Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Почетна страна)

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 153.002 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Уметничко толкување кое го прикажува животот на масивна ѕвезда како јадрено соединување ги претвора полесните елементи во потешки. Кога соединувањето повеќе не создава доволно притисок за да се спротивстави на гравитацијата, ѕвездата брзо колабира и настанува црна дупка. Теоретски, енергијата може да се ослободи за време на колапсот долж оската на вртење за да настане гама-изблик.
Уметничко толкување кое го прикажува животот на масивна ѕвезда како јадрено соединување ги претвора полесните елементи во потешки. Кога соединувањето повеќе не создава доволно притисок за да се спротивстави на гравитацијата, ѕвездата брзо колабира и настанува црна дупка. Теоретски, енергијата може да се ослободи за време на колапсот долж оската на вртење за да настане гама-изблик.

Гама-изблик — неизмерна енергетска експлозија кои се забележани во далечните галаксии, кои се најсветлите и најкрајните експлозивни настани во целиот универзум, како што ги опишува НАСА, изблиците се како „најмоќна класа на експлозии во универзумот“. Тие се најенергичните и најсветлите електромагнетни настани од Големата експлозија. Гама-изблиците може да траат од десет милисекунди до неколку часа. По првичниот блесок на гама-зраците, емитуван е „проследен сјај“, кој е подолготраен и обично е емитуван на подолги бранови должини (рендгенски, ултравиолетови, оптички, инфрацрвени, микробранови и радио).

Гама-изблиците првпат биле откриени во 1967 година од сателитите Вела, кои биле дизајнирани да забележуваат тајни тестови за јадрено оружје; по темелна анализа, ова било објавено во 1973 година. По нивното откритие, стотици теоретски модели биле предложени за објаснување на овие изблици, како што се судирите меѓу кометите и неутронските ѕвезди. Малку информации биле достапни за да бидат потврдени овие модели сè до откривањето на првите рендгенски и оптички последователни блесоци во 1997 година и директно мерење на нивните црвени поместувања со помош на оптичка спектроскопија, а со тоа и нивните растојанија и енергетски излези. Овие откритија, и последователните студии на галаксиите и суперновите поврзани со изблиците, ја разјасниле оддалеченоста и сјајноста на гама-изблиците, дефинитивно ставајќи ги во далечните галаксии. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Диоптаз со калцит и минрекордит од рудникот „Цумеб“, Намибија.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Моштенска носија од селото Бач
Моштенска носија од селото Бач
На денешен ден…

Денес е 14 јуни 2025 г.

Настани:

1777  Знамето на САД со 13 црвено-бели ленти и 13 ѕвезди на сино поле во горниот лев агол е усвоено од Конгресот на САД.
1789  Виски дестилирано од пченка за првпат е произведено од американскиот свештеник Елаја Крејг. Го нарекле Бурбон по местото на настанување: областа Бурбон во Кентаки.
1800  Наполеон Бонапарт на чело на француската војска ги победи австриските трупи кај италијанското село Маренго и повторно ја освои Италија.
1940  Група од 728 полски политчки затвореници од Тарнув стануваат првите жители на концентрациониот логор Аушвиц.
1941  СССР извршил масовна депортација и убиства на Естонци, Литванци и Летонци од нивните домови.
1962  Во Париз, е основана Европската организација за истражување на вселената, подоцна преименувана во Европска вселенска агенција.
1982  Германија, Франција, Белгија, Холандија и Луксембург го склучиле Шенгенскиот договор.
1985  Фолкландската војна завршила со безусловно предавање на аргентинските сили на британците.
1993  Тансу Чилер стана прва жена премиер во историјата на Турција.
1996  Во Скопје е отворен Британскиот информативен центар.

Родени:

1736  Шарл Огистен де Кулон — француски физичар.
1811  Хариет Бичер Стоу — американски аболиционист и писателка.
1832  Николаус Ото — германски инженер и пронаоѓач.
1856  Андреј Марков — руски математичар.
1925  Далтон Тревизан — бразилски писател.
1928  Ернесто Рафаел Гевара де ла Серна (Че Гевара) — јужноамерикански револуционер и борец за слобода.
1930  Бора Костиќ — српски и југословенски фудбалер.
1931  Васко Липовац — хрватски сликар.
1933  Јежи Кошињски — американски писател.
1946  Доналд Трамп — американски стопанственик и политичар.
1951  Александар Сокуров — руски филмски режисер.
1959  Слободан Николиќ — српски и југословенски кошаркар.
1961  Бој Џорџ — англиски поп-пејач.
1961  Сем Перкинс — американски кошаркар.
1961  Душан Коиќ — српски рок-музичар, член на групите Шарло акробата и Дисциплина кичме.
1963  Тони Савевски — македонски фудбалер.
1963  Рамбо Амадеус — црногорски рок-музичар.
1968  Тони Смит — американски кошаркар.
1969  Штефи Граф — германска тенисерка.
1969  Џексон Ричардсон — француски ракометар.
1973  Пламен Константинов — бугарски одбојкар.
1974  Винченцо Монтела — италијански фудбалер.
1976  Масимо Одо — италијански фудбалер.
1983  Матија Гаваци — италијански велосипедист.
1996  Гејб Винсент — нигериско-американски кошаркар.

Починале:

847  Методиј Iцариградски патријарх.
1837  Џакомо Леопардииталијански поет.
1904  Јован Јовановиќ - Змај — српски писател.
1934  Симеон Кавракиров — македонски револуционер.
1943  Веселин Маслеша — босански писател и партизан.
1968  Салваторе Квазимодо — италијански поет.
1986  Хорхе Луис Борхес — аргентински писател.
1994  Хенри Мансини — американски филмски композитор.
1995  Рори Галагер — ирски блуз и рок-музичар.
2009  Боре Ангеловски — македонски глумец.
2018  Станислав Говорухин — руски филмски режисер и глумец.

Празници:

Ден на знамето (САД).
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич