Попови Ливади
Попови Ливади или Папаз Чаир (до 29 јуни 1942 г. Папазчаир, Папаз-чаир, Папаз чаир, Поповски преслав, Поповски преслап, Преслапо, Преслоп; до 23 јули 1942 г. Преслан, Преслап, името е утврдено на 14 јули 1988 г.) — село во Југозападна Бугарија.[1] Тоа се наоѓа во Општина Неврокоп (Г. Делчев), Пиринска Македонија.
Географија[уреди | уреди извор]
Попови Ливади (или Попски Преслап, Папаз Чаир) е превој (самарче) меѓу Среден и Јужен Пирин, чија највисока точка се наоѓа на височина 1.424 м. Долга е 1,5 км и ширина 0,5 км. Вклучува неколку помали области Галубова Полјана, Црква Валахија, Василиова Мандра, Поинт, Сејранлак и други.[2] Ова се 4-5 сончеви ливади, опкружени со зимзелени шуми насекаде (претежно бел бор, но исто така и обична смрека и молика). Областа е полна со печурки и бобинки, како и чисти потоци. Делот од 19,6 км од третокласниот Републички пат III-198 минува низ седлото (граничен премин Неврокоп - Петрич - Златарево ).
Историја[уреди | уреди извор]
Името на областа потекнува од легендата за патриотски свештеник кој живеел за време на османлиското владеење. Прогонуван од Турците тој се криел во шумите меѓу Орел и врв Свеќник. Мештаните почнале да ја нарекуваат областа Попови Ливади.
Во 1942 година областа била преименувана во Попски Преслап, но ова име не се користи.
Првите доселеници во областа Попови Ливади биле Влашки пастири, кои создале мала населба од колиби во 19 век (помеѓу 120 и 150 колиби). Од 1900 година, според статистиката на Васил К’нчов, селото Папас Чаир има 294 жители - Власи.[3] Останала само полусрушена црква во источниот дел, наречена Влашка црква.
Во почетокот на XX век тука ја развил дејноста еден од водачите на ВМОРО – Јане Сандански, убиен на 7 км југозападно од месноста.
Во летото 1915 година, познатиот бугарски археолог и подоцна политичар Богдан Филов поминал низ околината, оставајќи интересни патни белешки:
| „ | Таму кајшто поминува највисокото место се наоѓа месноста Папаз Чаир, со пространи ливади, мала но убава борова шума и студена вода. Овде би можело да има убаво одморалиште за Неврокоп. Порано на ова место се наоѓало влашко село со Каракачани, но сега е сосем уништено и жителите се иселени.[4] | “ |
Во 2003 година официјално бил отворен монументален споменик на Гоце Делчев во областа во врска со 100-годишнината од Илинденското востание. Вајарот Крум Дерменџиев е автор на споменикот. Исто така, секоја година има традиционален востанички настан.
Во јули 2014 година, заради социјалната инфраструктура и постојаното население во областа, Општинскиот совет на Неврокоп одлучил да направи административно-територијална промена со создавање село. На 27 мај 2015 година, Советот на министри донел одлука за создавање на нова спогодба.[5] Оваа одлука влегла во сила на 12 јуни 2015 година.[6]
Туризам[уреди | уреди извор]
Во месноста е сместена колиба Попов Ливади (1412 м). Изградена е во 1964 година и ја управува Туристичката компанија „Момини Двори“ - Гоце Делчев. Има околу 50 кревети. Изградени се и многу куќи за одмор (Булгартабац, Соопштенија, шумарство), приватни вили кои нудат кревети, како и многу вили за жителите на Неврокоп. Исто така, постои студентски камп кој работи во текот на целата година. Во 1967 година областа била прогласена за климатско планинско одморалиште.[7]
Месноста Попови Ливади е отправна точка за искачување на врвот Орел – (2 часа) и врвот Свеќник (2 часа и 30 минути). Како и на неколку пешачки маршрути – колиба Малина (5 часови и 30 минути), колиба Пирин (7 часови), колиба Славянка (5 часови) и Парилското Седло, врв Муторок, Фронталното место на Јане Сандански, село Тешово, село Делчево, населбата Средна во градот Неврокоп.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Научноинформационен център „Българска енциклопедия“ (2015). Промени в наименованията на физикогеографските обекти в България 1878 – 2014 г. София: Книгоиздателска къща „Труд“. стр. 171. ISBN 978-954-398-401-5.
- ↑ „ПИРИН Речник и Пътеводител“ Николай Даутов, София, 2008, стр. 103
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 194. ISBN 954430424X.
- ↑ Богдан Филов. „Пътувания из Тракия, Родопите и Македония 1912-1916“, съставител Петър Петров, София, 1993, стр.86
- ↑ „Създава се ново село – Попови ливади“ (бугарски). dnevnik.bg. 27 мај 2015. Посетено на 14 јуни 2015.
- ↑ Решение № 377 ОТ 29 май 2015 Г. за извършване на административно-териториална промяна в община Гоце Делчев, област Благоевград – създаване на ново населено място. Обн. ДВ. бр. 43 от 12 юни 2015 г.
- ↑ Енциклопедия „Пирински край“. Том 2, Благоевград, 1999, стр.140.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Попови Ливади на „Б’лгарските Планини“ (бугарски)