Регионална сила

Од Википедија — слободната енциклопедија
Водачите од повеќето регионални сили за време на Самитот на Г-20 во 2015 година

Во меѓународните односи, од крајот на 20 век, терминот „ регионална сила“ се користи за суверена држава која има значително влијание во даден географски регион.[1][2] Државите од еден регион чија што моќ и влијание е неспоредливо поголема од другите држави во тој регион имаат регионална хегемонија.

Одлики[уреди | уреди извор]

Постоењето на регионални сили ја одразува мултиполарноста на целиот денешен свет и поларитетот на еден регион. Обично, регионалните сили имаат важна улога во регионот, но не и на глобално ниво (освен во мал број случаи кога регионалната сила е истовремено и велесила). Европскиот конзорциум за политичко истражување регионалната сила ја дефинира како „држава која припаѓа на определен географски регион, доминира во овој регион во економска и воена смисла, способна е да изврши хегемонско влијание во регионот и има значително влијание во светски размери, подготвена е да го користи на ресурсите на моќ и од своите соседи е призната или дури прифатена како регионален водач.

Регионални сили[уреди | уреди извор]

Африка[уреди | уреди извор]

Иако Јужна Африка била дипломатски изолирана во последните години од времето на апартхејдот, во последните 20 години се смета дека успешно се реинтегрирала во меѓународните односи. Таа се смета за единствена новоиндустријализирана земја во Африка и има клучна улога во БРИКС и Г-20.

Нигерија, која често се нарекува „Џинот од Африка“, поради своето население и економија кои се најголеми во Африка и поради културното влијание што го има врз другите земји од Субсахарска Африка. Нигерија е и најголем производител на нафта во Африка.

Нигерија, Египет, Јужна Африка и Алжир се четирите најголеми африкански економии; во 2020 година сите тие имале БДП од преку 150 милијарди долари (номинален) и 500 милијарди долари (заснован на куповна моќ).

Потсахарска Африка[уреди | уреди извор]

Азија[уреди | уреди извор]

Низ историјата, царска Кина била доминантна сила во Источна Азија. Кон крајот на 19 век, Јапонија започнала реформи за модернизација и индустријализација, и до почетокот на Првата светска војна, како една од сојузничките сили веќе била регионална сила во Азија.

Кон крајот на 20 век, регионалните сојузи, економскиот напредок и контрастната воена моќ ја промениле стратешката и регионалната рамнотежа на моќ во Азија. Појавата на нови сили регионални сили, како Кина и Индија, предизвикало значителни промени во геополитиката на Азија. Кина и Јапонија, кои според БДП се на второ и трето место во светот, соодветно, почнале да влијаат врз регионите надвор од Азија. Во последните децении, Јужна Кореја се појавила како значајна економска и културна сила во Источна Азија.

Источна Азија[уреди | уреди извор]

Југоисточна Азија[уреди | уреди извор]

Јужна Азија[уреди | уреди извор]

Западна Азија / Блискиот Исток[уреди | уреди извор]

Европа[уреди | уреди извор]

Русија – која доминирала со поранешната велесила, Советскиот Сојуз, историски била главна геополитичка сила во Источна Европа. Франција, Германија, Италија и Обединетото Кралство се сметаат за големата четворка на Западна Европа. Поголемиот дел од континентот сега е интегриран во Европската унија, која понекогаш како целина се смета за велесила, и покрај тоа што не е суверена држава.[36][37] Историски гледано, доминантните сили во Европа создале големи колонијални империи (како што се белгиската, британската, данската, холандската, француската, германската, италијанската, португалската, руската и шпанската колонијална империја).

Источна Европа[уреди | уреди извор]

Средна Европа[уреди | уреди извор]

Западна Европа[уреди | уреди извор]

Јужна Европа[уреди | уреди извор]

Северна Америка[уреди | уреди извор]

