Поглавје I од Повелбата на Обединетите нации
Поглавје I од Повелбата на Обединетите нации ги утврдува целите и принципите на организацијата на Обединетите нации . Овие принципи вклучуваат еднаквост и самоопределување на нациите, почитување на човековите права и основните слободи и обврската на земјите-членки да ја почитуваат Повелбата, да соработуваат со Советот за безбедност на ООН и да користат мирни средства за решавање на конфликтите. Овие „цели и принципи“ одразуваат претпоставки дека делотворноста на Обединетите нации ќе се зацврсти со широки упатства за водење на активностите на нејзините организации и земјите-членки. Сепак, некои членки биле загрижени дека овие предлози ги дале, како што сметаат, премногу широките дискрециони овластувања за органите на Обединетите нации во предлозите на конференцијата Дамбартон Оукс . И усвоените цели и принципи се сметаат како одраз на постигнатиот компромис.[1]
Член 1: Цели на Обединетите нации
[уреди | уреди извор]Усвоените цели на Обединетите нации рефлектираат претпоставки што се ефективни предлози на Дамбартон Оукс . : "
- Да го одржува меѓународниот мир и безбедност, да презема колективни мерки за спречување и отстранување на закани за мирот, преку мировни средства, и во согласност со правните начела и меѓународното право, средување или решавање на меѓународни спорови или ситуации кои можат да доведат до нарушување на мирот;
- Да се развијат пријателски односи меѓу народите засновани на почитување на принципот на еднакви права и самоопределување на народите и да се преземат други соодветни мерки за зајакнување на универзалниот мир;
- Да се постигне меѓународна соработка во решавање на меѓународни проблеми од економски, социјален, културен или хуманитарен карактер и во промовирање и поттикнување на почитувањето на човековите права и на основните слободи за сите без разлика на раса, пол, јазик или религија; и
- Да биде центар за усогласување на постапките на народите во остварувањето на овие заеднички цели. “ [2]
Член 2: Принципи на Обединетите нации
[уреди | уреди извор]- Организацијата се заснова на принципот на суверена еднаквост на сите свои членки .
- Сите членови, со цел да им обезбедат на сите нив права и придобивки што произлегуваат од членството, ќе ги исполнат со добра волја обврските преземени од нив во согласност со оваа Повелба.
- Сите членки ги решаваат своите меѓународни спорови со мирни средства на таков начин што меѓународниот мир и безбедност и правдата не се загрозени .
- Сите членки се воздржуваат во меѓународните односи од закана или употреба на сила против територијалниот интегритет или политичката независност на која било држава или на кој било друг начин кој не е усогласен со целите на Обединетите нации.
- Земјите членки ја даваат секоја помош во секое дејствие кое е преземено од ОН во согласност со Повелбата и се воздржуваат од давање на помош на земја против која ОН води превентивно или принудно дејствие
- Организацијата се грижи за државите кои не се членки на Обединетите нации да постапуваат во согласност со овие принципи, онолку колку што е потребно за одржување на меѓународниот мир и безбедност.
- Ништо во оваа Повелба не ги овластува Обединетите Нации да интервенираат во прашања од внатрешните работи на некоја земја ниту пак бара од членките да ги изнесуваат овие прашања на решавање врз основа на Повелбата; но ова начело нема да влијае врз примената на принудни мерки според Поглавје Vll. “ [2]
Членот 2, подточките 3-4 во суштина забранува закана или употреба на сила, како и војна (освен во самоодбрана; правото на самоодбрана е потврдено во член 51, кој вели: „Ништо во оваа Повелба не го нарушува својственото право на поединечна или колективна самоодбрана ако се случи вооружен напад против членка на Обединетите нации. . " )
Член 2, подточка 4-5, во суштина забранува активности против територијалниот интегритет или политичката независност на друга држава (вклучително и тајни операции).
Членот 2, подточка 7 од ова поглавје го потенцира фактот дека само Советот за безбедност на ООН има моќ да принуди која било земја да направи што било со изјава дека „Ништо содржано во оваа Повелба не ги овластува Обединетите нации да интервенираат во прашања што се во суштина во рамките на домашна јурисдикција на која било држава или ќе бара од членките да доставуваат такви работи на решавање според оваа Повелба; но овој принцип не ја нарушува примената на мерките за извршување според Поглавје VII . (Само Советот за безбедност може да воведе мерки за спроведување на Поглавје VII. )
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Wolfrum, Prof.Dr.Rudiger (1994), Simma, Bruno (уред.), The Charter of the United Nations, A Commentary, New York: Oxford University Press, стр. 49, ISBN 978-0-19-924449-2
- ↑ 2,0 2,1 „UN Charter Chap I“. UN. UN. Посетено на 2 January 2018.
|