Света Гера
Света Гера или врв Трдина (сло: Trdinov vrh) е највисокиот врв на планините Жумберак, на височина од 1,178 м. Се наоѓа долж границата меѓу југоисточна Словенија и Хрватска, а самитот е предмет на граничен спор меѓу двете нации.
Име
[уреди | уреди извор]Врвот првично бил наречен Свeта Гера на хрватски и Свeта Јера на словенечки (Планина Света Геритруда) по црквата на Света Геритруда од 15-тиот век, која се наоѓа неколку стотини метри од највисоката точка на врвот. Меѓутоа, во јуни 1921 година, претседателот на Планинарскиот клуб во Ново Место, Фердинанд Сајдл, предложил врвот да се преименува во чест на Јанез Трдина, страствен опишувач на регионот. Предлогот бил поднесен до централната југословенска влада, која на 1 јули 1922 година објавила указ за новото име. На 15 август 1923 година, врвот свечено бил преименуван од словенечко девојче, додека придружните црковни ритуали биле извршени од хрватски свештеник.
Граничен спор
[уреди | уреди извор]На врвот на Свeта Гера, на надморска височина од 1178 метри, се наоѓаат телекомуникациска кула и воена касарна, чија локација е стратешки важна за Хрватска. Касарната била користена од Југословенската народна армија (ЈНА) сè до почетокот на 1991 година, кога нејзините војници се повлекле од местото по распадот на Југославија. Во јуни истата година, словенечки војници влегле во касарната врз основа на усмен договор меѓу претседателите на Словенија и Хрватска, Милан Кучан и Фрањо Туѓман. Хрватскиот претседател Туѓман сметал дека за Хрватска би било подобро да избегне конфликти со пријателската словенечка војска на запад, бидејќи земјата била загрозена од непријателската ЈНА на исток.
Иако словенечката војска повеќепати најавувала дека нејзините војници ќе ја напуштат касарната, особено во 1998 и 2000 година, тоа не се случило. Во 2004 година, претседателот Кучан во интервју за Вечерњи лист изјавил дека е време словенечките војници да ја напуштат касарната, додавајќи дека не постоела доволна волја кај словенечките власти да го сторат тоа. На 29 јуни 2017 година, Арбитражниот трибунал на Постојаниот арбитражен суд, кој одлучувал за друг граничен спор меѓу Хрватска и Словенија, во својата пресуда споменал дека Свeта Гера навистина припаѓа на Хрватска, но дека нема надлежност да одлучува по ова прашање, ниту да нареди повлекување на словенечките војници.