Реформа на црковниот календар во Украина

Од Википедија — слободната енциклопедија
Реформа на црковниот календар во украинските цркви
Божиќна честитка на Јаков Хниздовски
Изворен назив украински: Реформа церковного календаря в Україні
Место Украина

Реформата на црковниот календар во украинските цркви[1][2][3][4][5] – процес на воведување нов стил, односно грегоријанскиот и новојулијанскиот календар, наместо јулијанскиот календар. Со почетокот на руско-украинската војна[6] и по фактот дека на 16 ноември 2017 година, Божиќ на 25 декември според Грегоријанскиот календар стана државен празник во Украина, прашањето за преминот на украинските цркви во грегоријанскиот / новојулијанскиот календар се активира секоја година со наближувањето на Божиќ. Прашањето за реформа на календарот стана акутно по почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година,[7] бидејќи, според некои публицисти и црковни луѓе, поради употребата на стариот стил, заедно со Руската православна црква, Украина е во сфера на „рускиот свет [en]“.[8][9][10][11][12] Приврзаниците на реформата на календарот исто така веруваат дека транзицијата ќе ја оддалечи Украина од руските и советските традиции.[13]

И приматот на Православната црква на Украина (ПЦУ), митрополитот [en] Епифаниј [en],[14] и приматот на Украинската грчко-католичка црква [en] (УГКЦ), Врховниот Архиепископ [en] Свјатослав [en],[15][16] изразија поддршка за календарската реформа во Украина. Светиот синод на ПЦУ, на состанокот на 18 октомври 2022 година, дозволи, на барање на парохиите, да се прослави Рождеството Христово според новојулијанскиот календар — 25 декември, ослободувајќи ги учесниците во богослужбата од ограничувањата на постот.[17][18]

На 24 декември 2022 година, за време на аудиенција, Врховниот Архиепископ Свјатослав му предаде на митрополитот Богојавление на преглед писмо во кое се наведени размислувањата на архиереите на УГКЦ во врска со реформата на календарот. Приматите одлучија да создадат заедничка работна група за конкретни предлози за реформа на календарот. Заедничката група е иницирана по повод прославата на 1700-годишнината од Првиот вселенски собор, одржан во Никеја во 325 година.[19]

На 2 февруари 2023 година, Светиот синод на ПЦУ дозволи и ја одобри постапката за благословување на парохиите и манастирите за целосно користење на новојулијанскиот календар[20] и на 24 мај 2023 година ќе се одржи седница на Архиерејскиот Собор на која ќе се разгледува прашањето за реформа на календарот.[3][4][21]

На 1-2 февруари 2023 година во Лавов-Брјуховичи, Архиерејскиот Синод на УГКЦ [en] одлучи дека од 1 септември 2023 година, Украинската грчко-католичка црква во Украина ќе премине на нов стил (Ревидиран јулијански календар) за фиксни празници со зачувување на сегашната Пасхалија, која ја објави Врховниот Архиепископ Свјатослав [en] на 6 февруари 2023 година.[22][23] Календарската реформа ќе има две фази. Првиот се однесува на сите одредени празници, а вториот на празнувањето на Пасхал. Парохиите кои не се подготвени да се префрлат на новиот стил во 2023 година имаат преоден рок до 1 септември 2025 година.[24] Митрополитот Евстратиј (Зорја) [en], по одлуката на УГКЦ [en] да се префрли на новиот стил, рече дека постојат сите причини да се донесе позитивна одлука во мај 2023 година за преминот на ПЦУ во новиот стил.[25][26] По УГКЦ [en] во Украина, одлуката да се префрли на новиот стил беше донесена од УГКЦ во Полска [pl][27][28], УГКЦ во Австралија и Океанија [en][29], УГКЦ во Германија и Скандинавија [uk],[30] УГКЦ во Обединето Кралство [uk][31] и Апостолската управа за византиските католици во Казахстан и Средна Азија [en][32].

