Северен поларен круг

Северниот поларен круг (црвено) на карта на светот.

Карта на Арктикот со северниот поларен круг (сино).

Северен поларен круг (или арктички круг) — еден од петте главни напоредници на картата на светот. Ова е замислениот обрач што минува на географската ширина од 66° 33′ 44″ (или 66.5622°) северно од екваторот.

Подрачјето северно од северниот поларен круг се нарекува Арктик, а подрачјето веднаш на југ е северниот умерен појас. Еквивалентниот напоредник на јужната полутопка се нарекува јужен поларен круг (антарктички круг).

Северниот поларен круг го бележи јужниот крај на поларниот ден (ден до 24-часовна дневна светлина) и поларната ноќ (ден со 24-часовен мрак). Северно од кругот, сонцето на два наврати годишно ја задржува истата положба во текот на 24 часа: еднаш над и еднаш под хоризонтот. На самиот поларен круг ова се случува точно по еднаш годишно, за време на јунскиот и декемврискиот сонцестој. Поради атмосферското прекршување на светлината и поради тоа што сонцето е тело, а не точка, дел од полноќното сонце се гледа навечер за време на северната летна долгоденица сè до околу 50′ (90 км) јужно од поларниот круг; истото важи и за северната зимска краткоденица, каде дел од сонцето може да се види сè до околу 50′ северно од кругот. Ова важи за морското ниво, а во повисоките предели границите се повисоки.

Положбата на северниот поларен круг не е постојана, туку непосредно зависи од Земјиниот осен наклон, кој се менува во дијапазон од 2° во текот на период од 40.000 години, особено поради приливните сили што ги предизвикува орбитата на Месечината. Северниот поларен круг моментално се движи на север со стапка од 15 м годишно.

Географија

Северно од северниот поларен круг е слабо населен поради мошне студената арктичка клима. Трите најголеми места над кругот се во Русија: Мурманск (нас. 325.100), Норилск (135.000) и Воркута (85.000). Тромсе (Норвешка) има околу 68.000 жители. За разлика од нив, најголемото место над кругот во Северна Америка е Сисимиут (Гренланд) со околу 5.000 жители, а најголемото место на Канада и САД е Баро (Алјаска) со 4.000 жители. Градот Рованиеми (Финска), кој се наоѓа малку јужно од кругот има 58.000 жители и е најголемото населено место во непоследна близина на кругот.

Кругот минува низ Северниот Леден Океан, Скандинавскиот Полуостров, северна Азија, Северна Америка и Гренланд. Земјиштето на кругот е поделено на осум земји: Норвешка, Шведска, Финска, Русија, САД (Алјаска), Канада, Данска (Гренланд) и Исланд (каде минува низ малиот недалечен остров Гримсеј).

Почнувајќи од нултиот меридијан, па на исток, северниот поларен круг минува низ:

Координати Земја, територија, море Белешки 66°34′N 000°00′E  Северен Леден Океан Норвешко Море 66°34′N 012°48′E Норвешка округот Нурлан 66°34′N 015°31′E Шведска округот Норботен 66°34′N 023°51′E Финска регионот Лапонија 66°34′N 029°28′E Русија Република Карелија Мурманска област повторно Република Карелија повторно Мурманска област 66°34′N 033°25′E Бело Море Кандалакшански Залив 66°34′N 034°28′E Русија Мурманска област – во должина од ~ 7 км 66°34′N 034°38′E Бело Море Кандалакшански Залив 66°34′N 035°00′E Русија Мурманска област (Колски Полуостров) 66°34′N 040°42′E Бело Море 66°34′N 044°23′E Русија Ненецки автономен округ Република Коми Јамало-Ненецки автономен округ 66°34′N 071°05′E Опски Залив 66°34′N 072°27′E Русија Јамало-Ненецки автономен округ Краснојарски крај Република Јакутија Чукотски автономен округ 66°34′N 171°01′W Северен Леден Океан Чукотско Море 66°34′N 164°38′W САД Алјаска (полуостровот Сјуард) 66°34′N 163°44′W Северен Леден Океан Коцебу 66°34′N 161°56′W САД Алјаска – минува низ езерото Селавик 66°34′N 141°00′W Канада Јукон Северозападни Територии – минува низ Големото Мечкино Езеро Нунавут 66°34′N 082°59′W Хадсонов Залив басенот Фокс 66°34′N 073°25′W Канада Нунавут (Бафинова Земја – минува низ езерото Нетилинг) 66°34′N 061°24′W Атлантски Океан Дејвисов Проток 66°34′N 053°16′W Гренланд 66°34′N 034°09′W Атлантски Океан Дански Проток Гренландско Море 66°34′N 018°01′W Исланд островот Гримсеј 66°34′N 017°59′W Атлантски Океан Гренландско Море Норвешко Море

Поврзано

• Јужен поларен круг
• Северен пол
• Северен повратник
• Јужен повратник

Надворешни врски

• пресметки на временски епохи (англиски)
• Корисни константи (англиски)
• ArcticFocus - факти и вести за Арктикот (англиски)