Роберт Франгеш Михановиќ

Од Википедија — слободната енциклопедија
Роберт Франгеш Михановиќ
Франгеш Михановиќ во цртеж од 1893 на Кристиан Вилхем Алерс
Роден(а)2 октомври 1872(1872-10-02)
Сремска Митровица, Кралство Хрватска и Славонија, Австроунгарија
Починал(а)12 јануари 1940(1940-01-12) (возр. 67)
Загреб, Бановина Хрватска, Кралство Југославија
Познат(а) поскулптура

Роберт Франгеш Михановиќ (2 октомври 1872 - 12 јануари 1940) — југословенски вајар. Тој се смета за пионер на модерната хрватска скулптура. Тој исто така беше еден од иницијаторите и организаторите на уметничкиот живот во Загреб на крајот на дваесеттиот век.

Жвотот[уреди | уреди извор]

Франгеш Михановиќ е роден на 2 октомври 1872 година во Сремска Митровица, во тоа време дел од Австроунгарија (денс во Србија). Завршил Занаетчиско училиште во Загреб во 1889 година. Потоа заминал во Виена, каде студирал на Уметничкото училиште за уметност (1889–94) и Уметничката академија (1894/95). Студиите ги продолжи во Париз (1900/01), каде се сретнал со Огист Роден и Медардо Росо . [1]

Франгеш Михановиќ предавал на Занаетчиското училиште во Загреб (1895–1907). Предавал и вајарство на Уметничката академија. Тој бил еден од иницијаторите и организаторите на уметничкиот живот во Загреб на крајот на вековите, како еден од основачите на Хрватското здружение на уметници (1897), фолклорното друштво на Ладо (1904) и Уметничката академија (1907).[2] Тој ја основал бронзената леарница во Академијата и ги донел првите основачи. Тој бил член на неколку академии: ЈАЗУ, САНУ и академијата во Прага. Починал во Загреб. Заедно со Рудолф Валдец, Франеш Михановиќ беше пионер на модерната хрватска скулптура.

Дела[уреди | уреди извор]

Коњичката статуа на Франеш Михановиќ за кралот Томислав во Загреб, спроти централната железничка станица, поставена во 1947 година
Споменик на непознат хрватски војник во Осиек

Неговите медали и сертификати со фигуративни и животински теми - Херакле Бул (1899), Работници на лозје (1900), Турција (1904), Работник (1906) - се почетна точка за правење хрватски медал. Тој создал статуетки, како што се Плашливост (1902), Лет кон Египет (1906), Силување на Европа (1907); портрети, како што е В. Лисински (1895); бисти, како Антун Михановиќ (1908) во Клањец и Антун и Стјепан Радиќ (1936) во Требарево Десно.

Во 1897 година, тој го направил Војникот што умира, споменик на паднатите војници на 78. полк на Шокшевиќ во Осиек. Заедно со неговата Филозофија (1897) во Загреб, Војникот што умира е најраниот пример за импресионизам во хрватската скулптура. Неговото најмонументално дело е коњичката скулптура Крал Томислав (изработена во 1928–38 година, инсталирана во 1947 година во Загреб). Тој исто така направил надгробни статуи во Вараждин (Надгробен споменик на семејната гробница Лајтнер, 1906) и Мирогој (Работник на семејната гробница Мулер, 1935). Тој направил архитектонски вајарски елементи на зградите во Загреб, како што се алегориските релјефи на филозофијата, богословието, медицината и фрустрацијата на Државниот архив.

Неговиот опус ги опфаќа стиловите на академизам, симболика и модернизам (импресионизам). Во својата зрела фаза, тој развил личен стил на слободен реализам. Се занимавал и со уметнички занаети.

Користена литература[уреди | уреди извор]

 

  1. Gareljić 2015.
  2. „Frangeš-Mihanović, Robert“. Croatian Encyclopedia (хрватски). Zagreb: Miroslav Krleža Institute of Lexicography. Посетено на 6 November 2017."Frangeš-Mihanović, Robert". Croatian Encyclopedia (in Croatian). Zagreb: Miroslav Krleža Institute of Lexicography. Retrieved 6 November 2017.

Извори[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]