На 24 мај 2023 година, Архиерејскиот совет одлучи целосно да се префрли на Ревидираниот јулијански календар и дека оваа транзиција ќе се случи на 1 септември 2023 година.[33] конечно ќе го одобри преминот кон Ревидираниот јулијански календар.[34] На 27 јули 2023 година, Локалниот совет ја одобри транзицијата.[35][36]

На 28 јуни 2023 година, претседателот на Украина, Володимир Зеленскиј, поднесе до Врховната Рада на Украина нацрт-закон со кој се поместува Денот на украинската државност од 28 јули на 15 јули, Денот на бранителите на Украина од 14 октомври до 1 октомври и го откажува Божиќ на 7 јануари како потврда на 25 декември како единствен датум на прослава, што ги одразува промените во календарите на ПЦУ и УГКЦ.[37][38][39][40] Парламентот го одобри овој закон на 14 јули 2023 година, законот го поддржаа 241 пратеник.[41][42] Зеленски го потпиша законот на 28 јули 2023 година.[43]

Голем број протестантски цркви се префрлија на новиот стил, на пример, Украинската Лутеранска црква (декември 2017),[44][45] Сеукраинската унија на евангелистички христијански баптистички цркви (јуни 2022 година),[46][47][48] Украинската црква на Евангелистички христијани (јули 2022 година).[49][50]

На 25 август 2023 година, митрополитот Иларион го повика свештенството да одржат дискусија во парохиите за можноста за преминување на новиот јулијански календар по транзицијата на христијанските цркви во Украина. На 1 декември 2023 година, се дозна дека од 20 декември 2023 година, УПЦ во Канада ќе се префрли на новиот јулијански календар.[51][52]

Јавно мислење[уреди | уреди извор]

На 24 декември 2022 година, мобилната апликација Дија [en] започна анкета која траеше до 30 декември, во која Украинците ја избраа опцијата кога би сакале да го прослават Божиќ.[53][54] На Бадник според Грегоријанскиот и Новиот Јулијански календар, на 24 декември, околу 60% (450.000) од повеќе од 750.000 Украинци кои веќе учествувале во истражувањето гласале за прославата на Божиќ на 25 декември.[55]

Според резултатите од анкетата, која заврши на 30 декември, речиси 60 отсто од Украинците го претпочитале Божиќ на 25 декември, а само 25 отсто на 7 јануари. Околу 13% од испитаниците се подготвени да прослават два датума. Не го прославувајте Божиќ — околу 3%. Во истражувањето учествувале рекордни 1,5 милиони луѓе.[56][57]

Според истражувањето на меѓународната компанија Deloitte во ноември 2023 година, по транзицијата на украинските христијански цркви во нов стил, мнозинството Украинци (околу 45%) ќе го слават Божиќ на 25 декември, а само 17% — на 7 јануари, а 32% планираат да слават двапати.[58][59]

Поврзано[уреди | уреди извор]

