Прејди на содржината

Прицкерова награда

Од Википедија — слободната енциклопедија
Прицкерова награда за архитектура
Лице на медалот
Опискариера што бележи достигнувања во архитектурата
Покровителзадолжбина „Хајат“
ДржаваСоединети Американски Држави Уреди на Википодатоците
Награда/и100.000 долари
Прво
доделување		1979
Последно
доделување		2025
Мрежно местоpritzkerprize.com

Прицкерова награда за архитектура (англиски: Pritzker Architecture Prize) — награда што се доделува секоја година од задолжбината „Хајат“ во признание за „жив архитект чии изградени дела покажуваат спој од талент, визија и посветеност, чии дела даваат постојан и значаен придонес кон човештвото и изградената околина со својата архитектурата како уметност.“[1]

Наградата ја вовел претприемачот Џеј Прицкер во 1979 г. а денес за неа е одговорно семејството Прицкер.[2][3] Ова е водечката награда за архитектура во светот. Таа се доделува „без оглед на националност, расна припадност, вероисповед или идеологија.“

Дел од критериумот за доделување на наградата е иновативниот квалитет на архитектот, како и како и префинетоста на архитектонската мисла со која се остварени делата. Своја улога играат и придонесите кон интеграцијата на добрата употреба на градежна технологија.

Добитникот на наградата прима 100.000 американски долари, но уште поважна е светската слава и понатамошниот интерес од важни клиенти. Прицкеровата награда се смета и за нешто како „Нобелова награда за архитектура.“

Во Скопје постојат низа архитектонски дела од Прицкеровиот лауреат Кензо Танге.

Лауреати

[уреди | уреди извор]
Година Лауреат Националност Пример (год.) Наводи
1979 Џонсон, ФилипФилип Џонсон  САД Стаклена куќа (1949) [4]
1980 Бараган, ЛуисЛуис Бараган  Мексико Сателитски кули (1957) [3]
1981 Стерлинг, ЏејмсЏејмс Стерлинг  Обединето Кралство Историска библиотека Сили (1968) [5]
1982 Роуч, КевинКевин Роуч  САД Зграда на Колумбовите Витези (1969) [2]
1983 Пеј, И. М.И. М. Пеј  САД Национална уметничка галерија, Источна зграда (1978) [6]
1984 Мајер, РичардРичард Мајер  САД Музеј на уметност Хај (1983) [2]
1985 Холајн, ХансХанс Холајн  Австралија Музеј Абтајберг (1982) [2]
1986 Бем, ГотфридГотфрид Бем  Западна Германија Библиотека на младинскиот центар Иглезија (1968) [2]
1987 Танге, КензоКензо Танге  Јапонија катедрала Пресвета Богородица (1964) [7]
1988 Баншафт, ГордонГордон Баншафт  САД Библиотека на ретки книги и ракописи Бејнеке (1963) [2]
1988 Нимаер, ОскарОскар Нимаер  Бразил Катедрала на Бразилија (1958) [2]
1989 Гери, ФренкФренк Гери  Канада
 САД		 Концертна сала „Волт Дизни“ (1999–2003)
1990 Роси, АлдоАлдо Роси  Италија Музеј Бонефантен (1990) [8]
1991 Вентури, РобертРоберт Вентури  САД Национална галерија (Лондон), Сејнзбериево крило (1991) [9]
1992 Сиза, АлвароАлваро Сиза  Португалија Португалски павилјон на Експо'98 (1998) [10]
