Пираргирит

Пираргирит
Категорија	минерал
Распознавање
Боја	темно црвено до црвено сиво
Хабитус	Вклучува призматични кристали со ромбоедрални и скаленоедрални лица кои формираат завршетоци, масивен, грануларен
Кристален систем	Тригонална
Сраснување	Комплексен до ламеларен
Цепливост	Различно на {1011}, несовршено на {0112}
Прелом	Конхоидна, нерамна
Жилавост	Кршливи
Сјај	Адамантин
Огреб	Темна цреша црвено
Специфична тежина	5.82
Точка на топење	2.5

Пираргирит е минерал од подкласата сложени сулфиди, со хемиска формула (Ag₃^ISb^III)S₃. Релативно редок минерал. Таа е една од помалите компоненти на сложените сребрени руди. Содржи 59,76% сребро, 22,48% антимон и 17,76% сулфур. Кристализира во хексагонален систем, кој има ист степен на симетрија како турмалинот.

Историја на откритието и име

Долго време пираргиритот бил познат и ископуван под името темноцрвена сребрена руда (за разлика од најчесто сретнуваниот проустит, кој вообичаено се нарекувал светло-црвена сребрена руда).

Научното име пираргирит, кое важи и денес, му било дадено на минералот во 1831 година од Ернст Фридрих Глокер. Името го составил од двата старогрчки корени: старогрчки: πῦρ старогрчки: πῦρ, што значи „оган“ и ἄργυρος, преведено како „сребро“. Ова име било поврзано со однесувањето на пираргиритот пред пламенот на горилникот, во чиј оган лесно се појавувало зрнце чисто сребро од оваа руда.

Други имиња на минералот се: црвено сребро, темноцрвена руда, црвена сребрена руда, (антимон) сребрена мешавина, рубин.

Својства

Пираргиритот има темно црвена боја. Има метално-дијамантски сјај. Кога се изложени на светлина, се формира сребрена обвивка, поради што примероците од колекционерски кристали се чуваат во темница. Обично се наоѓаат како мали кристали и подмножества во рудата. Главните наоѓалишта се наоѓаат во Алтај, Харц (Германија), Вестфалија, Мексико и САД.

Врз основа на надворешните карактеристики, пираргиритот е многу тешко да се разликува од проуститот. Генерално е нешто потемно и кристалите имаат повеќе аспекти од кристалите на проустит. Главната разлика меѓу нив е содржината на As или Sb, така што разликата помеѓу проуститот и пираргиритот најсигурно може да се утврди само со хемиска анализа.^[1]

Други минерали кои се слични на пиригиритот по боја и сјај ги вклучуваат миаргирит (_AgSbS2), цинабар, куприт (Cu₂O) и цинкит (ZnO). Миаргиритот, ако не се најде во кристали, се разликува од пираргиритот само во односот As:Sb, кој исто така може да се одреди со хемиска анализа.

Наводи

↑ Warr, Laurence N. (2021-06). „IMA–CNMNC approved mineral symbols“. Mineralogical Magazine (англиски). 85 (3): 291–320. doi:10.1180/mgm.2021.43. ISSN 0026-461X. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)

Литература

Пираргирит // Большой энциклопедический словарь: В 2-х т. / Гл. ред. А. М. Прохоров — М.: Сов. энциклопедия, 1991. — Т. 2. — С. 147. — 768 с. — 2 000 000 экз. — ISBN 5-85270-044-4 (т. 2.).

Надворешни врски

БСЕ на chemport.ru - „Пираргирит“^{[мртва врска]}^{[мртва врска]}
Пираргирит (валиден минерален вид на IMA, дедо): информации за минералот пираргирит во базата на податоци Mindat.(анг.)
Пираргирит : страница во Прирачник за минералогија.(анг.)
Пираргерит^{[мртва врска]} : страница на ГеоВикипедија.
Пираргерит : на веб-страницата catalogmineralov.ru
Пираргерит во базата на податоци webmineral.ru: минерали и наоѓалишта на Русија
Пираргирит во базата на податоци Mineralienatlas

[1] Warr, Laurence N. (2021-06). „IMA–CNMNC approved mineral symbols“. Mineralogical Magazine (англиски). 85 (3): 291–320. doi:10.1180/mgm.2021.43. ISSN 0026-461X. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)

[1]