Рајко Петров Ного
Рајко Петров Ного | |
---|---|
![]() Ного во 2011 година | |
Роден/а | Рајко Ного 13 мај 1945 Борија, Босна и Херцеговина, Југославија |
Починат/а | 28 ноември 2022 Белград, Србија | (возр. 77)
Занимање | Поет, литературен критичар |
Националност | Србин |
Рајко Петров Ного - 13 мај 1945 – 28 ноември 2022) бил српски поет, есеист и литературен критичар.
Животопис
[уреди | уреди извор]Ного е роден на 13 мај 1945 година, по завршувањето на Втората светска војна од родителите Петар и Стана, во Борија во близина на Калиновик (во стара Херцеговина регионот на Загорје) племе]] во Црна Гора. Од името на неговиот татко, тој го извел патроним Петров, кој го додал на своето име.
Како момче се преселил од родната Борија во Сараево и таму го започнал своето образование. По основното училиште, средно училиште во Сараево и дипломирал југословенска книжевност и српскохрватски јазик на Филозофски факултет на Универзитетот во Сараево. Подоцна магистрирал на Филолошкиот факултет во Белград.Работел како уредник во Друштвото за издавачка дејност Веселин Маслеша од 1972 до 1982 година, а потоа како уредник во белградската издавачка куќа БИГЗ од 1982 до 1989 година.
Ного се преселил од Сараево во Белград во 1982 година.
Од 2000 година предавал поезија и книжевна критика на Филозофскиот факултет на Универзитетот во Источно Сараево. Бил член на Здружението на писателите на Србија. На 30 март 2012 година, Управниот одбор на Друштвото на писателите на Србија го предложи за дописен член на Српската академија на науките и уметностите.
Ного почина на 28 ноември 2022 година, на 77-годишна возраст.
Признанија
[уреди | уреди извор]Добитник е на следните награди:
- Награда Алекса Шантиќ,
- Награда Печат Вароши Сремско-Карловачка, за песната „Хроми Хефест“, 1967 г.
- Бренкова награда, за стихозбирката „Зимомора“, 1968 г.
- Награда Змеј, за книгата песни „Планината и почетокот“, 1978 г.
- Награда Исидора Секулиќ, за стихозбирката „Зимомора“, 1984 г.
- Награда Бранко Миљковиќ, за стихозбирката „Лазарева Субота“, 1989 г.
- Награда Ѓура Јакшиќ, за стихозбирката „Лазарева Субота“, 1990 г.
- Награда Милан Ракиќ, за стихозбирката „Лазарева подота“, 1990 година.
- Награда Бранко Ќопиќ, за стихозбирката „Пред портите на рајот“, 1994 г.
- Награда Свети Сава, за стихозбирката „Лазарева сабота и други денови“, 1994 година.
- Награда на Дучиќ, за стихозбирката „Пред рајските порти“, 1995 година.
- Награда розета Беловод, 2001 година.}
- Награда „Поет - сведок на времето“, за севкупен придонес во поезијата, 2001 година.
- Награда Златен Крст на Принц Лазар, 2001 година.
- Големата повелба на Базија, 2001 година.
- Повелба на Видовдански поетски средби, Соколац, 2001.
- Награда Скендер Куленовиќ, за книгата „Најубави песни“, 2002.
- Награда Златен сончоглед, за стихозбирката „Недремано око“, 2002 г.
- Награда Меша Селимовиќ, за стихозбирката „Недремано око“, 2002 г.
- Вукова дарба, за стихозбирката „Недремано око“, 2003 г.
- Награда „Жичка Хрисовуља, 2003 г.
- Награда „Поетски успех“, 2004
- Одговор на наградата Филип Вишњиќ, 2004
- Награда Светозар Ќоровиќ, за книгата „Јачмен и Калопер“, 2006.
- Награда „Капата и стапот на Шантиќ“, Невесиње, 2007.
- Награда Десанка Максимовиќ, 2009 г.
- Награда Извиискра Његошев, за книгата „Не допирај ме“, 2010 година.
- Награда Ѓуро Дамјановиќ, Udruženje Srpska literati, за книгата „Придружи се и пишувај“, 2012 година.
- Награда за печат на времето, за книгата „Запиши и запиши“, 2012 година.