1993 Маки, ФумихикоФумихико Маки  Јапонија Токиска гимнастичка сала (1991) [7]
1994 де Порцампарк, КристијанКристијан де Порцампарк  Франција Француска амбасада, Берлин (2003) [11]
1995 Андо, ТадаоТадао Андо  Јапонија Собирен центар Нагарагава (1995) [12]
1996 Монео, РафаелРафаел Монео  Шпанија Палата Курзал (1999) [13]
1997 Фен, СвереСвере Фен  Норвешка Норвешки леднички музеј (1991) [14]
1998 Пијано, РенцоРенцо Пијано  Италија Меѓународен аеродром Кансај (1994) [15]
1999 Фостер, НорманНорман Фостер  Обединето Кралство Милениумски мост (Лондон) (2000) [13]
2000 Колхас, РемРем Колхас  Холандија Амбасада на Холандија во Берлин (2003) [16]
2001 Херцог и де Мерон  Швајцарија Тејт Модерн (2000) [17]
2002 Маркат, ГленГлен Маркат  Австралија Береареа Вотерс Ин (1983) [18]
2003 Уцон, ЈернЈерн Уцон  Данска Сиднејска опера (1973) [19]
2004 Хадид, ЗахаЗаха Хадид  Обединето Кралство
 Ирак		 Павилјон Мост (2008)
2005 Мејн, ТомТом Мејн  САД Санфранциска федерална зграда (2007) [20]
2006 да Роша, Пауло МендесПауло Мендес да Роша  Бразил Стадион Сера Доурада (1975) [21]
2007 Роџерс, РичардРичард Роџерс  Обединето Кралство Лојдова зграда (1986) [22]
2008 Нувел, ЖанЖан Нувел  Франција Торе Агбар (2005) [13]
2009 Цумтор, ПетерПетер Цумтор  Швајцарија Валски бањи (1996) [13]
2010 Сеџима, КазујоКазујо Сеџима и
Рјуе Нишизава (SANAA)		  Јапонија Музеј на уметноста на XXI век, Каназава (2003) [13]
2011 Мoура, Едуардо Соуто деЕдуардо Соуто де Мoура  Португалија Градски стадион, Брага (2004) [23]
2012 Шу, ВангВанг Шу  Кина Музеј на Нингбо, Нингбо (2008) [24]
2013 Ито, ТојоТојо Ито  Јапонија „Сендајска Медијатека“, Сендај (2001) [25][26]
2014 Бан, ШигеруШигеру Бан  Јапонија Центар Помпиду-Мец, Мец (2010) [27]
2015 Ото, ФрајФрај Ото  Германија Олимписки стадион, Минхен (1972) [28][29][†]
2016 Аравена, АлехандроАлехандро Аравена  Чиле Сијамски кули, Папски католички универзитет на Чиле (2005) [30][31]
2017 Рафаел Аранда, Карме Пихем и Рамон Вилалта („РЦР Архитектс“)  Шпанија Библиотека „Сан Антони“, Барселона (2008) [32]
2018 Доши, Балкришна ВиталдасБалкришна Виталдас Доши  Индија Индиски институт за деловно раководство, Бангалор [33]
2019 Исозаки, АратаАрата Исозаки  Јапонија Кула на уметноста во Мито (1990) [34]
2020 Фарек, ИвонИвон Фарек и Макнамара, ШелиШели Макнамара  Ирска Графтонска зграда на Универзитетот „Бокони“ (2007) [35]
2021 Лакатон, АнАн Лакатон и Васал, Жан-ФилипЖан-Филип Васал  Франција Национална архитектонска школа во Нант (2009) [36]
2022 Кере, Диебедо ФрансисДиебедо Франсис Кере  Буркина Фасо
 Германија 		Центар за земјена архитектура во Мопти, Мали (2010) [37]
2023 Чиперфилд, ДејвидДејвид Чиперфилд  Обединето Кралство Нов музеј, Берлин (1997–2009) [38]
2024 Рикен Јамамото  Јапонија Уметнички музеј Јокосука, Канагава, Јапонија (2007)
2025 Љу Ѓакуен  Кина Западно Село, Ченгду, Кина