САД се главна геополитичка сила во Северна Америка и се смета дека денес е единствена суперсила на светско ниво. Толку силно доминира во регионот така што нејзините соседи, Канада и Мексико, иако и двете се средни сили обично не се сметаат за регионални сили. И покрај тоа што има доволно голема економија за да биде членка на Г7, Канада не е регионална сила од две причини. Таа е воено безбедна како резултат на американската хегемонија и стана финансиски комфорна поради нејзината зависност и длабока интеграција со робусната американска економија.[47] Мексико е нова сила која веројатно би можела да се смета за регионална сила ако се групира во Латинска Америка, или дефинитивна регионална сила ако се земе предвид Средна Америка или во Шпанска Америка поради нејзината економска големина и различното културно наследство.[48] Сепак, како и Канада, мексиканската економија е многу зависна од САД (околу 80% од нејзиниот извоз оди за САД).[49][50]

Северна Америка[уреди | уреди извор]

Океанија[уреди | уреди извор]

Австралија се смета за регионална сила поради нејзиното богатство во Океанија и Југоисточна Азија. И покрај тоа што има десет пати помалку жители од Индонезија, Австралија има поголем номинален БДП.

Јужна Америка[уреди | уреди извор]

По откритивањето, Португалија и Шпанија биле најголеми колонијални сили на континентот, но по деколонизацијата во првата половина од 19 век биле основани нови држави, иако културното влијание и јазицикот на Европјаните сè уште се доминантни во Латинска Америка.

Аргентина е најголема држава во која се зборува шпански јазик и втора по големина економска сила во Јужна Америка, со многу природни ресурси во енергијата и земјоделството. Бразил, од друга страна, долго време се смета за највлијателна геополитичка сила во Јужна Америка, бидејќи државата има најбројно население и најголема територија во Јужна Америка, а исто така има огромни резерви на природни ресурси, меѓу кои и вредни минерали, а на нејзина тероторија се наоѓа една десетина од пивката вода во светот и најголемата преостаната прашума на Земјата. Бразил има важна улога во меѓународните односи, особено во економските и глобалните еколошки прашања.[54] Аргентина и Бразил се членки на големите економии на Г-20.

Трансконтинентални регионални сили[уреди | уреди извор]

Трансконтиненталните држави како Русија и Турција вршат регионално влијание врз различни континенти.

Белешки[уреди | уреди извор]

^ Се смета за велесила
^ Членка на AUKUS
^ Членка на BRICS
^ Членка на CIVETS
^ Членка на D-8
^ Членка на G7
^ Членка на G-14
^ Членка на G-15
^ Членка на G20
^ Членка на MIKTA
^ Членка на N-11
^ Членка на OPEC
^ Членка на QUAD
^ Членка на the Shanghai Cooperation Organisation (SCO)
^ One of the G4 nations
^ Permanent Членка на the UN Security Council

