Сиера Невада (САД)
| Сиера Невада | |
|---|---|
 Поглед од горе на Сиера Невада | |
| Највисока точка | |
| Врв | Витни (планина) |
| Надм. вис. | [1] |
| Координати | 36°34′42.9″N 118°17′31.2″W / 36.578583°N 118.292000°W |
| Величина | |
| Површина | км² |
| Географија | |
Сиера Невада на карта
| |
| Земја | САД |
| Координати | 38°00′N 119°30′W / 38.000°N 119.500°W |
| Геологија | |
| Старост на карпата | Мезозоик |
Сиера Невада е планински венец во западниот дел на Соединетите Американски Држави, помеѓу Централната долина на Калифорнија и Големиот басен. Најголем дел од опсегот се наоѓа во државата Калифорнија, иако делот Карсон се наоѓа во голем дел во Невада. Сиера Невада е дел од американската Кордилера, речиси континуиран синџир од планински масиви што го формира западниот „'рбет“ на Америка.
Сиера се протега на 640 километри во правец север-југ, а широка е од 80 км до 130 км во правец исток-запад. Познати карактеристики на планините се дрвото Генерал Шерман, езерото Тахо, најголемото планинско езеро во Северна Америка, планината Витни, висока 4.421 метар и највисока точка на САД, и долина Јосемити извајана со глечери од стотици милиони години стар гранит. Сиера е дом на три национални паркови, дваесет диви области и два национална споменика, меѓу кои се: националните паркови Јосемити, Секвоја и Кралски Кањон, како и националниот споменик Ѓаволски постпил.
Сиера Невада одиграла важна улога во историјата на Калифорнија и САД. Калифорниската златна треска се случила во западното подножје од 1848 до 1855 година. Поради неговата непристапност, опсегот не бил целосно истражен до 1912 година.[2]
Име и етимологија
[уреди | уреди извор]
Употребен во 1542 година од Хуан Родригез Кабрило за опишување на пацифичкиот брег (планините Санта Круз), терминот „Сиера Невада“ бил општа идентификација на помалку познатите делови кон внатрешноста.[4] Во 1776 година, мапата на Педро Фонт го употребила името на тој дел, кој денес е познат како Сиера Невада.[5]
Буквалниот превод е „снежни планини“.[6][7]
Додека многу планински масиви се едногласно означени во множинска форма (Карпести Планини, Каскадни Планини, итн.), областа не се нарекува со множинска форма „Сиерите“.[8] Сепак, постојат историски и литературни референци кои користат множина, како што е збирката песни на Хоакин Милер од 1871 година, Песни од Сиерите.[8][9] Ансел Адамс, како одговор на објавувањето на неговите фотографии под наслов Пармелијански отпечатоци на високите Сиери, коментирал: „Да се додаде множинска форма е лингвистички, калифорниски и планинарски грев“.[10]
Географија
[уреди | уреди извор]Сиера Невада се наоѓа првенствено во Централна и Источна Калифорнија, со опсегот Карсон, мал, но историски важен поттик, кој се протега во Невада. Од запад кон исток, висината на Сиера Невада постепено се зголемува од 150 метри во Централната долина[11] до над 4.300 метри. Источната падина ја формира стрмната Сиера Косина. За разлика од неговата околина, опсегот добива значително количество на снежни врнежи и врнежи поради орографско подигнување.
Сливови
[уреди | уреди извор]
Западната падина од сливот на Централната долина се слева во Тихиот Океан кај Сан Франциско. Северната третина од западната Сиера е дел од сливот на реката Сакраменто (вклучувајќи ги притоките на реката Фетер, Јуба и Американска Река), а на средната третина е реката Сан Хоакин (вклучувајќи ги притоките Мокелун, Станислав, Туолеми и Мерсед). На јужната третина се реките Кинг, Кавеа, Туле и Керн, кои се влеваат во ендореичниот слив на езерото Тулери, кое за време на влажните години се излева во Сан Хоакин.
Сливот на источната падина на Сиера е многу потесен; нејзините реки се влеваат во Големиот басен на источна Калифорнија и западна Невада. Од север кон југ, реката Сузан се влева во Медното Езеро, реката Труки тече од езерото Тахо во Пирамидното Езеро, реката Карсон се влева во Карсон Синк, реката Вокер во езерото Вокер; Раш, Ли Вининг и Мил Крикс се влеваат во езерото Моно; и реката Овенс во сувото езеро Овенс. Иако ниту една од источните реки не стигнуваат до морето, многу од потоците од езерото Моно кон југ се пренасочуваат во аквадуктот Лос Анџелес кој обезбедува вода за Јужна Калифорнија.
Висина
[уреди | уреди извор]
Висината на планините во Сиера Невада постепено се зголемува од север кон југ. Помеѓу преминот Фредониер и езерото Тахо, врвовите се движат од 1500 метри до над 2.700 метри. Врвот во близина на езерото Тахо е приближно 2.700 м, со неколку врвови кои се приближуваат до висината на врвот Фрил (3.317 м). На југ, највисокиот врв во Националниот парк Јосемити е планината Лајел (3.999 м). Сиера се издига на речиси 4.300 метри со планината Хемфрис во близина на Бишоп, Калифорнија. И на крај, планината Витни е на 4.421 метар, највисоката точка во континентални САД.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ "Mount Whitney". Преглед на податоци, Геодетска служба на САД (NGS). http://www.ngs.noaa.gov/cgi-bin/ds_mark.prl?PidBox=GT1811.
- ↑ Roper, Steve (1997). Sierra High Route: Traversing Timberline Country. The Mountaineers Press. ISBN 978-0-89886-506-6.
- ↑ Farquhar, Francis P. (1926). „K“. Place Names of the Sierra Nevada. San Francisco: Sierra Club. Архивирано од изворникот на March 13, 2006.
- ↑ Farquhar, Francis P. (March 1925). „Exploration of the Sierra Nevada“. California Historical Society Quarterly. 4 (1): 3–58. doi:10.2307/25177743. JSTOR 25177743. Архивирано од изворникот на April 30, 2011.
|hdl-access=бара|hdl=(help) - ↑ Farquhar, Francis P. (1926). „S“. Place Names of the Sierra Nevada. San Francisco: Sierra Club. Архивирано од изворникот на May 25, 2024.
- ↑ „Sierra“. Etymology Online. Архивирано од изворникот на August 6, 2011. Посетено на February 27, 2011.
- ↑ „Nevada“. Etymology Online. Архивирано од изворникот на August 29, 2011. Посетено на February 27, 2011.
- ↑ 8,0 8,1 Moon, Freda (July 19, 2021). „Is it 'The Sierra' or 'The Sierras'? Californians can't agree“. SFGATE. Архивирано од изворникот на January 29, 2023. Посетено на January 28, 2023.
- ↑ „POET OF THE SIERRAS, JOAQUIN MILLER, DIES; His Body to be Burned on Pyre at Mountain Home and Ashes Borne by Winds“. The New York Times (англиски). February 18, 1913. ISSN 0362-4331. Архивирано од изворникот на July 30, 2021. Посетено на July 30, 2021.
- ↑ Adams, Ansel; Mary Street Alinder (1996). Ansel Adams: An Autobiography. NY: Little, Brown & Co. стр. 65–66. ISBN 0-8212-2241-4.
- ↑ „Chapter 33-Ecological subregions of the United States, Sierran Steppe - Mixed Forest - Coniferous Forest“. United States Forest Service. Архивирано од изворникот на January 2, 2014. Посетено на August 30, 2013.