Белешки

[уреди | уреди извор]
† Посмртна награда.

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Целта на Прицкеровата награда. Архивирано на 27 октомври 2008 г. Официјална страница. пров. 16 април 2008 (англиски)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Goldberger, Paul (28 мај 1988). „Architecture View; What Pritzker Winners Tell Us About the Prize“. The New York Times. Посетено на 26 јуни 2009.
  3. ↑ 3,0 3,1 Endicott, Katherine (14 октомври 2006). „The Mexican garden revisited“. San Francisco Chronicle. Посетено на 26 јуни 2009.
  4. ↑ „People – In the News“. Milwaukee Sentinel. Associated Press. 23 мај 1979. стр. 2. Архивирано од изворникот на 2016-04-25. Посетено на 26 јуни 2009.
  5. ↑ Reynolds, Nigel (23 март 2004). „Top prize for architect who is ignored by fellow British“. Daily Telegraph. Посетено на 26 јуни 2009.
  6. ↑ „Прицкеровата награда за архитектура“. www.pritzkerprize.com. Архивирано од изворникот на 2010-10-03. Посетено на 31 декември 2009.
  7. ↑ 7,0 7,1 Muschamp, Herbert (26 април 1993). „Pritzker Prize for Japanese Architect“. The New York Times. Посетено на 26 јуни 2009.
  8. ↑ Iovine, Julie (5 септември 1997). „Aldo Rossi, Architect of Monumental Simplicity, Dies at 66“. The New York Times. Посетено на 26 јуни 2009.
  9. ↑ Blau, Eleanor (8 април 1991). „Robert Venturi Is to Receive Pritzker Architecture Prize“. The New York Times. Посетено на 26 јуни 2009.
  10. ↑ Ribeiro, Ana Maria (24 февруари 2009). „Siza Vieira fala para casa cheia“. Correio da Manhã. Посетено на 26 јуни 2009.[мртва врска]
  11. ↑ Muschamp, Herbert (2 мај 1994). „Architect of Austere Works Receives the Pritzker Prize“. The New York Times. Посетено на 26 јуни 2009.
  12. ↑ Viladas, Pilar (19 август 2001). „Fashion's New Religion“. The New York Times. Посетено на 27 јуни 2009.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Pilkington, Ed (14 април 2009). „Swiss architect untouched by fad or fashion wins prized Pritzker award“. The Guardian. Посетено на 26 јуни 2009.
  14. ↑ Samaniego, Fernando (1 јуни 1997). „El noruego Sverre Fehn recibe el Pritzker de Arquitectura en el museo Guggenheim Bilbao“. El País. Посетено на 26 јуни 2009.
  15. ↑ Muschamp, Herbert (20 април 1998). „Renzo Piano Wins Architecture's Top Prize“. The New York Times. Посетено на 26 јуни 2009.
  16. ↑ „Koolhaas receives 'Nobel of architecture' in Jerusalem“. CNN. 29 мај 2000. Архивирано од изворникот на 2011-02-01. Посетено на 26 јуни 2009.
  17. ↑ „Herzog & de Meuron Propose Castle in The Sky for Hamburg“. Das Spiegel. 14 јуни 2005. Посетено на 26 јуни 2009.
  18. ↑ „Top honour for Australian architect“. BBC News. 16 април 2002. Посетено на 26 јуни 2009.
  19. ↑ „Prize for Opera House designer“. BBC News. 7 април 2003. Посетено на 26 јуни 2009.
  20. ↑ „Paris skyscraper to rival tower“. BBC News. 28 ноември 2006. Посетено на 26 јуни 2009.
  21. ↑ Forgey, Benjamin (9 април 2006). „Brazilian wins Pritzker Prize“. Washington Post. Посетено на 26 јуни 2009.
  22. ↑ Glancey, Jonathan (29 март 2007). „Rogers takes the 'Nobel for architecture'“. The Guardian. Посетено на 26 јуни 2009.
  23. ↑ Тејлор, Кејт (28 март 2011). „Соуто де Моура добитник на Прицкеровата награда за архитектура 2011“. New York Times. Посетено на 28 март 2011. (англиски)
  24. ↑ Базулито, Дејвид (февруари 2012). „Прицкерова награда 2012: Ванг Шу“. Arch Daily. Посетено на 27 февруари 2012. (англиски)
  25. ↑ Претседателска библиотека и музеј „Џон Ф. Кенеди“, Бостон
  26. ↑ Хоторн, Кристофер (17 март 2013). „Јапонскиот архитект Тојо Ито (71) добитник на Прицкеровата награда“. Los Angeles Times. Посетено на 17 март 2013. (англиски)
  27. ↑ Hawthorne, Christopher (24 март 2014). „Architect Shigeru Ban, known for disaster relief, wins Pritzker Prize“. Los Angeles Times. Посетено на 24 март 2014.
  28. ↑ „Фрај Ото, Добитник за 2015 година“. Pritzker Architecture Prize. 10 март 2015. Посетено на 11 март 2015.
  29. ↑ Pritzker Prize for Frei Otto, German Architect, Announced After His Death, Robin Pogrebin, The New York Times, 10 март 2015
  30. ↑ „Објава“. pritzkerprize.com. Посетено на 13 јануари 2016.
  31. ↑ „Свеченост“. pritzkerprize.com. Посетено на 13 јануари 2016.
  32. ↑ „Announcement: Rafael Aranda, Carme Pigem and Ramon Vilalta | The Pritzker Architecture Prize“. www.pritzkerprize.com. Архивирано од изворникот на 2 март 2017. Посетено на 1 март 2017.
  33. ↑ „The Pritzker Architecture Prize“. www.pritzkerprize.com. Архивирано од изворникот на 7 март 2018. Посетено на 7 март 2018.
  34. ↑ „The Pritzker Architecture Prize“. www.pritzkerprize.com. Архивирано од изворникот на 6 март 2019. Посетено на 5 март 2019.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
  35. ↑ „Ivonne Farrell and Shelley McNamara The Pritzker Architecture Prize“. www.pritzkerprize.com. Посетено на 3 март 2020.
  36. ↑ Valencia, Nicolás (17 март 2021). „Why Lacaton & Vassal Won the 2021 Pritzker Prize“. ArchDaily (англиски). Посетено на 17 март 2021.
  37. ↑ Pogrebin, Robin (15 март 2022). „Pritzker Prize Goes to Architect From West Africa“. The New York Times (англиски). ISSN 0362-4331. Посетено на 15 март 2022.
  38. ↑ Spocchia, Gino (7 март 2023). „David Chipperfield awarded 2023 Pritzker Prize“. Architects' Journal (англиски). Посетено на 7 март 2023.

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Прицкерова_награда&oldid=5342732“