Славски колач
Славски колач е традиционална српска торта (еден вид леб од квасец). Направен е за православната христијанска прослава на Слава, претставнички список на нематеријалното културно наследство на човештвото на УНЕСКО.[1][2][3] Парохискиот свештеник го посетува семејството за да ги освети колачот и црвеното вино и да запали свеќа од пчелин восок со печат на ликот на светецот.[1][2][3]
Често на прославата се поканети поширокото семејство и пријателите. Погачата се прелива со вино, а пред ручекот се сече или крши членовите на семејството.
Значење[уреди | уреди извор]
Обичајот на Слава и важноста на славеничката торта ги има само кај Србите.[1][2][3][4] Се слави домашна литургија, домаќинство, семејни собири и семејна традиција.[4] Словенскиот колач, заедно со свеќата и пченичното јадење како жито или колива, се присутни на сите славски прослави и се сметаат за клучни елементи.[3][5][6]
Колачот го симболизира телото на Исус, а виното со кое се јаде колачот ја претставува неговата крв. Традиционално, една жена го правеше лебот ден пред прославата, откако се капеше, се облече во чиста облека, ја кажуваше Господовата молитва и се прекрсти.[7] Традицијата повикува тестото да се прави со осветена вода.[6][8]
За време на пандемијата на коронавирус, здравствените и верските власти советуваа дека не е неопходно тортата да се носи во црква, дека не е потребно пеење за прославата и дека собирите треба да бидат ограничени на членовите на домаќинството.[5][9]
Опис[уреди | уреди извор]
Колачот е тркалезен колач со квасец кој личи на леб, приближно 15 см висока.[1] Традиционално, плетеното тесто се завиткува околу работ и се втиснува крст од тесто во центарот на тестото, делејќи го лебот на четвртинки.[1] Секоја четвртина добива дополнителна декорација, како кирилица „Ц“, што означува само слога Србина спашава што значи „Само единството ќе ги спаси Србите“.[1] Околу работ се буквите „ИС ХС НИ КА“ (кирилица), кратенка за „Исус Христос победува“.[1][7][10]
Осветување[уреди | уреди извор]
Парохискиот свештеник го посетува семејството за да ги освети колачот и црвеното вино и да запали свеќа од пчелин восок со печат на ликот на светецот.[1][2][3] Наместо тоа, некои семејства ја носат тортата во црква за да ја осветат.[9]
Откако ќе се освети колачот, се прелива со вино. Жената од домаќинството го сече на четвртинки и го врти со исечената страна нагоре. Понатаму се сече на парчиња од другите членови на семејството и од најстарите или најважните гости.
Галерија[уреди | уреди извор]
-
-
Празнична торта во црквата Св. Јован Крстител во Накучани -
-
-
-
Печат од 19 век кој се користи за прослави
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Rolek, Barbara (28 July 2019). „Krsna Slava Is a Serbian Family's Patron Saint Day“. The Spruce Eats (англиски). Посетено на 2021-09-02.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „La Slava, celebration of the feast of the patron saint of the family“. UNESCO (француски). 2014. Посетено на 2021-09-02.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Gercevic, Srdjan (2016-11-28). „Slava: Hygge, Serbian-Style“. Balkan Insight (англиски). Посетено на 2021-09-02.
- ↑ 4,0 4,1 Mitić, Lj. (18 December 2019). „A traditional cake with the spice of every housewife“. Južne vesti (српски). Посетено на 2021-09-02.
- ↑ 5,0 5,1 „How to celebrate Slava in the time of coronavirus“. Danas (српски). 14 November 2020. Посетено на 2021-09-02.
- ↑ 6,0 6,1 Montgomery, David W. (2018-11-26). Everyday Life in the Balkans (англиски). Indiana University Press. ISBN 978-0-253-03820-3.
- ↑ 7,0 7,1 „Slavski kolač“. Stil Magazin. Архивирано од изворникот на 2012-01-30. Посетено на 2022-02-13.
- ↑ „How not to make your celebration cake bloom on the surface“. Telegraf.rs (српски). 16 December 2020. Посетено на 2021-09-02.
- ↑ 9,0 9,1 „Dr Kon Advises Believers: The feast cake does not have to be carried to church, and singing is not necessary“. Novosti AD (српски). 27 October 2020. Посетено на 2021-09-02.
- ↑ „What every decoration on a celebration cake mean“. Telegraf.rs (српски). 27 October 2016. Посетено на 2021-09-02.