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Joachim Betz, Ian Taylor, "The Rise of (New) Regional Powers in Asia, Africa, Latin America..." Архивирано на 2 февруари 2007 г.[мртва врска], German Overseas Institute & University of St. Andrews, May 2007
  2. ↑ Martin Beck, The Concept of Regional Power: The Middle East as a Deviant Case?, German Institute of Global and Area Studies, Hamburg, 11–12 December 2006.
  3. ↑ Lynch, David A. (16 August 2010). Trade and Globalization: An Introduction to Regional Trade Agreements. Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 9780742566903.
  4. ↑ Flemes, Daniel (2010). Regional Leadership in the Global System: Ideas, Interests and Strategies of Regional Powers. Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 9780754679127.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Buzan, Barry (2004). The United States and the Great Powers. Cambridge, United Kingdom: Polity Press. стр. 71. ISBN 978-0-7456-3375-6.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 „www.aims.ca“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 21 July 2006.
  7. ↑ „www.iss.co.za“. Архивирано од изворникот на 12 October 2006.
  8. ↑ "Southern Africa is home to the other of sub-Saharan Africa's regional powers: South Africa. South Africa is more than just a regional power; it is by far the most developed and economically powerful country in Africa, and now it is able to use that influence in Africa more than during the days of apartheid (white rule), when it was ostracized." See David Lynch, Trade and Globalization (Lanham, USA: Rowman & Littlefield Publishers, 2010), p. 51.
  9. ↑ Празен навод (help)
  10. ↑ „China: Global/Regional Power 2006“. au.af.mil. Архивирано од изворникот на 2005-10-18. Посетено на 5 March 2017.
  11. ↑ „CNN In-Depth Specials - Visions of China - Asian Superpower: Regional 'godfather' or local bully?“. cnn.com. Посетено на 5 March 2017.
  12. ↑ „Correspondents Report - China: paramount power in South East Asia“. abc.net.au. 21 May 2006. Посетено на 5 March 2017.
  13. ↑ He, Baogang (2004). „China's 'Peaceful Rise' Doctrine“. Asean Focus Group. Архивирано од изворникот на 31 August 2007. Посетено на 23 May 2007.
  14. ↑ 14,0 14,1 U.S. Policy to Asia for Regional Powers in New Science and Technology: China, Russia, Japan and Korea with Nuclear Potential Архивирано на 7 април 2020 г., allacademic.com
  15. ↑ Holliday, IAN (2006). „Japan and the Myanmar Stalemate: Regional Power and Resolution of a Regional Problem| Japanese Journal of Political Science | Cambridge Core“. Japanese Journal of Political Science. 6 (3): 393. doi:10.1017/S1468109905001969.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 „www.csbaonline.org/4Publications/PubLibrary/R.20000200.Transforming_Ameri/R.20000200.Transforming_Ameri.php“. csbaonline.org. Архивирано од изворникот на 3 March 2016. Посетено на 5 March 2017.
  17. ↑ „South Korea: A Major Regional Power“ (PDF). Journal of Sociology. Посетено на 5 July 2017.
  18. ↑ Emmers, Ralf. "Regional hegemonies and the exercise of power in Southeast Asia: A study of Indonesia and Vietnam" Paper presented at the annual meeting of the International Studies Association, Le Centre Sheraton Hotel, Montreal, Quebec, Canada, 17 March 2004. Retrieved 17 April 2017.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Buzan & Wæver, Regions and Powers (2003)
  20. ↑ Perkovich, George. „Is India a Major Power?“ (PDF). The Washington Quarterly (27.1 Winter 2003–04). Архивирано од изворникот (PDF) на 27 February 2008. Посетено на 13 December 2007.
  21. ↑ Dilip Mohite (Spring 1993). „Swords and Ploughshares- India: The Fourth Great Power?“. Arms Control, Disarmament, and International Security (ACDIS). Архивирано од изворникот на 1 September 2006. Посетено на 13 December 2007.
  22. ↑ ""Iran is a strong regional power, in a far better shape than Pakistan because f its economic capabilities, rich mineral and energy resources, and internal stability, added to its far greater geostrategic importance." In Hooman Peimani, Nuclear Proliferation in the Indian Subcontinent (Westport: Praeger Publishers, 2000), p. 30.
  23. ↑ „The Eight Great Powers of 2017 - The American Interest“. The American Interest. 24 January 2017. Посетено на 25 November 2017.
  24. ↑ Haaretz (1 March 2016). „Israel May Be Eighth-ranked in Global Power, but It's Really Not Much Fun“. Haaretz. Посетено на 25 November 2017.
