Северен поларен круг
Северниот поларен круг (или арктички круг) — еден од петте главни напоредници на картата на светот. Ова е замислениот обрач што минува на географската ширина од 66° 33′ 44″ (или 66.5622°) северно од екваторот.[1]
Подрачјето северно од северниот поларен круг се нарекува Арктик, а подрачјето веднаш на југ е северниот умерен појас. Еквивалентниот напоредник на јужната полутопка се нарекува јужен поларен круг (антарктички круг).
Северниот поларен круг го бележи јужниот крај на поларниот ден (ден до 24-часовна дневна светлина) и поларната ноќ (ден со 24-часовен мрак). Северно од кругот, сонцето на два наврати годишно ја задржува истата положба во текот на 24 часа: еднаш над и еднаш под хоризонтот. На самиот поларен круг ова се случува точно по еднаш годишно, за време на јунскиот и декемврискиот сонцестој. Поради атмосферското прекршување на светлината и поради тоа што сонцето е тело, а не точка, дел од полноќното сонце се гледа навечер за време на северната летна долгоденица сè до околу 50′ (90 км) јужно од поларниот круг; истото важи и за северната зимска краткоденица, каде дел од сонцето може да се види сè до околу 50′ северно од кругот. Ова важи за морското ниво, а во повисоките предели границите се повисоки.
Положбата на северниот поларен круг не е постојана, туку непосредно зависи од Земјиниот осен наклон, кој се менува во дијапазон од 2° во текот на период од 40.000 години,[2] особено поради приливните сили што ги предизвикува орбитата на Месечината. Северниот поларен круг моментално се движи на север со стапка од 15 м годишно.
Содржина
Географија[уреди | уреди извор]
Северно од северниот поларен круг е слабо населен поради мошне студената арктичка клима. Трите најголеми места над кругот се во Русија: Мурманск (нас. 325.100), Норилск (135.000) и Воркута (85.000). Тромсе (Норвешка) има околу 68.000 жители. За разлика од нив, најголемото место над кругот во Северна Америка е Сисимиут (Гренланд) со околу 5.000 жители, а најголемото место на Канада и САД е Баро (Алјаска) со 4.000 жители. Градот Рованиеми (Финска), кој се наоѓа малку јужно од кругот има 58.000 жители и е најголемото населено место во непоследна близина на кругот.
Кругот минува низ Северниот Леден Океан, Скандинавскиот Полуостров, северна Азија, Северна Америка и Гренланд. Земјиштето на кругот е поделено на осум земји: Норвешка, Шведска, Финска, Русија, САД (Алјаска), Канада, Данска (Гренланд) и Исланд (каде минува низ малиот недалечен остров Гримсеј).
Почнувајќи од нултиот меридијан, па на исток, северниот поларен круг минува низ:
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Повратник во движење (шпански)
- ↑ Arctic Circle
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
 |
„Северен поларен круг“ на Ризницата ? |
- пресметки на временски епохи (англиски)
- Корисни константи (англиски)
- ArcticFocus - факти и вести за Арктикот (англиски)
|
||||||
