Подрум

Од Википедија — слободната енциклопедија
Недовршен подрум кој се користи за складирање и вежбање
Визба на замокот Шилон

Подрум[1][2], визба[3][4], изба[5][6], клед[7][8], килер[9][10] — дел од куќата што е под површината на земјата.[11] Во него обично се сместени работи на кои не им годи сонцето, високите или ниските температури, како што се виното, зимницата.

Познати се и римските и грчките винарски визби, првенствено со лачни сводови, каде лакот има изразита статичка вредност, за складирање на амфори, ритони и кратери, со карактеристични полукружни ниши во ѕидовите, за дегустација и точење вино во визбата.

Цел, географија и историја[уреди | уреди извор]

Поранешен ходник во подрумот на Штази
Средновековни визби на Стариот град во Варшава
Подрум во селска куќа.

Подрумот може да се користи речиси на ист начин како и дополнителниот надземен кат од куќа или друг објект. Сепак, употребата на подрумот во голема мера зависи од фактори специфични за одредена географска област, како што се климата, почвата, сеизмичката активност, градежната технологија и економијата на недвижностите.

Подрумите во малите градби како што се самостојните куќи за едно семејство се ретки во влажни клими како што се Велика Британија и Ирска каде што поплавите може да бидат проблем, иако може да се користат во поголеми објекти. Сепак, подрумите се сметаат за стандардни за сите, освен за најмалите нови градби во многу умерени континентални клими, како што се американскиот среден запад и канадските прерии, каде што е потребна бетонска основа под линијата на мразот за да се спречи движењето на зградата за време на циклусот. смрзнување-одмрзнување. Подрумите многу полесно се градат во области со релативно мека почва, а може да се изостават на места каде што почвата е премногу компактна за лесно ископување. Нивната употреба може да биде ограничена во зоните на земјотреси, поради можноста горните катови да се срушат во подрумот; од друга страна, тие може да бидат потребни во области склони на торнада како засолниште од силните ветрови. Додавањето подрум, исто така, може да ги намали трошоците за греење и ладење, бидејќи тоа е начин на покривање на земјиштето и начин да се намали односот на површината и зафатнината на зградата. Густината на домување во областа исто така може да влијае на тоа дали подрумот се смета за неопходен или не.

Историски гледано, подрумите станале многу полесни за градење (во развиените земји) отколку индустријализацијата на изградбата на куќи. Големите машини за ископување, како што се ровокопачи и утоварувачи, драматично го намалиле времето и трудот потребни за копање подруми во споредба со рачното копање со лопата и казма, иако овој метод сè уште се користи во земјите во развој.

Во поголемиот дел од својата рана историја, подрумот имал еден од два облика. Можел да биде само малку повисок од склад, или можел да биде дел од градбата која содржи соби и простори слични на оние во останатиот дел од структурата, како во случајот со подрумските станови и подрумски канцеларии.

Меѓутоа, почнувајќи од развојот на големите приградски куќи со средна цена во текот на 1950-тите, подрумот, како посебен простор, постепено преовладувал. Во почетокот, тоа било типично голем простор со бетонски под, до кој се стигнуваа со внатрешни скали, со столбови и греди долж ѕидовите и таванот, или понекогаш ѕидови од лиен бетон или бетонски блокови.

Видови подруми[уреди | уреди извор]

Средновековни подруми во Стариот град во Варшава

Англиска визба[уреди | уреди извор]

Градски куќи со англиски визби

Англискиот подрум, познат и како подрум со дневна светлина, се наоѓа во куќа каде што барем дел од подрумот е над земја за да се обезбедат прозорци со разумна големина. Во принцип, таванот на подрумот треба да биде доволно висок над земјата за да обезбеди прозорци со речиси целосна големина. Некои подруми од овој вид се сместени на косини, така што еден дел од тој кат е израмнет со земјата. Од ова скоро секогаш доаѓа излезниот подрум.

Повеќето англиски подруми природно доаѓаат од подигнати бунгалови и излезни подруми. Сепак, има случаи во кои теренот е доволно спуштен од едната на другата страна за да се овозможат прозорци од 3/4 до целосна големина, а вистинскиот подрум останува под нивото.

