право на глас, [[Собранието на Република Македонија]] го распиша задолжителниот референдум за територијалната организација на Република Македонија. |
||
На референдумот мнозинството се искажа против новата територијална поделба, но референдумот не беше неуспешен поради не беше постигнат законски потребниот процент од 51% учество на вкупното население. |
|||
Иницијатор за собирање на потписите беше [[Светски македонски конгрес|Светскиот македонски конгрес]]. |
Иницијатор за собирање на потписите беше [[Светски македонски конгрес|Светскиот македонски конгрес]]. |
||
Ред 8: | Ред 10: | ||
== Причини за референдумот == |
== Причини за референдумот == |
||
Новата територијална организација на Република Македонија предизвика голем број на контроверзи и поделби во македонската јавност, главно поради |
Новата територијална организација на Република Македонија предизвика голем број на контроверзи и поделби во македонската јавност, главно поради етно-демографските импликации на новата територијална организација. Голем дел од Македонците, а и помал дел од албанското население сметаше дека со новата територијална организација се врши нарушување на етничката рамнотежа во Република Македонија. Во противници на предложената територијалната поделба вклучуваа се вброија повеќе опозициони партии, како и некои познати интелектуалци кои сметаа дека целиот процес на подготовка на новата територијална поделба се извршил крајно нетранспарентно, спротивно од волјата на граѓаните и дека е конципиран да направи етничка поделба помеѓу македонски и албански "територии". Некои од фактите и мислењата кои тие ги наведуваа се следните: |
||
# [[Општина Гостивар]] која според старaта поделба имаше 26,54% [[Македонци]], со припојување на општините [[Вруток]], [[Долна Бањица]], [[Чегране]] и [[Србиново]] се намали бројот на Македонците на 19,77% |
# [[Општина Гостивар]] која според старaта поделба имаше 26,54% [[Македонци]], со припојување на општините [[Вруток]], [[Долна Бањица]], [[Чегране]] и [[Србиново]] се намали бројот на Македонците на 19,77%. Со ова одредбите од Рамковниот договор не важат за Македонците на локално ниво како малцинство. |
||
# [[Општина Тетово]] според старата поделба имаше 28,17% [[Македонци]], со припојување на општините [[Џепчиште]] и [[Шипковица]] нивниот број се намали на 23,16%, со тенденција да опадне под 20% поради високиот наталитет и константното доселување на [[Албанци]] од [[Косово]], а со тоа Македонците да се најдат во иста ситуација како во [[Гостивар]]. |
# [[Општина Тетово]] според старата поделба имаше 28,17% [[Македонци]], со припојување на општините [[Џепчиште]] и [[Шипковица]] нивниот број се намали на 23,16%, со тенденција да опадне под 20% поради високиот наталитет и константното доселување на [[Албанци]] од [[Косово]], а со тоа Македонците да се најдат во иста ситуација како во [[Гостивар]]. |
||
# [[Општина Струга]] имаше 47,94% [[Македонци]] и тие беа најбројни во општината, и со припојување на општините Велешта,Делогожди,Лабуништа и Луково бројот на Македонците опадна на 32,09%,а на Албанците се зголеми од 41,54% на 56,86%. |
# [[Општина Струга]] имаше 47,94% [[Македонци]] и тие беа најбројни во општината, и со припојување на општините Велешта, Делогожди, Лабуништа и Луково бројот на Македонците опадна на 32,09%, а на Албанците се зголеми од 41,54% на 56,86%. |
||
# На руралната [[Општина Чашка]] во Велешко (регионот Азот) покрај општините Богомила и Извор и се придадоа и селата Горно и Долно Јаболчиште (од Општина Велес) населени исклучиво со [[Албанци]] па така бројот на Албанците од само 7,47% скокна на 33,06% и со тоа ова историски-важно македонско подрачје станува двојазично со тенденција, поради големиот наталитет во албанските села, а нискиот во македонските оваа општина за некое време да стане мнозинско албанска. |
# На руралната [[Општина Чашка]] во Велешко (регионот Азот) покрај општините Богомила и Извор и се придадоа и селата Горно и Долно Јаболчиште (од Општина Велес) населени исклучиво со [[Албанци]] па така бројот на Албанците од само 7,47% скокна на 33,06% и со тоа ова историски-важно македонско подрачје станува двојазично со тенденција, поради големиот наталитет во албанските села, а нискиот во македонските оваа општина за некое време да стане мнозинско албанска. |
||
