Мимар Синан

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Синан)
Мимар Синан
خواجه معمار سنان آغا
Биста на Мимар Синан во Анкара
Роден(а)29 мај 1489
Агирнас (денес во Кајсери)
Починал(а)17 јули 1588
Цариград
НационалностТурчин
(етнички Ерменец или Грк)
ЗданијаСелимова џамија
ПроектиСулејманова џамија
Селимова џамија во Одрин — дело на Синан, 1575. .
Внатрешноста на џамијата Шехзаде во Истанбул
Мостот на Мехмед-паша Соколовиќ во Вишеград — дело на Мимар Синан, израден во 1577 г.

Коџа Мимар Синан Ага (отомански турски: قوجه معمار سنان آغا; 29 мај 1489 - 17 јули 1588) — главен отомански архитект за султаните Селим I, Сулејман I, Селим II и Мурат III. Неговото најголемо ремек-дело е Селимовата џамија во Одрин, иако неговото најпознато дело е Сулејмановата џамија во Истанбул. Синан исто така бил еден од првите противземјотресни инженери во светот. Бил раководител на државната установа за градежништво со голем кадар и многубројни проекти. Обучил многу помошници кои подоцна самите се истакнале, меѓу кои најпознат е Седефкар Мехмед Ага, архитект на Султан Ахмедовата џамија (наречена „Сина џамија“). Се смета за најголемиот архитект на класичниот период на отоманската архитектура, кој во Турција го споредувале со Микеланџело, негов западен современик.[1][2] Микеланџело бил мошне прочуен во Истанбул по неговите планови за базиликата Св. Петар во Рим, бидејќи тој (како и Леонардо да Винчи) во 1502 г. добил покана од султанот Бајазит II да изгради мост преку Златниот Рог во Инстанбул.[3]

Потекло и почетоци[уреди | уреди извор]

Синан се родил како христијанин во Анадолија во местото Агирнас, денес во состав на градот Кајсери, а неговото потекло е или грчко [4] или ермененско [5](не може точно да се знае бидејќи во отоманските пописи се запишувала само верата). Во 1511 г. бил регрутиран во војска и испратен во Истанбул каде прешол во ислам. Таму служел на големиот везир Ибрахим Паша како кадет во Сарајската школа. Таму тој го променил името во муслиманското Синан. Три години подоцна тој бил вешт архитект и инженер и зел учество во воените походи на султанот Селим како воен инженер. Кога Турците го зазеле Каиро, Синан бил унапреден во главен архитект и имал привилегија да руши згради за кои сметал дека не се по градскиот план. Исто така Синан бил поставен за ага (командант) на пешадија, но по негово барање бил преназначен за командант на артилерија. За време на персискиот поход во 1535 г. тој конструирал бродови за преминување на езерото Ван. За ова тој бил назначен за „асекија“, редар во личната гарда на султанот, кој бил ранг еднаков на јаничарски ага.

Работа[уреди | уреди извор]

Првото дело на Синан била Шехзадската џамија, изградена во 1548 г. Почнал да ја гради Сулејмановата џамија во 1550, а завршил во 1557 г. Пред тоа никој не градел џамии со полукубни кровови. Синан ја добил идејата од Света Софија. Исто така градел џамии и други згради околу Истанбул, како Селимовата џамија во Одрин, Риуштем-пашината џамија во Истанбул, Џамија Михримах Султан во Едринекапи, и Џамија Мехмед Паша Соколовиќ во Истанбул. Исто така Синан го конструирал карвансарајот Такија ал-Селујманија и џамија во Дамаск, која сѐ уште е еднo од најзначајните зданија во градот.

Изградил разни џамии во Македонија, и Бања баши џамијата во Софија, Бугарија, која е моментално единствената џамија во употреба во градот.

Ремек-дело[уреди | уреди извор]

Спооред неговата автобиографија “Tezkiretü’l Bünyan”, неговото ремек-дело е Селимовата џамија во Одрин. Додека се градела, неговата најголема мотивација била да се порекне исказот на христијанските архитекти дека никогаш не може да се направи поголем свод од тој на Света Софија, особено не од муслимани. При крајот на изградбата Синан изјавил дека го направил најголемиот свод на светот, но всушност висината на сводот од приземјето била помала, а пречникот речиси идентичен на Света Софија која била илјада години постара. Оваа џамија ја завршил на 80-годишна ворзаст.

Градби[уреди | уреди извор]

Се смета дека Синан изградил:

Смрт[уреди | уреди извор]

Синан починал во 1588 г. и бил погребан во гробница веднаш до ѕидовите на Сулејмановата џамија, преку улицата кое го носи неговото име (Мимар Синан Кадеси). Во негова чест е именуван и кратер на планетата Меркур.

Дела[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. De Osa, Veronica.
  2. Saoud (2007), стр. 7
  3. Vasari (1963), Книга IV, стр. 122
  4. „www.britannica.com“. Архивирано од изворникот на 2007-12-24. Посетено на 2006-09-22.
  5. www.highbeam.com[мртва врска]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]