Кмерски јазик: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 26: Ред 26:
|lc2=kxm|ld2=северен кмерски јазик|ll2=кмерски јазик}}
|lc2=kxm|ld2=северен кмерски јазик|ll2=кмерски јазик}}


'''Кмерскиот''' или '''камоџанскиот јазик''' (ភាសាខ្មែរ) е официјалниот јазик во [[Азија|азиската]] држава [[Камбоџа]] и мајчин јазик на [[Кмери]]те. Овој јазик е втор најмногу зборуван [[Австроазиски јазици|австроазиски јазик]], веднаш зад [[Виетнамски јазик|виетнамскиот јазик]] со вкупно говорници од околу 15.7 до 21.6 милиони. Кмерскиот јазик бил под одредено влијание од [[санскрит]]скиот и [[Палиски јазик|палискиот јазик]], особено во кралскиот и религискиот домеин прифатени преку [[Хиндуизам|хиндуизмот]] или [[Будизам|бидизмот]]. Исто така, кмерскиот јазик е најраниот запишан [[Мон-кмерски јазици|мон-кмерски јазик]]. Поради самата географска положба на јазикот, кмерскиот имал влијание врз и од [[Тајландски јазик|тајландскиот]], [[Лаошки јазик|лаошкиот]], [[Виетнамски јазик|виетнамскиот]] и [[Чамски јазик|чамскиот]], кои пак создаваат една лингвистичка група со слични карактеристики пред сè поради сличниот санскритски зборовен фонд.<ref name ="cl">{{cite book|title=Cambodian Linguistics, Literature and History: Collected Articles |author= David A. Smyth, Judith Margaret Jacob|year=1993|publisher=Routledge (UK)|url=http://books.google.co.uk/books?visbn=0728602180&id=gQwGbvy5OXcC&pg=PA44&lpg=PA44&vq=Khmer+language&ie=ISO-8859-1&output=html&sig=b0VYcx9OakCRRdial_b266oyN94|isbn=0728602180147852369*}}</ref>

'''Кмерски''' (ភាសាខ្មែរ), или '''Камбоџански''' е јазикот на народот [[Кмер]] и официјален јазик на [[Камбоџа]]. Тој е најпознатиот јазик од групата на [[Аустроазијатички јазици]], јазикот бил доста под влијание на [[Санскрит|Санскритскиот]] и [[Пали]] јазикот особено преку религијата и кралството а особено преку [[Хиндуизам|Хиндуизмот]] и [[Будизам|Будизмот]]. Според географската положба Кмерскиот јазик бил под влијание но и влијаел врз [[Тајландски|Тајландскиот]], [[Лао]], [[Виетнамски]]от и [[Чам]] јазикот.


Кмерскиот јазик се разликува од околните јазици како што се Тајландскиот, Лао и Виетнамскиот јазик по тоа што не е тоналне јазик. Има три главни дијалекти што се многу слични:
Кмерскиот јазик се разликува од околните јазици како што се Тајландскиот, Лао и Виетнамскиот јазик по тоа што не е тоналне јазик. Има три главни дијалекти што се многу слични:

Преработка од 19:22, 19 мај 2010

Кмерски јазик
Застапен во–
Подрачје–
Јазично семејство
Default
  • кмерски јазик
Јазични кодови
ISO 639-1km
ISO 639-2khm
ISO 639-3или:
khm — централен кмерски јазик
kxm — северен кмерски јазик

Кмерскиот или камоџанскиот јазик (ភាសាខ្មែរ) е официјалниот јазик во азиската држава Камбоџа и мајчин јазик на Кмерите. Овој јазик е втор најмногу зборуван австроазиски јазик, веднаш зад виетнамскиот јазик со вкупно говорници од околу 15.7 до 21.6 милиони. Кмерскиот јазик бил под одредено влијание од санскритскиот и палискиот јазик, особено во кралскиот и религискиот домеин прифатени преку хиндуизмот или бидизмот. Исто така, кмерскиот јазик е најраниот запишан мон-кмерски јазик. Поради самата географска положба на јазикот, кмерскиот имал влијание врз и од тајландскиот, лаошкиот, виетнамскиот и чамскиот, кои пак создаваат една лингвистичка група со слични карактеристики пред сè поради сличниот санскритски зборовен фонд.[1]