# На [[Општина Долнени]] која се наоѓа во северниот дел на [[Пелагонија]] (Прилепското поле) и се придодаде општината [[Житоше]] па бројот на [[Македонци]] се намали од 41,79% на 36,57%,а бројот на Албанците и Бошњаците се зголеми (од 21,22% на 26,37% на Албанците и од 14,10% на 17,36% на Бошњаците) со што Долнени |
# На [[Општина Долнени]] која се наоѓа во северниот дел на [[Пелагонија]] (Прилепското поле) и се придодаде општината [[Житоше]] па бројот на [[Македонци]] се намали од 41,79% на 36,57%,а бројот на Албанците и Бошњаците се зголеми (од 21,22% на 26,37% на Албанците и од 14,10% на 17,36% на Бошњаците) со што Долнени стана предоминантно муслиманска општина. |
||
# Со припојувањето на општините Сарај и Кондово на Градот [[Скопје]] бројот на Албанците се зголеми од 15,30% на преку 20% со што главниот град на [[Република Македонија]] стана двојазичен. На [[Скопје]] му се придадоа уште 229 км квадратни и голем број села кои (некои немаат ни канализација ни телефонска мрежа) кои се |
# Со припојувањето на општините Сарај и Кондово на Градот [[Скопје]] бројот на Албанците се зголеми од 15,30% на преку 20% со што главниот град на [[Република Македонија]] стана двојазичен. На [[Скопје]] му се придадоа уште 229 км квадратни и голем број села кои (некои немаат ни канализација ни телефонска мрежа) кои се оддалечени и повеќе од 20 км од него. |
||
Поддржувачите на новата територијална организација, кои ги опфаќаа владејачките партии, како и некои невладини организации сметаа дека со оваа поделба се исполнуваат обврските од [[ |
Поддржувачите на новата територијална организација, кои ги опфаќаа владејачките партии, како и некои невладини организации сметаа дека со оваа поделба се исполнуваат обврските од [[Охридски рамковен договор|Рамковниот договор]], а исто така се овозможува поголема независност на општините, односно фискална и физичка [[децентрализација]], која би била невозможна доколку би постоеле микро-општини како во претходната организација. |
||
Силниот отпор од страна на противниците на новата поделба резултираше со организирање на [[ |
Силниот отпор од страна на противниците на новата поделба резултираше со организирање на [[референдум]]. |
||
== Референдумска постапка и резултати == |
== Референдумска постапка и резултати == |
||
Ред 27: | Ред 29: | ||
''Дали сте за територијалната организација на [[локална самоуправа|локалната самоуправа]] (општините и [[Град Скопје|Градот Скопје]]) утврдена со Законот за територијалната поделба на Република Македонија и определување на подрачјата на единиците на локалната самоуправа (“Службен весник на Република Македонија” бр.49/96) и Законот за градот Скопје (“Службен весник на Република Македонија бр.49/96)?'' |
''Дали сте за територијалната организација на [[локална самоуправа|локалната самоуправа]] (општините и [[Град Скопје|Градот Скопје]]) утврдена со Законот за територијалната поделба на Република Македонија и определување на подрачјата на единиците на локалната самоуправа (“Службен весник на Република Македонија” бр.49/96) и Законот за градот Скопје (“Службен весник на Република Македонија бр.49/96)?'' |
||
⚫ | |||
{| class="wikitable" |
|||
* Право на глас имаa 1.709.536 лица, запишани во Избирачкиот список. |
|||
|- |
|||
! Избор !! Гласови !! % |
|||
|- |
|||
| За|| 427.112|| 95,06 |
|||
|- |
|||
| Против|| 22.212|| 4,94 |
|||
|- |
|||
| Неважечки гласови|| 5.023|| 1,11 |
|||
|- |
|||
| Вкупно|| 454.347|| 100 |
|||
|- |
|||
| Регистрирани гласачи/одзив|| 1.709.536 || 26,58 |
