Поглавје VII од Повелбата на Обединетите нации

Од Википедија — слободната енциклопедија

Поглавјето VII од Повелбата на Обединетите нации ги утврдува овластувањата на Советот за безбедност на ООН за одржување на мирот. Тоа му дозволува на Советот да „утврди постоење на каква било закана за мирот, кршење на мирот или акт на агресија“ и да преземе воени активности за „враќање на меѓународниот мир и безбедност“.

Поглавје VII, исто така, му дава одговорност на Комитетот на воениот штаб за стратешка координација на силите ставени на располагање на Советот за безбедност на ООН. Тој е составен од началници на персоналот на петте постојани членови на Советот.

Забраната на Повелбата на ООН за земјите-членки на ООН да напаѓаат други земји-членки на ООН е од клучно значење за целта за која се основаа ООН по уништувањето на Втората светска војна : спречување на војна. Оваа најголема загриженост се рефлектира и во концептот на Судењето во Нирнберг за злосторство против мирот „започнување или водење војна против територијалниот интегритет, политичката независност или суверенитет на една држава или со кршење на меѓународните договори“ (злосторство против мирот), што се сметало за злосторство што ги прави можни сите воени злосторства.

Историска позадина[уреди | уреди извор]

Обединетите нации се основани по Втората светска војна покрај крајниот неуспех на дипломатијата и постоењето на Лигата на народите во годините помеѓу Првата и втората светска војна. Советот за безбедност на тој начин добил широки овластувања преку Поглавје VII како реакција на неуспехот на Лигата.[1] Овие широки овластувања и овозможуваат да ужива поголема моќ од која било друга меѓународна организација во историјата. Може да се тврди дека силните извршни овластувања што и се дадени и даваат улога на „извршна власт на меѓународната заедница[2] или дури и на „меѓународна влада“.[3]

Пактот на Лигата на народите предвидувал, за прв пат во историјата, спроведување на меѓународните одговорности (т.е. придржување кон Пактот на Лигата на нациите ) преку економски и воени санкции. Земјите-членки исто така биле обврзани, дури и без претходна одлука од советот да преземат мерки против државите кои дејствувале незаконски во очите на Пактот на Лигата.[4] Ова значело дека мировниот процес во голема мера зависи од подготвеноста на земјите-членки, бидејќи Пактот на Лигата на нациите не предвидувал обврзувачки одлуки; Советот на Лигата бил одговорен само за препорака на воена сила. Покрај тоа, во членот 11 став 1 на Пактот се вели:

Секоја војна или закана од војна, без оглед дали веднаш влијае на некој од членовите на Лигата или не, се прогласува за прашање што ја загрижува целата Лига, а Лигата презема какви било активности што може да се сметаат за мудри и ефективни за да се зачува мирот на народите.

Ова може да се сфати како овластување за употреба на сила и други мерки за спроведување, па сепак, државите постојано инсистирале на тоа дека не донесува обврзувачки одлуки.[1][5]

И покрај долгата дебата за тоа дали Генералното собрание исто така треба да има моќ над одлуките донесени од Советот за безбедност, на крајот било одлучено со големо мнозинство гласови [6] Советот за безбедност ја задржило својата извршна моќ затоа што, како што нагласиле најголемите сили, би бил потребен силен извршен орган за одржување на мирот во светот. Овој акцент го застапувал особено кинескиот претставник, потсетувајќи на немоќта на Лигата за време на кризата во Манџурија .[1][7]

Член 42[уреди | уреди извор]

Доколку Советот за безбедност смета дека мерките предвидени во член 41 ќе бидат несоодветни или се покажале како несоодветни, тој може да преземе такви дејствија од воздушни, морски или копнени сили што се потребни за одржување или обновување на меѓународниот мир и безбедност. Таквата акција може да вклучува демонстрации, блокада и други операции со воздушни, морски или копнени сили на членките на Обединетите нации.

Член 51[уреди | уреди извор]

Членот 51 предвидува право на земјите да се вклучат во самоодбрана, вклучително и колективна самоодбрана, од вооружен напад (вклучително и сајбер напади).[8]

Ништо во оваа Повелба не го нарушува својственото право на поединечна или колективна самоодбрана ако се случи вооружен напад против членка на Обединетите нации, сè додека Советот за безбедност не преземе неопходни мерки за одржување на меѓународниот мир и безбедност. Мерките преземени од страна на членките при вршењето на ова право на самоодбрана треба веднаш да бидат пријавени до Советот за безбедност и нема да влијаат на кој било начин врз овластувањата и одговорностите на Советот за безбедност според оваа Повелба за преземање во секое време такво дејствие како што е смета дека е потребно за да се одржи или врати меѓународниот мир и безбедност.