Навподи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „В ПЦУ анонсировали календарную реформу“. СПЖ | SPZH (руски). Посетено на 2023-02-04.
  2. ↑ „В церкви определяются с календарной реформой“. UA.NEWS (руски). 2023-02-02. Посетено на 2023-02-04.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Стало известно, когда ПЦУ обсудит календарную реформу“. ТСН.ua (руски). 2023-02-02. Посетено на 2023-02-02.
  4. ↑ 4,0 4,1 „ПЦУ обсудит в мае календарную реформу“. РБК-Украина (руски). Посетено на 2023-02-02.
  5. ↑ „Календарная реформа - Новости - РИСУ“. Религиозно-информационная служба Украины (руски). Посетено на 2023-02-04.
  6. ↑ „In Ukraine, a new wartime debate: When is Christmas?“. Washington Post (англиски). 2022-12-25. Архивирано од изворникот на 2022-12-28. Посетено на 2023-01-01. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  7. ↑ „Меланка — 1 января, Крещение — 6-го. Церкви Украины готовятся к отказу от юлианского календаря“. hromadske.ua (руски). 2022-12-10. Архивирано од изворникот на 2022-12-12. Посетено на 2022-12-12. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  8. ↑ „Переход на новый церковный календарь станет ударом по русскому меру, - священник Виталий Собко“. Духовный Фронт Украины (украински). 2022-11-25. Архивирано од изворникот на 2022-12-11. Посетено на 2022-12-11. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  9. ↑ „"То, что православные пользуются юлианским календарем, это абсурд!" – ученый“. Радио Свобода (украински). Архивирано од изворникот на 2022-12-11. Посетено на 2022-12-11. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  10. ↑ „Когда праздновать Рождество: выбор между Москвой и Европой?“. Радио Свобода (украински). Архивирано од изворникот на 2022-12-10. Посетено на 2022-12-11. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  11. ↑ „Только те Церкви, на которые влияла Москва, пользуются «старым» календарем, – епископ УГКЦ“. Религиозно-информационная служба Украины (украински). Архивирано од изворникот на 2022-12-11. Посетено на 2022-12-11. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  12. ↑ „Календарь здравого смысла“. risu.ua. Архивирано од изворникот на 2022-12-11. Посетено на 2022-12-11. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  13. ↑ „Коли правильно святкувати Різдво Христове: 25 грудня чи 7 січня“. ТСН.ua (украински). 2022-11-27. Архивирано од изворникот на 2022-12-12. Посетено на 2022-12-11. Занемарен непознатиот параметар |deadlink= (се препорачува |url-status=) (help)
  14. ↑ „Епифаний спрогнозировал, когда большинство украинцев будут праздновать Рождество 25 декабря“. Радио Свобода (украински). Архивирано од изворникот на 2021-12-19. Посетено на 2022-12-12. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  15. ↑ „В УГКЦ заявили, что хотят перейти на новый календарь вместе с православными братьями“. Духовный Фронт Украины (украински). 2021-08-02. Архивирано од изворникот на 2022-12-11. Посетено на 2022-12-11. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  16. ↑ „Глава УГКЦ: изменение церковного календаря повлечет и смену государственных праздников“. Радио Свобода (украински). Архивирано од изворникот на 2022-12-11. Посетено на 2022-12-11. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  17. ↑ „ПЦУ разрешила рождественские богослужения 25 декабря“. Украинская правда (руски). Архивирано од изворникот на 2022-10-29. Посетено на 2022-12-12. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  18. ↑ „ПЦУ разрешила в этом году проводить рождественскую службу 25 декабря“. hromadske.ua (руски). 2022-10-18. Архивирано од изворникот на 2022-12-12. Посетено на 2022-12-12. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  19. ↑ „ПЦУ и УГКЦ совместно рассмотрят реформу церковного календаря“. hromadske.ua (руски). 2022-12-24. Посетено на 2023-02-05.