- Награда „Шушњар“, за книгата „Човек се враќа дома“, 2012 година.
- Награда Душко Трифуновиќ, 2014
- Плакета со ликот на Сима Матавуља, Друштво на писатели на Србија, 2015.
- „Деспотица мати Ангелина“ награда, за книгата „Над пепелта“, 2015 година
- Награда Марко Миљанов, за книгата „Над пепелта“, 2016 година.
- Награда на Кочиќ, 2018.
- Награда Лазар Вучковиќ, 2018
- Награда Јелена Балшиќ, 2019.
- Големата награда „Иво Андриќ“, Институт Андриќ, за книгата „Сонет и смрт“, Вишеград, 2019 г. Награда - Иво Андриќ
- Наградата на Дис, 2020.
- Повелба на Матица Српска
Дела
[уреди | уреди извор]До крајот на 2007 година објавил 52 книги.
Поезија
[уреди | уреди извор]Објавил стихозбирки:
- "Винтерфел", (1967)
- „Нула“, (1972)
- „Ме роди тетка коза“, песни за деца, (1977)
- „Беззаконието“, (1977)
- „Планината и почетокот“, (1978)
- „Колиба и тетка коза“, детски песни (1980)
- „На крајот на милениумот“, (1987)
- „Лазарева сабота“, (1989)
- „Лазарева сабота и други денови“, (1993)
- „Кај портите на рајот“, (1994)
- „Лирика“, (1995)
- „Неколку документарни детали“, (1998)
- „Нека паѓа снег господа“, (1999)
- „Најубавите песни на Рајко Петрова Ног“, (уреди Ѓорѓо Сладоје) (2001)
- „Недомано око“, (2002)
- „Сè не е изгубено“, (2004)
- „У Вуловоме дол“, (избрани и нови песни) (2005)
- „Јачмен и Калопер - сјај“, (2006)
- „Не допирај ме“, (2008)
- „Човекот се враќа дома“, (избор) (2010)
Прегледи, есеи и студии
[уреди | уреди извор]- „Дела на Рајка Петрова Нога“ (пет книги): „Песни, песни и лим - детски песни, есеи, критики, Антологија на српски херојски песни“, Институт за учебници и наставни средства на Република Српска, Сараево, Србија (2003)
- „Антологија на српски херојски песни“, (десет изданија)
- „Антологија на поновата српска поезија“, Слово, Врбас (1998)
- „Дали си жив“, (1973)
- „Изобилство и распаѓање на материјата“, (1978)
- „По патеката на волкот“, (1987)
- „Солзи и соколи“, (2003)
- „Запиши Рајко“,
- „Запиши и запиши“, Белградска книга, Белград (2012)
- „Песните на Алексе Шантиќ“,
- „Поезија на Јован Дучиќ“,
- „Поезија и проза на Бранко Ќопиќ“,
- „Очи во двата света“, избор од поезијата и патописната проза на Јован Дучиќ
- „Сонети и песни на Скендер Куленовиќ“, (2010)
- „Приказни покрај водата од Камил Сијариќ“,
Наводи
[уреди | уреди извор]Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Радио-телевизија на Република Српска: Сила од пораз - Рајко Петров Ного, 6.6.2011 Предлошка:Ср
- Радио-телевизија на Република Српска: 20 години од создавањето на Република Српска: Рајко Петров Ного (интервју 2009), 22/07/2012 {{sr}
- Znaju za Konstantina, ne haju za Немања - интервју („Политика“, 26.07.2013)
- Кога ќе скриеш се појавуваат големи бумбари („Политика“, 24 октомври 2015 година)
- За мене кирилицата е повеќе од идентитет („Вечерње новости“, 29 септември, 20)
- Луѓе од Калиновик
- Срби од Босна и Херцеговина
- Српски машки поети
- Српски машки есеисти
- Српски не-фикционери
- Српски книжевни критичари
- Српски филолози
- Книжевна критика на српски јазик
- Српски поети од 20 век
- Алумни на Универзитетот во Сараево
- Алумни на Филолошкиот факултет на Универзитетот во Белград
- Членови на Академијата на науките и уметностите на Република Српска
- Погребувања на белградските нови гробишта