  25. ↑ Butenschøn, Nils A. (1992). „Israel as a Regional Great Power: Paradoxes of Regional Alienation“. Regional Great Powers in International Politics. Palgrave Macmillan, London. стр. 95–119. doi:10.1007/978-1-349-12661-3_5. ISBN 9781349126637.
  26. ↑ „FindArticles.com | CBSi“. findarticles.com. Посетено на 5 March 2017.
  27. ↑ „Saudi Surprise“. 26 August 2004. Архивирано од изворникот на 26 August 2004. Посетено на 4 April 2018.
  28. ↑ Ana Belén Soage Antepazo (8 December 2012). „Saudi Arabia. A Regional Power Facing Increasing Challenges“. Посетено на 24 August 2019.
  29. ↑ Anoushiravan Ehteshami (28 September 2018). „Saudi Arabia as a Resurgent Regional Power“ (PDF). The International Spectator. 53 (4): 75–94. doi:10.1080/03932729.2018.1507722.
  30. ↑ 30,0 30,1 Buzan, Barry (15 October 2004). The United States and the Great Powers: World Politics in the Twenty-First Century. Wiley. ISBN 9780745633749. Посетено на 4 April 2018 – преку Google Books.
  31. ↑ 31,0 31,1 „Turkey and Russia on the Rise“. Stratfor. 17 March 2009. Архивирано од изворникот на 23 August 2011. Посетено на 21 August 2011.
  32. ↑ 32,0 32,1 „Can Turkey Be a Source of Stability in the Middle East?“. heptagonpost.com. 18 December 2010. Архивирано од изворникот на 13 June 2011. Посетено на 16 May 2011.
  33. ↑ 33,0 33,1 „The Economist: "Turkish foreign policy: Ottoman dreamer", 5 November 2011“. The Economist. 5 November 2011. Посетено на 5 March 2017.
  34. ↑ 34,0 34,1 „The Economist: "Turkey in the Balkans: The good old days?", 5 November 2011“. The Economist. 5 November 2011. Посетено на 5 March 2017.
  35. ↑ 35,0 35,1 "Erdoğan's Moment", cover story in the Time magazine issue of 21–28 November 2011. (Vol. 178 No. 21.) "Erdoğan's Way" was the cover title in the editions of Europe, Asia and South Pacific
  36. ↑ Kirchner, E.J.; Sperling, J. (2007). Global Security Governance: Competing Perceptions of Security in the Twenty-First Century. Taylor & Francis. стр. 265. ISBN 9781134222223. Посетено на 5 March 2017.
  37. ↑ Aghion, P.; Durlauf, S.N. (2005). Handbook of Economic Growth. Elsevier. стр. 788. ISBN 9780444520418. Посетено на 5 March 2017.
  38. ↑ „tspace.library.utoronto.ca“ (PDF). utoronto.ca. Посетено на 4 April 2018.
  39. ↑ „"Regional Powers React to Proposed US Invasion of Iraq"“. /www.globalpolicy.org. globalpolicy.org. Посетено на 5 March 2017.
  40. ↑ 40,0 40,1 "Secondary regional powers in Huntington's view include Great Britain, Ukraine, Japan, South Korea, Pakistan, Saudi Arabia and Argentina." See Tom Nierop, "The Clash of Civilisations," in The Territorial Factor, edited by Gertjan Dijkink and Hans Knippenberg (Amsterdam: Vossiuspers UvA, 2001), p. 61.
  41. ↑ 41,0 41,1 Samuel P. Huntington, "Culture, Power, and Democracy," in Globalization, Power, and Democracy, edited by Marc Plattner and Aleksander Smolar (Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2000), p. 6.
  42. ↑ „France, Germany, Britain – Responses of Traditional Regional Powers to Rising Regions and Rivals“ (PDF). giga-hamburg.de. Архивирано од изворникот (PDF) на 18 February 2022. Посетено на 5 March 2017.
  43. ↑ Gabriele Abbondanza, Italy as a Regional Power: the African Context from National Unification to the Present Day (Rome: Aracne, 2016)
  44. ↑ "Operation Alba may be considered one of the most important instances in which Italy has acted as a regional power, taking the lead in executing a technically and politically coherent and determined strategy." See Federiga Bindi, Italy and the European Union (Washington, D.C.: Brookings Institution Press, 2011), p. 171.
  45. ↑ "Italy plays a prominent role in European and global military, cultural and diplomatic affairs. The country's European political, social and economic influence make it a major regional power." See Italy: Justice System and National Police Handbook, Vol. 1 (Washington, D.C.: International Business Publications, 2009), p. 9.
  46. ↑ „L'Italie : un destin européen“. ladocumentationfrancaise.fr. Посетено на 5 March 2017.
  47. ↑ Alice Bothwell, "Can Canada Still Be Considered a Middle Power?," Master's Thesis (University of Stellenbosch), p. 34
  48. ↑ Maihold, Günther (2017). „Mexico: A leader in search of like-minded peers“ (PDF). International Journal. 71 (4): 545–562. doi:10.1177/0020702016687336. Посетено на 15 October 2021.