Кмерскиот јазик се разликува од околните јазици како што се Тајландскиот, Лао и Виетнамскиот јазик по тоа што не е тоналне јазик. Има три главни дијалекти што се многу слични:

Фонологија

Стандардниот Кмерски јазик го има следниот фонолошки систем:

Согласки

Лабијални Корнални Напчани Веларни Глотални
Звучни експлозивни pʰ tʰ cʰ kʰ
Незвучни експлозивни p t c k ʔ
Неексплозивни ɓ ɗ
Носни m n ɲ ŋ
Ликвидни r l
Фрикативни s h
Априксимантни ʋ j

Согласките /f/, /ʃ/, /z/ и /ɡ/ можат да се сретнат во странски зборови како на пример од Француски или други јазици. Тие не се напишани во табелата затоа што не се сметаат како Кмерски согласки и гласовите не се сретнуваат во Кмерскиот јазик.

Самогласки

Странски гласови (МФА) Кмерски Кмерска транскрипција (МФА)
/ɡ/ ហ្គ /k/
/ʃ/ ហ្ស /s/
/f/ ហ្វ /h/ or /pʰ/
/z/ ហ្ស /s/

Точниот број и фонетската вредност на самогласките варира од дијалект до дијалект. Кратките и долгите самогласки од ист квалитет се одделени според должината.

Слоговна структура

Кмерските зборови се најчесто од два или три слогови. Има 85 можни структури на две согласки на почетокот на слогот и две- три согласни структури како што е покажано подолу:

p ɓ t ɗ c k ʔ m n ɲ ŋ j l r s h ʋ
p pʰt- pɗ- pʰc pʰk- pʔ- pʰn- pʰɲ- pʰŋ- pʰj- pʰl- pr- ps-
t tʰp- tɓ tʰk- tʔ- tʰm- tʰn- tʰŋ- tʰj- tʰl- tr- tʰʋ
c cʰp- cɓ cʰk- cʔ- cʰm- cʰn- cʰŋ- cʰl- cr- cʰʋ-
k kʰp- kɓ kʰt- kɗ- kʰc kʔ- kʰm- kʰn- kʰɲ- kŋ- kʰj- kʰl- kr- ks- kʰʋ-
s sp- sɓ st- sɗ- sk- sʔ- sm- sn- sɲ- sŋ- sl- sr- sʋ
ʔ ʔʋ-
m mt- mɗ- mc mʔ- mʰn- mʰɲ- ml- mr- ms- mh-
l lp- lɓ lk- lʔ- lm- lŋ- lh- lʋ-

Броеви

Броевите се:

0 ០ សូន្យ (son) /soːu̯n/
1 ១ មួយ (muŏy) /muːə̯j/
2 ២ ពីរ (pi) /piː/
3 ៣ បី (bei) /ɓəj/
4 ៤ បួន (buŏn) /ɓuːə̯n/
5 ៥ ប្រាំ (prăm) /pram/
6 ៦ ប្រាំមូយ (prăm muŏy) /pram muːə̯j/
7 ៧ ប្រាំពីរ (prăm pi) /pram piː/ (also /pram pɨl/)
8 ៨ ប្រាំបី (prăm bei) /pram ɓəj/
9 ៩ ប្រាំបួន (prăm buŏn) /pram ɓuːə̯n/
10 ១០ ដប់ (dâp) /ɗɑp/
100 ១០០ មួយរយ (muŏy rôy) /muːə̯j rɔj/
1,000 ១០០០ មួយពាន់ (muŏy péan) /muːə̯j piːə̯n/
10,000 ១០០០០ មួយម៉ឺន (muŏy mein) /muːə̯j məɨn/
100,000 ១០០០០០ មួយសែន (muŏy sên) /muːə̯j saːe̯n/
1,000,000 ១០០០០០០ មួយលាន (muŏy léan) /muːə̯j liːə̯n/

Референци

  1. ↑ David A. Smyth, Judith Margaret Jacob (1993). Cambodian Linguistics, Literature and History: Collected Articles. Routledge (UK). ISBN 0728602180147852369* Проверете ја вредноста |isbn=: invalid character (help).
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Кмерски_јазик&oldid=1064364“