  20. ↑ „Постановление Священного Синода о порядке предоставления благословения приходам и монастырям на использование новоюлианского календаря“. OCU (украински). 2023-02-02. Посетено на 2023-02-03.
  21. ↑ „Официальное уведомление о заседании Священного Синода 2 февраля 2023 г.“. OCU (украински). 2023-02-02. Посетено на 2023-02-03.
  22. ↑ „HISTORICAL DECISION: THE UGCC IN UKRAINE SWITCHES TO A NEW CALENDAR“. Ukrainian Greek Catholic Church (англиски). Посетено на 2023-02-06.
  23. ↑ „Ukraine's main Catholic church moves Christmas to Dec. 25 in pivot to West“. Reuters (англиски). 2023-02-06. Посетено на 2023-02-06.
  24. ↑ „Ukraine Catholic Church moves from Russian-affiliated Julian calendar“. The Pillar (англиски). 2023-02-06. Посетено на 2023-02-06.
  25. ↑ Свобода, Радіо (2023-02-06). „ПЦУ розгляне календарну реформу в травні – митрополит Євстратій після рішення УГКЦ“. Радіо Свобода (украински). Посетено на 2023-02-07.
  26. ↑ „Є всі підстави для позитивного рішення: ПЦУ про перехід на новий календар“. espreso.tv (украински). Посетено на 2023-02-07.
  27. ↑ „УГКЦ у Польщі також переходить на новий календар“. Українська Греко-Католицька Церква (украински). Посетено на 2023-03-22.
  28. ↑ „ДЕКРЕТ ВЛАДИК У ПОЛЬЩІ В КАЛЕНДАРНОМУ ПИТАННІ“. Eparchia Wrocławsko-Koszalińska Kościoła Greckokatolickiego w Polsce (полски). 2023-02-06. Посетено на 2023-03-22.
  29. ↑ „УГКЦ в Австралії та Океанії переходить на григоріанський календар“. Українська Греко-Католицька Церква (украински). Посетено на 2023-03-22.
  30. ↑ „Апостольський екзархат переходить на григоріанський календар“. Апостольський Екзархат для українців візантійського обряду в Німеччині та Скандинавії (украински). Посетено на 2023-04-23. no-break space character во |website= во положба 61 (help)
  31. ↑ „Єпархія Пресвятої родини в Лондоні переходить на григоріанський календар“. Українська Греко-Католицька Церква (украински). Посетено на 2023-06-10.
  32. ↑ „Парафії УГКЦ у Казахстані та Центральній Азії також житимуть за новим стилем“. Українська Греко-Католицька Церква (украински). Посетено на 2023-03-22.
  33. ↑ „OCU switches to a new calendar“. Istorychna Pravda (Ukrainian). 24 May 2023. Посетено на 24 May 2023.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  34. ↑ Свобода, Радіо (2023-05-24). „ПЦУ схвалила перехід на новий календар: Різдво – 25 грудня“. Радіо Свобода. Посетено на 2023-05-24.
  35. ↑ „Orthodox Church of Ukraine finally adopts new calendar“. english.nv.ua (англиски). Посетено на 2023-07-31.
  36. ↑ „Поместный собор ПЦУ подтвердил переход на новоюлианский календарь 156 голосами из 161“. interfax.com.ua. Интерфакс-Украина. 2023-07-27. Посетено на 2023-07-29.
  37. ↑ „Зеленський запропонував змінити дату святкування Різдва та ще двох свят“. Українська правда (украински). Посетено на 2023-06-29.
  38. ↑ Свобода, Радіо (2023-06-28). „Зеленський пропонує святкувати Різдво 25 грудня, а не 7 січня – законопроєкт“. Радіо Свобода (украински). Посетено на 2023-06-29.
  39. ↑ „Зеленський зареєстрував у Раді законопроєкт про зміну дати святкування Різдва“. www.ukrinform.ua (украински). 2023-06-28. Посетено на 2023-06-29.