Во повеќето делови на Северна Америка, легално е да се инсталираат станови и спални соби во англиски подруми, без разлика дали целиот подрум е над нивото на земјата или не.

Подрумите со дневна светлина може да се користат за повеќе намени - како гаража, како помошни простории или како простор за живеење. Закопаниот дел често се користи за складирање, перење, резервоари за топла вода и др.

Куќите со англиски подрум обично се вреднуваат повеќе од куќите со стандардни подруми, бидејќи тие вклучуваат поодржливи животни простори. Меѓутоа, во некои делови на САД, проценката на просторот во подрумот со дневна светлина е половина од вредноста на квадратот на приземјето и над земјата. Дизајнираните сместувачки капацитети вклучуваат поделени-фоаје и куќи на две нивоа. Понекогаш се можни гаражи на двете нивоа. Како и кај секој дом на повеќе нивоа, има заштеди на покриви и темели.[12][13]

Излезен подрум[уреди | уреди извор]

Излезен подрум е секој подрум кој е делумно под земја, но сепак овозможува директен пристап надвор и има пловечки ѕидови. Ова може да биде или преку скалила што водат над земјата, или врата директно надвор ако дел од подрумот е целосно на или над нивото.

Потподрум[уреди | уреди извор]

Потподрумот е кат под подрумот. Во куќи во кои постои кој било вид подрум кој е споменат погоре, целокупниот потсутерен од подот до плафонот се наоѓа значително под земја. Затоа, потподрумите немаат прозорци ни надворешна врата. Во куќите кои имаат потподруми, подрумот може да се користи како дел каде луѓето се опуштаат и се рекреираат, додека целиот потподрум може да се користи за складирање. Потподрумот е многу почест во поголемите објекти, како што се деловните згради и поголемите станбени згради отколку во куќите за едно семејство. Вообичаено е облакодерите да имаат повеќе потподруми.[14]

Целосно завршен подрум[уреди | уреди извор]

Винарска визба

Според меѓународниот Оксфордски речник на англиски јазик, целосно подземен подрум е просторија во куќа под нивото на земјата која често се користи за складирање на вино или јаглен;[15] Подрумот има тенденција да остане на постојана ладна (несмрзнувачка) температура во текот на целата година и обично има или мал прозорец/отвор или некаков облик на вентилација на воздухот за да се елиминира влагата или застојаниот воздух. Подрумите се почести во Обединетото Кралство во постарите куќи, при што повеќето терасести куќи изградени кон крајот на 19-тиот и почетокот на 20-тиот век имаат подрум. Истите биле важни засолништа од воздушните напади за време на Втората светска војна. Во деловите на Северна Америка склони наторнада, подрумите и понатаму служат како засолништа во случај на директно торнадо да ја погоди куќата или други штети предизвикани од силни ветрови.

Подземни вентилациони простори[уреди | уреди извор]

Типичен простор за вентилација кој покажува отвори и бетонска заштита од глодачи. Заштитата од стаорци е тенок, неправилен бетонски капак што се нанесува над земјата за да спречи глодачи да копаат под ѕидот на темелите и да влезат во просторот за вентилација.

Подземниот вентилационен простор (како што имплицира името) е вид подрум каде што не можете да стоите - висината може да биде само една стапка (30 см), а површината често е земја. Овие лазечки простори нудат згоден пристап до цевките, потструктурите и разни други области до кои инаку би било тешко или скапо да се пристапи. Иако овој простор не може да се користи како простор за живеење, може да се користи како складиште, често за работи што ретко се користат. Сепак, мора да се внимава, бидејќи водата од влажната почва, водената пареа (која влегува од вентилациониот отвор) и влагата што продира низ порозниот бетон може да создаде совршена средина за формирање мувла на која било површина во тој простор, особено на картонски кутии, дрвени подови и површини, гипсени ѕидови и некои видови изолација.

