Дариј III: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Бот Додава: az:III Dara
с r2.6.4) (Бот Менува: mr:तिसरा दारियुश
Ред 56: Ред 56:
[[ar:داريوش الثالث]]
[[ar:داريوش الثالث]]
[[az:III Dara]]
[[az:III Dara]]
[[bg:Дарий III]]
[[bn:তৃতীয় দারিয়ুস]]
[[bn:তৃতীয় দারিয়ুস]]
[[bg:Дарий III]]
[[ca:Darios III de Pèrsia]]
[[ca:Darios III de Pèrsia]]
[[cs:Dareios III.]]
[[cs:Dareios III.]]
[[cy:Darius III, brenin Persia]]
[[cy:Darius III, brenin Persia]]
[[de:Dareios III.]]
[[de:Dareios III.]]
[[et:Dareios III]]
[[el:Δαρείος Γ' της Περσίας]]
[[el:Δαρείος Γ' της Περσίας]]
[[en:Darius III of Persia]]
[[en:Darius III of Persia]]
[[eo:Dario la 3-a]]
[[es:Darío III]]
[[es:Darío III]]
[[et:Dareios III]]
[[eo:Dario la 3-a]]
[[fa:داریوش سوم]]
[[fa:داریوش سوم]]
[[fi:Dareios III]]
[[fr:Darius III]]
[[fr:Darius III]]
[[fy:Darius Kodomannus]]
[[fy:Darius Kodomannus]]
[[gl:Darío III]]
[[gl:Darío III]]
[[ko:다리우스 3세]]
[[he:דריווש השלישי]]
[[hr:Darije III.]]
[[hr:Darije III.]]
[[id:Darius III dari Persia]]
[[id:Darius III dari Persia]]
[[it:Dario III di Persia]]
[[it:Dario III di Persia]]
[[he:דריווש השלישי]]
[[ja:ダレイオス3世]]
[[ka:დარიოს III]]
[[ka:დარიოს III]]
[[ko:다리우스 3세]]
[[la:Darius III (rex Persarum)]]
[[la:Darius III (rex Persarum)]]
[[lt:Darijus III]]
[[lt:Darijus III]]
[[mr:दरायस तिसरा]]
[[mr:तिसरा दारियुश]]
[[ms:Darius III dari Parsi]]
[[ms:Darius III dari Parsi]]
[[nl:Darius III]]
[[nl:Darius III]]
[[ja:ダレイオス3世]]
[[no:Dareios III av Persia]]
[[no:Dareios III av Persia]]
[[pl:Dariusz III]]
[[pl:Dariusz III]]
Ред 89: Ред 88:
[[ro:Darius al III-lea]]
[[ro:Darius al III-lea]]
[[ru:Дарий III]]
[[ru:Дарий III]]
[[sh:Darije III]]
[[sr:Дарије III]]
[[sr:Дарије III]]
[[sh:Darije III]]
[[fi:Dareios III]]
[[sv:Dareios III]]
[[sv:Dareios III]]
[[tr:III. Darius]]
[[tr:III. Darius]]

Преработка од 20:43, 6 јануари 2011

Дариј III
Шах на Персија
детал со Дариј III од Александровиот мозаик
ПретходникАртаксеркс IV Арс
НаследникАлександар Македонски
Почивалиште
Персеполис
ДинастијаАхемениди
Монета со ликот на Дариј III

Дариј III Кодоман, родено име Кодоман, (ц. 380 - 330 п.н.е.), бил последниот крал од династијата Ахемениди, владетели на Персија од 336 п.н.е. до 330 п.н.е.. Бил симнат од власт за време на освојувањата на Александар III Македонски.

По убиството на кралот Артаксеркс III во 338 п.н.е. и неговиот син Артаксеркс IV во 336 п.н.е. од страна на амбициозниот хилиарх Багој, тој сакал да постави нов монарх кој би бил полесен за контролирање. Тој го одбрал Кодоман, далечен роднина на кралското семејство кој се истакнал во бој со ветерани во војната против Кадусиите [1] и во ова време служел како царски курир [2]. Кодоман бил син на Арсам, син на Остан, еден од браќата на Артаксеркс и Сисигамба, ќерка на Артаксеркс II.

Кодоман го избрал кралското име Дариј III, и набргу ја покажал својата независност од неговиот атентаторски добродетел. Багој пробал да го отруе и Дарија, но Дариј бил предупреден и затао го натерал сам да си го испие отровот [3]. Новиот крал сега владеел со нестабилна империја, од која големи делови биле управувани од завидливи и превртливи сатрапи, а народот бил незадоволен и бунтовнички.

Во 336 п.н.е. Филип II Македонски бил ополномоштен од Коринтската лига како нејзин Хегемон да започне света одмаздничка војна против персијците како казна за нивното палење на атински храмови за време на Втората Персиска војна. Филип пратил напредни сили во Мала Азија под водство на генералите Парменион и Атал за да ги „ослободат“ грците од персискиот јарем. По заземањето на грчките градови кои се протегале од Троја до реката Мајандер, Филип бил убиен и походот бил прекинат додека неговиот наследник не ја зацрвснал контролата врз Македонија и Грција.

Пролетта 334 год. п.н.е. Филиповиот наследник, Александар Македонски, кој самиот се зацврснал како Хегемон на Коринтската лига, извршил инвазија на Мала Азија со неговите македонско-грчки сили и веднаш ја поразил Персија во Битката кај Граник. Во 333 п.н.е. самиот Дариј тргнал на бојното поле да го пресретне Александар, но иако многу поголема, неговата војска била закрилена и поразена во Битката кај Ис и Дариј бил приморан да бега, оставајќи ги зад себе некговата двоколка, неговиот логор и неговото семејство - сето ова паднало во рацете на Александар. Во 331 п.н.е., сопругата-сестра на Дариј, Статира, која била добро третирана [4], умрела во заробеништво пораѓајќи се [5]. Во септември истата година, по одбивањето на понудите на примирје, Александар повторно го поразил Дариј во Битката кај Гавгамела, кога неговиот возач бил убиен и Дариј бил исфрлен од баланс, што предизвикало огромен метеж кај персиската војска, бидејќи војниците сметале дека кралот бил убиен. Потоа Дариј пребегал во Екбатана за да почне да собира трета војска, додека Александар го зазел Вавилон, Суза и престолнината Персеполис.

Дариј бил симнат од неговиот сатрап Бес, кој зел кралско име Артаксеркс V, а потоа и убиен по негова наредба во јули 330 п.н.е., за да го забави Александровиот поход, и покрај строгата наредба на Александар Дариј да биде доведен жив. Подоцна Александар приредил величествен погреб за Дариј и се оженил со неговата ќерка Статира кај Опис во 324 п.н.е.. Според историчарот Плутарх, Александар исто така зел и еден од катамитите на Дариј, евнухот Багој. [6]

Надворешни врски

Дариј III
Роден(а): ц. 380 Починал(а): 330
Претходник
Артексеркс IV
Велик Крал (Шах) на Персија
336–330
Наследник
Александар III Македонски
Фараон на Египет
336–330

Наводи

  1. Јустин 10.3; cf. Диод. 17.6.1-2
  2. Плутарх, Животот на Александар 18.7-8, Прва орација на среќата или доблеста на Александар 326.D
  3. Диодор 17.5.6
  4. Плутарх, Животот на Александар 21.2-5
  5. Плутарх, Животот на Александар, 30.1
  6. Куртиј, VI.5.23.