Рибарци (Тиквешко)

**Рибарци**
	Рибарци
	Воздушен поглед на селото Рибарци;
	Рибарци Местоположба на Рибарци во Македонија Рибарци на карта
	Координати 41°30′35″N 21°57′41″E / 41.50972°N 21.96139°E
Регион	Вардарски
Општина	Росоман
Област	Тиквеш
Население	29 жит.; (поп. 2021)
Пошт. бр.	1422
Повик. бр.	043
Шифра на КО	11037
Надм. вис.	150 м
	Рибарци на општинската карта ; Атарот на Рибарци во рамките на општината
	Рибарци на Ризницата

За други истоимени места, погледајте Рибарци.

Рибарци — село во Општина Росоман, во областа Тиквеш, во околината на градот Кавадарци.

Потекло и значење на името

Првпат името на селото било запишано како Рибарци во турски документи во XV век. Името веројатно доаѓа од занимањето рибар, образувано со суфиксот -ци, што може да се поврзе со близината на Црна Река,.^[2] или пак од топонимот Рибари со суфиксот -ци, што означува „луѓе што живеат на месноста Рибари“. Како трета варијанта се споменува семејното име Рибарци.^[3]

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во источниот дел на Општина Росоман, во Росоманското Поле, од десната страна на реката Црна, недалеку од нејзиниот влив во Вардар. Атарот на селото се допира со подрачјето на Општина Неготино.^[4] Селото е рамничарско и се наоѓа на надморска височина од 150 метри.^[4] Селото се наоѓа во северниот дел на областа Тиквеш, оддалечено 3 километри источно од општинскиот центар Росоман.

До селото води локален асфалтен пат, кој се двои од регионалниот пат 1107, кој поминува во непосредна близина на самото село.

Селото се наоѓа на десниот брег на реката Црна. Во селото има чешма, чија води доаѓа директно од самиот извор.^[2]

Селото има збиен тип. Откако било запалено во 1913 година, куќите се поделиле во две маала: Горно и Долно.^[2]

Историја

Подрачјето на Рибарци е населено уште од неолитот, за што сведочи наоѓалиштето Грамаѓе, кое се наоѓа на 2 километри источно од селото.^[5]

Селото се верува дека било старо, но старото население му се изгубило. Од тоа население има стари гробишта, а во месноста Бунар има селиште.^[2]

Стопанство

Атарот на селото зафаќа простор од 6,7 километри квадратни. На него преовладува обработливото земјиште на површина од 538 хектари, па затоа селото има полјоделска функција.^[4]

Во отоманскиот период, мештаните биле земјоделци. Тие работеле како чифлигари на чифлиг во посед на бегови од Кавадарци. Покрај ова, селаните ловеле риба од Црна, која ја продавале на пазарот во Кавадарци.^[2]

Население

Население во минатото

Година	Нас.	±%
1948	225	—
1953	207	−8.0%
1961	189	−8.7%
1971	142	−24.9%
1981	67	−52.8%

Година	Нас.	±%
1991	51	−23.9%
1994	39	−23.5%
2002	41	+5.1%
2021	29	−29.3%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Рибарци живееле 165 жители, сите Македонци, од кои 116 христијани и 72 муслимани.^[6]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Рибарци имало 136 жители, сите Македонци под врховенството на Бугарската егзархија.^[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 100 Македонци.^[8]

Селото е мало, во фаза на раселување и е населено со македонско население. Така, во 1961 година селото имало 189, а во 1994 година само 39 жители.^[4]

Според пописот од 2002 година, во селото живеел 41 жител, сите Македонци.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 29 жители, од кои 27 Македонци, 1 Србин и 1 останат.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	165	136	225	207	189	142	67	51	39	41	29

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Рибарци е македонско село.

Според истражувањата од почетокот на 1920-тите години, во селото биле застапени следниве родови:^[2]

Постари доселеници: Кочовци-Гоговци (3 к.), доселени се на почетокот од XIX век од старото село Демир-Попадија; Туневци (1 к.), доселени се во исто време кога и претходниот род од селото Градско; Иловци (1 к.), доселени се во 1840 година од селото Сопот; Грозановци (1 к.), доселени се во 1850 година од селото Паликура и Пауновци (2 к.), доселени се во 1850 година од селото Сопот;
Понови доселеници: Ѓувалевци (1 к.), доселени се од селото Бизевиќ во 1875 година; Мановци (1 к.), доселени се во 1880 година од селото Рисјанска Курија и Митревци (1 к.), доселени се во 1894 година од селото Паликура.

Самоуправа и политика

На крајот од XIX век, Рибарци било село во Тиквешката Каза на Отоманското Царство.

Селото влегува во рамките на Општина Росоман, една од ретките општини која не била променета при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Росоман.

Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Кавадарци. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Градско.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Росоман, во која покрај селото Рибарци се наоѓале селата Камен Дол, Крушевица, Манастирец, Паликура, Росоман, Сирково и Трстеник. Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Манастирец, во која влегувале селата Манастирец, Рибарци и Трстеник.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 0714 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на продавницата.^[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 31 гласач.^[15] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 30 гласачи.^[16]

Личности

Личности родени во Рибарци:

Катарина Филипова Гогова — учесник во НОВ на Македонија и носител на Партизанска споменица од 1941 година

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[5]

Бела Вода - населба од римското време; и
Грамаѓе - населба од младото камено време.

Цркви^[17]

Црква „Св. Ѓорѓи“ — главна селска црква.

Споменици

Споменик на НОБ

Наводи

↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Радовановиќ, Воислав (1924). Тиквеш и Рајец. Белград: Српска кралска академија. стр. 450.
↑ Иванова, Олга (2014). Речник на имињата на населените места во Р Македонија : (Б,Ѓ,Е,Ј,Н,Р,Т,Ќ,У,Ф,Х,Џ,Ш). Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. стр. 147. ISBN 978-608-220-026-2.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 259. Посетено на 31 јануари 2025.
↑ ^5,0 ^5,1 Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 157. ISBN 9989-649-28-6.
↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 154.
↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 104-105.
↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 31 јануари 2025.
↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
↑ „Резултати“. Државна изборна комисија. Посетено на 31 јануари 2025.
↑ Литургија и освет на камен темелник

Надворешни врски

Рибарци на Ризницата ^?

[Попис2021-1] „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Радовановиќ, Воислав (1924). Тиквеш и Рајец. Белград: Српска кралска академија. стр. 450.

[Речник-Иванова-3] Иванова, Олга (2014). Речник на имињата на населените места во Р Македонија : (Б,Ѓ,Е,Ј,Н,Р,Т,Ќ,У,Ф,Х,Џ,Ш). Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. стр. 147. ISBN 978-608-220-026-2.

[енциклопедија-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 259. Посетено на 31 јануари 2025.

[АрхеоКарта-5] 5,0 ^5,1 Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 157. ISBN 9989-649-28-6.

[:2-6] Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 154.

[brankcoff-7] Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 104-105.

[8] „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.

[попис-9] „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 31 јануари 2025.

[К’нчов-10] К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900

[Бранков-11] Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.

[макстат-12] „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.

[макстат2-13] „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.

[14] „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.

[15] „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

[16] „Резултати“. Државна изборна комисија. Посетено на 31 јануари 2025.

[17] Литургија и освет на камен темелник

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]