Роглевска тврдина

Роглевска тврдина — крепост на месноста Кука, на рид висок 250 м, 1 км северно од селото Рогле, Тетово, што од југ ја наткрилува теснината на рекичката Фуш. Низ теснината се пробива магистралниот пат Скопје — Полог — Охрид (античкиот пат Скупи — Лихнид). Од ридот се контролира овој пат многу километри на запад и исток и во теснината може лесно да се блокира.

Изглед

Пред источното лице на кастелот се протега гранична камена преграда, наречена денес „Марков Ѕид”. Долга е повеќе километри — до Бојане и до падините на Жеден на север и до Раович и масивот на Сува Гора на југ. Преградата (клаустра) е свртена со лицето на исток, кон Скопското Поле и се совпаѓа со граничната линија меѓу провинциите Дарданија и Превалитана. Задачата и била да ги блокира сите споредни гранични премини на тој простор.

Наоди

Најстари остатоци

На врвот од Кука во доцноантичко време бил подигнат кастел со големина од 120 × 90 м (0,7 ха). Обѕидието е градено во цврст малтерен слог, со три кули на аглите. Во средината доминира голема базилика со мозаичен под (V-VI век). Најдени се монети од доцниот IV, V и VI век, потоа печки за топење на бакар и боење на стаклени мозаични тесели со хромни оксиди.

Средновековни остатоци

Меѓу површинските наоди се утврдени е и неколку средновековни предмети: византиски монети — бакарни скифати од XII-XIII век; тока за ремен, дел од бронзен крст — енколпион и прстен (X-XII век); железни врвови за стрели за пробивање оклоп.

Намена

Очигледно е дека оваа стратешки многу значајна крепост била користена низ целото средновековие, демнејќи го магистралниот пат од Скопје кон Полозите и граничните премини кон српските земји на северозапад како и кон Охрид на југозапад.