  49. ↑ „US-Mexico Economic Relations: Trends, Issues, and Implications“ (PDF). Congressional Research Service. 25 June 2020. Архивирано од изворникот (PDF) на 23 October 2021. Посетено на 1 December 2021. Mexico’s per capita GDP is relatively high by global standards, and falls within the World Bank’s upper-middle income category. Mexico’s economy relies heavily on the United States as an export market. The value of exports equaled 39% of Mexico’s GDP in 2019, as shown in Table 1, and approximately 80% of Mexico’s exports were headed to the United States.
  50. ↑ „Mexico: Economy Highly Dependent on the United States“. Candriam. 2 July 2019. Архивирано од изворникот на 3 November 2021. Посетено на 1 December 2021.
  51. ↑ „The USA's international influence“. BBC Bitesize. Посетено на 28 March 2022.
  52. ↑ „Asia Power Index | US“. power.lowyinstitute.org (англиски). Посетено на 2020-10-20. The United States remains the most powerful country in the region but registered the largest fall in relative power of any Indo–Pacific country in 2020. A ten-point overall lead over China two years ago has been narrowed by half in 2020.
  53. ↑ „Australia as an Asia-Pacific Regional Power: Friendships in Flux? (Hardback) - Routledge“. routledge.com. 12 September 2007. Архивирано од изворникот на 2020-04-07. Посетено на 5 March 2017.
  54. ↑ Kwang Ho Chun (2013). The BRICs Superpower Challenge: Foreign and Security Policy Analysis. Ashgate. ISBN 978-1-4094-6869-1. Посетено на 21 September 2015.
  55. ↑ "Argentina has been the leading military and economic power in the Southern Cone in the Twentieth Century." See Michael Morris, "The Srait of Magellan," in International Straits of the World, edited by Gerard Mangone (Dordrecht, The Netherlands: Martinus Nijhoff Publishes, 1988), p. 63.
  56. ↑ "The US has created a foundation upon which the regional powers, especially Argentina and Brazil, can developed their own rules for further managing regional relations." See David Lake, "Regional Hierarchies," in Globalising the Regional, edited by Rick Fawn (UK: Cambridge University Press, 2009), p. 55.
  57. ↑ "The southern cone of South America, including Argentina and Brazil, the two regional powers, has recently become a pluralistic security community." See Emanuel Adler and Patricia Greve, "Overlapping regional mechanisms of security governance," in Globalising the Regional, edited by Rick Fawn (UK: Cambridge University Press, 2009), p. 78.
  58. ↑ "[...] notably by linking the Southern Cone's rival regional powers, Brazil and Argentina." See Alejandra Ruiz-Dana, Peter Goldschag, Edmundo Claro and Hernan Blanco, "Regional integration, trade and conflicts in Latin America," in Regional Trade Integration and Conflict Resolution, edited by Shaheen Rafi Khan (New York: Routledge, 2009), p. 18.
  59. ↑ ""The driving force behind the adoption of the MERCOSUR agreement was similar to that of the establishment of the EU: the hope of limiting the possibilities of traditional military hostility between the major regional powers, Brazil and Argentina." See Anestis Papadopoulos, The International Dimension of EU Competition Law and Policy (New York: Cambridge University Press, 2010), p. 283.
  60. ↑ Arnson, Cynthia; Sotero, Paulo. „Brazil as a Regional Power: Views from the Hemisphere“ (PDF). Woodrow Wilson International Center for Scholars. Архивирано од изворникот (PDF) на 2013-06-15. Посетено на 16 April 2012.
  61. ↑ De Lima, Maria Regina Soares; Hirst, Monica. „Brazil as an intermediate state and regional power: action, choice and responsibilities“ (PDF). Chatham House. Архивирано од изворникот (PDF) на 6 November 2012. Посетено на 16 April 2012.
  62. ↑ Wigell, Mikael (19 May 2011). „Assertive Brazil, an emerging power and its implications“ (PDF). Finnish Institute of International Affairs. Архивирано од изворникот (PDF) на 2013-06-03. Посетено на 16 April 2012.
  63. ↑ Schenoni, Luis (January 2015). „Unveiling the South American Balance“. Estudos Internacionais V. 2 N. 2 Jul-Dez 2015 P. 215-232. Посетено на 16 April 2015.

Библиографија[уреди | уреди извор]

  • Buzan, Barry; Wæver, Ole (2003), Regions and Powers: The Structure of International Security, Cambridge: Cambridge University Press, стр. 55, ISBN 978-0-521-89111-0
  • Godehardt, Nadine; Nabers, Dirk, уред. (2011), Regional Orders and Regional Powers, Routledge, стр. 193–208, ISBN 978-1-136-71891-5
  • Stewart-Ingersoll, Robert; Frazier, Derrick (2012), Regional Powers and Security Orders: A Theoretical Framework, Routledge, ISBN 978-0-415-56919-4
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Регионална_сила&oldid=5010805“