|||
|} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* Изборни органи што го спроведувале референдумот се: |
|||
- Државната изборна комисија, 34 општински изборни комисии, 2.973 избирачки одбори. |
|||
⚫ | Зад иницијативата за референдум застана целокупниот опозиционен блок, додека [[Влада на Македонија од јуни 2004|владеачката коалиција]] предводена од [[СДСМ]], стравувајќи од етнички поделби и тензии, се противеше на референдумската иницијатива и бараше граѓаните да не гласаат на референдумот, со паролата „Некои прашања не заслужуваат одговор“. |
||
Од вкупниот број гласачи, на референдумот излегле 454.347 или 26.58%, од тоа бројот на валидни гласачки ливчиња бил 449.324 или 26.28%. |
|||
Меѓународната заедница исто така негативно се произнесе по референдумската иницијатива. Најгласни во тоа барањето беа [[САД]] кои два дена пред референдумот ја признаа Република Македонија под уставното име. |
|||
* '''ЗА''' гласале: 427.112 или 94.01% |
|||
* '''ПРОТИВ''' гласале: 22.212 или 4.89% |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Зад иницијативата за референдум застана целокупниот опозиционен блок, додека владеачката коалиција предводена од [[СДСМ]], стравувајќи од етнички поделби и тензии, се противеше на референдумската иницијатива и бараше граѓаните да не гласаат на референдумот, со паролата |
||
== Види исто така == |
== Види исто така == |
||
Ред 52: | Ред 59: | ||
== Надворешни врски == |
== Надворешни врски == |
||
* [http://www.osce.org/mk/odihr/elections/fyrom/40863 Извештај на ОБСЕ/ОДИХР за Референдумот 2004] |
|||
* [http://www.izbori.gov.mk/referendum2004/default.php Официјална страница на Референдумот] |
* [http://www.izbori.gov.mk/referendum2004/default.php Официјална страница на Референдумот] |
||
* [http://www.smk-wmc.org/ Официјална страница на Светскиот македонски конгрес] |
* [http://www.smk-wmc.org/ Официјална страница на Светскиот македонски конгрес] |
Преработка од 12:58, 3 април 2012
Предлошка:Политики на Република Македонија
Референдумот од 2004 година е распишан со цел изјаснување околу ново-усвоениот Закон за нова територијална поделба на Република Македонија и е одржан на 7 ноември 2004. Согласно Уставот на Република Македонија и Законот за референдум и граѓанска иницијатива од 1998, а по барање на 180.545 граѓани на Република Македонија со право на глас, Собранието на Република Македонија го распиша задолжителниот референдум за територијалната организација на Република Македонија.
На референдумот мнозинството се искажа против новата територијална поделба, но референдумот не беше неуспешен поради не беше постигнат законски потребниот процент од 51% учество на вкупното население.
Иницијатор за собирање на потписите беше Светскиот македонски конгрес.
Причини за референдумот
Новата територијална организација на Република Македонија предизвика голем број на контроверзи и поделби во македонската јавност, главно поради етно-демографските импликации на новата територијална организација. Голем дел од Македонците, а и помал дел од албанското население сметаше дека со новата територијална организација се врши нарушување на етничката рамнотежа во Република Македонија. Во противници на предложената територијалната поделба вклучуваа се вброија повеќе опозициони партии, како и некои познати интелектуалци кои сметаа дека целиот процес на подготовка на новата територијална поделба се извршил крајно нетранспарентно, спротивно од волјата на граѓаните и дека е конципиран да направи етничка поделба помеѓу македонски и албански "територии". Некои од фактите и мислењата кои тие ги наведуваа се следните:
- Општина Гостивар која според старaта поделба имаше 26,54% Македонци, со припојување на општините Вруток, Долна Бањица, Чегране и Србиново се намали бројот на Македонците на 19,77%. Со ова одредбите од Рамковниот договор не важат за Македонците на локално ниво како малцинство.