Овој напис бил поттик за многу меѓународни пакети и бил наведен од САД како поддршка за случајот Никарагва и законитоста на војната во Виетнам . Според тој аргумент, „иако Јужен Виетнам не е независна суверена држава или членка на Обединетите нации, тој сепак ужива право на самоодбрана, а САД имаат право да учествуваат во неговата колективна одбрана“.[9] Членот 51 е опишан како тежок за пресуда со каква било сигурност во реалниот живот.[10]

Резолуции во Поглавје VII[уреди | уреди извор]

Повеќето резолуции од Глава VII (1) утврдуваат постоење на закана за мирот, нарушување на мирот или акт на агресија во согласност со член 39 и (2) донесуваат одлука експлицитно според Поглавје VII. Сепак, не сите резолуции се толку експлицитни, постои несогласување за статусот на Поглавје VII за мал број резолуции. Како реакција на оваа двосмисленост, неодамна била предложена формална дефиниција на резолуциите на Поглавје VII:

Резолуција на Советот за безбедност се смета за „резолуција на Поглавје VII“ доколку се изречи јасно дека разгледуваната ситуација претставува закана за мирот, нарушување на мирот или акт на агресија и / или изречно или имплицитно наведува дека Советот постапува според Поглавје VII при усвојување на некои или сите оперативни ставови.[11]

Резолуциите на Поглавје VII се многу ретко изолирани мерки. Честопати првиот одговор на кризата е резолуција со која се бара да се стави крај на кризата. Ова е само подоцна проследено со вистинска резолуција на Поглавје VII, во која се дадени деталите за мерките потребни за да се обезбеди усогласеност со првата резолуција. Понекогаш се донесуваат десетици резолуции во следните години за изменување и продолжување на мандатот на првата резолуција од Поглавје VII, како што се развива ситуацијата.[12]

Списокот на интервенции во Поглавје VII вклучува:

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. 1,0 1,1 1,2 Krisch, Nico, and Frowein. The Charter Of The United Nations – A Commentary. New York, NY: C.H. Beck Verlag, 2002.
  2. Dupuy,P.-M.,'the Constitutional Dimension of the Charter of the United Nations Revisited',Max Planck UNYB 1 (1997), pp.21–4.
  3. Morgenthau, H., Politics among nations (1948), p.380.
  4. Schükling, W./Wehberg, H., Die Satzung des Völkerbundes (2nd edn., 1924), Art. 16, pp. 623–7; Ruzié, pp. 63–5; Cavaré RGDIP, p. 650.
  5. Schückling/Wehberg, supra, fn. 3, p. 469; Yepes, J.M./da Silva, P. Commentaire théorique et pratique du Pacte de la Société des Nations et des statuts de l'Union Panaméricaine, ii (1935), Art. XI, pp. 9, 41–5.
  6. Commn. III, Cttee. C, Session of May 15, 1945, UNCIO XII, pp. 325–7, Doc. 355 III/3/17: the proposal of New Zealand with 22:4 votes, of Mexico with 23:7, and of Egypt with 18:12
  7. cf. Commn. III, Cttee. 3, Session of May 14, 1945, UNCIO XII, pp. 316–17, Doc. 320 III/3/15.
  8. Essays, UK (November 2018). „Law Essay on Article 51 of the UN Charter“. Nottingham, UK: UKEssays.com. Посетено на 4 November 2019.
  9. War Crimes Law And The Vietnam War, Benjamin B. Ferencz, The American University Law Review, Volume 17, Number 3, June 1968.
  10. Glennon, Michael J. (2001–2002), Fog of Law: Self-Defense, Inherence, and Incoherence in Article 51 of the United Nations Charter, The, 25, Harv. J.L. & Pub. Pol'y, стр. 539
  11. Јохансон, Патрик. Употребата на крајната власт во Худрум: Дефинирање и анализирање на резолуциите во Поглавје VII, „Нордиски весник за меѓународно право“ 78: 3 (2009), стр. 309–342. Во додаток се наведени сите резолуции од Поглавје VII од 1946–2008 година.
  12. Johansson, Patrik (21 September 2005). „UN Security Council Chapter VII resolutions, 1946–2002 – An Inventory“ (PDF). Uppsala: Department of Peace and Conflict Research. Архивирано од изворникот (PDF) на 2005-12-16. Посетено на 2006-08-02.