При градбата на овој вентилационен простор мора да се земат предвид здравствените и безбедносните прашања. Како што воздухот во куќата се загрева, тој се крева и излегува низ горните делови на куќата, на ист начин како што воздухот се движи низ оџакот. Оваа појава, наречена „ефект на стог“, предизвикува домот да вшмукува воздух од вентилациониот простор во главниот дел од куќата. Спорите на мувла, мирисите на распаѓање и материјалот од фекални остатоци во просторот за вентилација може да излезат со воздухот, влошувајќи ја астмата и другите проблеми со дишењето и создавајќи различни здравствени проблеми.[16]

Во затворените простори може да се развие ссув трулеж и други услови штетни за зградите (особено дрвените конструкции). Се смета дека обезбедувањето соодветна вентилација ја намалува појавата на овие проблеми. Отворите за вентилација во овој простор на ѕидовите овозможуваат движење на воздухот. Ваквите отвори обично се опремени со метални решетки, мрежи или летви кои можат да го блокираат движењето на глодачите и штетниците, но најчесто не и инсектите како што се термитите и столарските мравки. Едно вообичаено правило е да се обезбедат отвори за вентилација со површина на пресек еднаква на 1/150 од површината на подот што ја опслужува подземниот простор.[17]

Современите студии за ваков простор ја преиспитале употребата на вентилациони отвори во куќа.[18][19] Иако вентилациониот простор му овозможува на надворешниот воздух да ја проветрува куќата, дискутабилна е способноста на тој воздух да го исуши просторот под зградата.[20] Во областите со влажни лета, во текот на летните месеци, воздухот што влегува во просторот под зградата ќе биде влажен, а како што влегува во тој простор, кој природно се лади од земјата, се зголемува релативната влажност на воздухот. Во овие случаи, вентилационите отвори може дури и да го зголемат нивото на влажност во просторот под зградата и да доведат до кондензација на ладни површини, како што се металот и дрвото.[21] Во зима, вентилационите отвори на овој простор треба целосно да се затворат, за да се спречи влијанието на студениот зимски воздух, кој може да ги разлади топловодните цевки, печките и котлите што се наоѓаат во нив. За време на дождливо време, отворите кон просторот под зградата внесуваат влажен воздух во неа, кој не може делотворно да го исуши тој простор.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „подрум“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. ↑ „подрум“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  3. ↑ „визба“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
  4. ↑ „визба“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  5. ↑ „изба“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
  6. ↑ „изба“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  7. ↑ „клед“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
  8. ↑ „клед“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  9. ↑ „килер“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
  10. ↑ „килер“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  11. ↑ „Basement - FEMA.gov“. www.fema.gov.
  12. ↑ Woodson, R. Dodge. Build Your Dream Home for Less. Cincinnati: Betterway Books, 1985, pp 60–61.
  13. ↑ Zeller, Dirk. Success as a Real Estate Agent for Dummies. Wiley, 2006, p. 209
  14. ↑ Poulos, Harry G. (2016). „Tall building foundations: Design methods and applications“. Innovative Infrastructure Solutions. 1. doi:10.1007/s41062-016-0010-2.
  15. ↑ Soanes, Catherine and Stevenson, Angus (ed.) (2005). Oxford Dictionary of English, 2nd Ed., revised, Oxford University Press, Oxford, New York, p. 278. 978-0-19-861057-1.
  16. ↑ „Mold Allergies“. Healthlink.mcw.edu. 22 July 2013. Архивирано од изворникот на 22 January 2009. Посетено на 2 November 2013.
  17. ↑ 2003 International Building Code, Section 1203.3, International Code Council
  18. ↑ „To Vent or Not to Vent“ (PDF). advancedenergy.org. Архивирано од изворникот (PDF) на 2019-07-11. Посетено на 3 July 2009.
  19. ↑ „Crawl Space Insulation“. US Dept. of Energy. Архивирано од изворникот на 3 July 2009. Посетено на 3 July 2009.
  20. ↑ „Closed crawl spaces do double duty“ (PDF). advancedenergy.org. Архивирано од изворникот (PDF) на 24 January 2009. Посетено на 3 July 2009.
  21. ↑ „Closing the crawl“ (PDF). Builder magazine Oct 2005 (reproduced by advancedenergy.org). Архивирано од изворникот (PDF) на 10 February 2009. Посетено на 3 July 2009.

Литература[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Подрум&oldid=5067624“