  40. ↑ „Різдво і Покрова по-новому. Яку календарну реформу пропонує Зеленський“. BBC News Україна (украински). Посетено на 2023-06-29.
  41. ↑ „Тепер офіційно: Верховна Рада перенесла Різдво на 25 грудня“. Українська правда _Життя. Посетено на 2023-07-19.
  42. ↑ „Parliament changes dates of Christmas, Statehood Day, Day of Defenders“. www.ukrinform.net (англиски). 2023-07-14. Посетено на 2023-07-19.
  43. ↑ „Ukraine moves official Christmas Day holiday to Dec. 25, denouncing Russian-imposed traditions“. AP News (англиски). 2023-07-29. Посетено на 2023-07-31.
  44. ↑ „Украінская Лютэранская Царква перайшла на новы юліянскі каляндар - РІСУ“. Рэлігійна-інфармацыйная служба Украіны (украински). Посетено на 2022-12-11.
  45. ↑ „Украінская Лютэранская царква першай адмовілася ад сьвяткаваньня Раства 7 студзеня“. Збруч (украински). 2017-12-29. Посетено на 2022-12-11.
  46. ↑ Канавальчук, Яўген (2022-06-25). „Кіраўніцтва Зьвяза баптыстаў вырашыла перайсьці на грыгарыянскі каляндар са сьнежня 2022 году - УСЦ ЕХБ“. Газета Слова аб Слове (украински). Посетено на 2022-12-11.
  47. ↑ „Баптысты Ўкраіны пераходзяць на грыгарыянскі каляндар са сьнежня 2022 году“. Рэлігійна-інфармацыйная служба Украіны (украински). Посетено на 2022-12-11.
  48. ↑ „Управа ЎСЦ ЕХБ апублікавала рэкамэндацыі па сьвяткаваньні хрысьціянскіх сьвятаў па новым стылі - РІСУ“. Рэлігійна-інфармацыйная служба Украіны (украински). Посетено на 2022-12-11.
  49. ↑ „Украінская Царква Хрысьціян Веры Эвангельскай пераходзіць на грыгарыянскі каляндар - РІСУ“. Рэлігійна-інфармацыйная служба Украіны (украински). Посетено на 2022-12-11.
  50. ↑ hdu (2022-07-12). „Украінская царква хрысьціян веры эвангельскай пераходзіць на грыгарыянскі каляндар“. Хрысціяне для Украіны (украински). Посетено на 2022-12-11.
  51. ↑ Haugen, Fr Peter (2023-12-01). „PRIMATIAL ENCYCLICAL: Annoucement of the adoption of the Revised Julian Calendar by the Ukrainian Orthodox Church of Canada“. Ukrainian Orthodox Church of Canada (UOCC) (англиски). Посетено на 2023-12-13.
  52. ↑ „УПЦ в Канаде переходит на Новоюлианский календарь - РИСУ“. Релігійно-інформаційна служба України (украински). Посетено на 2023-12-13.
  53. ↑ „Коли святкувати Різдво? У "Дії" з'явилося нове опитування“. Українська правда _Життя. Посетено на 2022-12-24.
  54. ↑ „Різдво в "Дії". Влада вирішила розпитати українців, коли святкувати“. BBC News Україна (украински). Посетено на 2022-12-24.
  55. ↑ „Більшість українців уже святкує Різдво 25 грудня, — триває опитування в "Дії"“. novynarnia.com (украински). 2022-12-24. Посетено на 2022-12-24.
  56. ↑ „Майже 60% українців хочуть святкувати Різдво 25 грудня: результати голосування в "Дії"“. Українська правда _Життя. Архивирано од изворникот на 2022-12-31. Посетено на 2023-01-01. Занемарен непознатиот параметар |deadlink= (се препорачува |url-status=) (help)
  57. ↑ „Понад 1,5 млн українців проголосували за дату Різдва в Дії“. mkip.gov.ua. 2022-12-24. Архивирано од изворникот на 2022-12-31. Посетено на 2022-12-24. Занемарен непознатиот параметар |deadlink= (се препорачува |url-status=) (help)
  58. ↑ „Больш данатаў на ЎСУ, новыя традыцыі і працяг байкоту прадаўцоў, якія да гэтага часу працуюць у Расеі - даследаванне «Делойт» аб навагоднім шопінг украінцаў“. «Делойт» в Україні (украински). Посетено на 2023-12-13.
  59. ↑ „Пераважная большасьць украінцаў будзе сьвяткаваць Раство 25 сьнежня - апытаньне“. Релігійна правда (украински). 2023-12-08. Посетено на 2023-12-13.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Реформа_на_црковниот_календар_во_Украина&oldid=5124517“