- Општина Тетово според старата поделба имаше 28,17% Македонци, со припојување на општините Џепчиште и Шипковица нивниот број се намали на 23,16%, со тенденција да опадне под 20% поради високиот наталитет и константното доселување на Албанци од Косово, а со тоа Македонците да се најдат во иста ситуација како во Гостивар.
- Општина Струга имаше 47,94% Македонци и тие беа најбројни во општината, и со припојување на општините Велешта, Делогожди, Лабуништа и Луково бројот на Македонците опадна на 32,09%, а на Албанците се зголеми од 41,54% на 56,86%.
- На руралната Општина Чашка во Велешко (регионот Азот) покрај општините Богомила и Извор и се придадоа и селата Горно и Долно Јаболчиште (од Општина Велес) населени исклучиво со Албанци па така бројот на Албанците од само 7,47% скокна на 33,06% и со тоа ова историски-важно македонско подрачје станува двојазично со тенденција, поради големиот наталитет во албанските села, а нискиот во македонските оваа општина за некое време да стане мнозинско албанска.
- На Општина Долнени која се наоѓа во северниот дел на Пелагонија (Прилепското поле) и се придодаде општината Житоше па бројот на Македонци се намали од 41,79% на 36,57%,а бројот на Албанците и Бошњаците се зголеми (од 21,22% на 26,37% на Албанците и од 14,10% на 17,36% на Бошњаците) со што Долнени стана предоминантно муслиманска општина.
- Со припојувањето на општините Сарај и Кондово на Градот Скопје бројот на Албанците се зголеми од 15,30% на преку 20% со што главниот град на Република Македонија стана двојазичен. На Скопје му се придадоа уште 229 км квадратни и голем број села кои (некои немаат ни канализација ни телефонска мрежа) кои се оддалечени и повеќе од 20 км од него.
Поддржувачите на новата територијална организација, кои ги опфаќаа владејачките партии, како и некои невладини организации сметаа дека со оваа поделба се исполнуваат обврските од Рамковниот договор, а исто така се овозможува поголема независност на општините, односно фискална и физичка децентрализација, која би била невозможна доколку би постоеле микро-општини како во претходната организација.
Силниот отпор од страна на противниците на новата поделба резултираше со организирање на референдум.
Референдумска постапка и резултати
На овој референдум гласачите со ЗА и ПРОТИВ се изјаснуваа по прашањето:
Дали сте за територијалната организација на локалната самоуправа (општините и Градот Скопје) утврдена со Законот за територијалната поделба на Република Македонија и определување на подрачјата на единиците на локалната самоуправа (“Службен весник на Република Македонија” бр.49/96) и Законот за градот Скопје (“Службен весник на Република Македонија бр.49/96)?
Гласањето се одвивало на 2.973 гласачки места, при што целата територија на Република Македонија беше една изборна единица.
Избор | Гласови | % |
---|---|---|
За | 427.112 | 95,06 |
Против | 22.212 | 4,94 |
Неважечки гласови | 5.023 | 1,11 |
Вкупно | 454.347 | 100 |
Регистрирани гласачи/одзив | 1.709.536 | 26,58 |
Согласно Уставот, референдумот бил прогласен за неуспешен затоа што не се изјасниле повеќе од половина од гласачите.
Политички импликации
Зад иницијативата за референдум застана целокупниот опозиционен блок, додека владеачката коалиција предводена од СДСМ, стравувајќи од етнички поделби и тензии, се противеше на референдумската иницијатива и бараше граѓаните да не гласаат на референдумот, со паролата „Некои прашања не заслужуваат одговор“.
Меѓународната заедница исто така негативно се произнесе по референдумската иницијатива. Најгласни во тоа барањето беа САД кои два дена пред референдумот ја признаа Република Македонија под уставното име.