Пештани

Пештани
Глетка од Пештани
Пештани Местоположба на Пештани во Македонија
Координати 41°0′55″N 20°48′32″E
Општина	Општина Охрид
Население	1.326 жит. (поп. 2002)
Пошт. бр.	6323
Повик. бр.	046/285-xxx
Надм. вис.	966 м
Пештани на општинската карта  Атарот на Пештани во рамките на општината
Пештани на Ризницата

Пештани — село во Општина Охрид, во околината на градот Охрид.

Географиja и местоположба

Гравура од Христофор Жефаровиќ од XVIII век на која се прикажани: Охрид, Елшани, Пештани, Трпејца и црквата Богородица Заумска

Селото е сместено во подножјето на планината Галичица на источниот брег на Охридското Езеро, 12 км јужно од градот Охрид, и се наоѓа на патот од Охрид за Свети Наум.

Историja

Б. Нушиќ во 1894 година за Пештани запишал дека во селото постоел еден чифлик кој припаѓал на Мухамед бег и во селото имало 80 куќи..

Стопанство

Пештани и околината гледани од Галичица

Во текот на вековите жителите на Пештани се занимавале со риболов и сточарство, но во последниве неколку децении овие стопански гранки се пред замирање.

Во денешно време, населението на Пештани е свртено кон развојот на туризмот и други сродни гранки. Добро се развиени услужните дејности: трговијата, угостителството, сообраќајот. Се градат нови приватни капацитети за сместување гости, како и приватни хотели.

Население

Според статистиката на Васил К'нчов („Македониja, Етнографиja и статистика“) од 1900 година, во Пештани живееле 610 жители, од кои 560 Македонци христијани и 50 Македонци муслимани.

Според секретарот на бугарската егзархија Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Пештани имало 720 Македонци, егзархисти.

Според последниот попис на населението на Македонија од 2002 година, селото има 1.326 жители, од кои:

Националност	Вкупно
македонци	1.319
албанци	0
турци	0
роми	0
власи	0
срби	1
бошњаци	0
други	6

На табелата е прикажан бројот на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002
Население	610	720	913	1.024	1.147	1.222	1.334	1.418	1.346	1.326

Црквата „Св. Никола“ во Трпејца

Родови

Селото Пештани од секогаш во целост било населено само со Македонци од православна вероисповед. За стари родови во Пештани се сметаат: Азевци (20 к.), Палевци (15 к.), Клишевци (10 к.), Кикевци (10 к.), Макачовци (12 к.), Симоновци (12 к.) и Бакулески (8 к.). Сите овие родови слават Свети Никола. Доселени македонски родови се: Башовци (15 к.) и Толевци (20 к.) (слават Духови) и двата рода од с.Црвена Вода во Дебрца, Зимовци (24 к.), Блажевци (10 к.), Гуговци (13 к.), Пецовци (13 к.), Душмановци (12 к.) сите слават Света Петка и не го знаат местото на својата старина.

Општествени институции

Во Пештани се наоѓа и централното основно училиште „Св. Наум Охридски“ од 1-9 одд. во кое доаѓаат ученици од околните села. Во училиштето има околу 300 ученици.

Инфраструктура

Низ Пештани минува патот за Св. Наум кој преку граничниот премин кај Св. Наум е поврзан со Република Албанија. Пештани е поврзано со автобуска линија Охрид - Св. Наум, со чести поаѓања.

Културни и природни знаменитости

Пештани е опкружено со прекрасна природа. На запад се наоѓа Охридското Езеро, а над населбата се издигнува планината и национален парк Галичица.

Многу значајна е пештерската црква Света Богородица(пештанска), а Св. Богоридица е заштитничка на селото. Во самото село Пештани и во неговата околина има седум цркви:Св. Врачи, Св. Ѓорѓија, Св. Никола, Св. Петка, Св. Никола, Св. Троица и Св. Богородица. Од уметнички аспект најзначајна секако е Св. Богородица која воодушевува со својот фрескоживопис. Во близината на Пештани се наоѓало и наколно живеалиште од неолит.

Панорама на Пештани.

Редовни настани

Св. Јован Крстител (Водици) на 19 јануари.

Личности

Борци во НОБ

• Ѓорче Димитров Папазоски - роден на 23 август 1926 година. Доброволно стапува во НОБ на 29 август 1944 година. Во составот на Првата македонска ударна бригада, учествува на Сремскиот фронт и загинува на Стрижовојна на 14 април 1945 година.
• Насте Томев Бакулески - роден на 25 март 1923 година. Доброволно стапува во НОБ на 29 н август 1944 година. Како борец на Првата македонска ударна бригада учествува на Сремски фрон каде е тешко ранет во борбите кај Станишиќ. Се лекува и умира во воената болница во Загреб на 9 јуни 1945 година.
• Никола Пандев Џалески - роден на 28 септември 1923 година. Во НОБ стапува на 2 февруари 1945 година. Како борец на Првата македонска ударна бригада учествува на Сремски фронт, каде што е ранет. Умира во воената болница во Загреб од добиените рани на 31 декември 1946 година.
• Пере Томев Кикески - роден на 15 април 1925 година. Во НОБ стапува есента 1944 година. Како борец на Првата македонска ударна бригада учествува на Сремски фронт. Од здобиените повреди во борбите се лекува во воената болница во Белград, каде подлегнува на повредите во јуни 1945 година.
• Стеван Климев Иљоски - роден на 23 мај 1924 година. Доброволно стапува во НОБ на 29 август 1944 година. Во составот на Првата македонска ударна бригада учествува на Сремски фронт и како водник загинува на позиција кај Врпоље на 15 април 1945 година.

Култура и спорт

Табла на која се прикажани сите цркви во Пештани.

Црква Света Троица во Пештани, од 14 век, обновена во 1997 година

Пештерската црква

Во близината на селото во карпите на источниот брег на Охридското Езеро, се наоѓа познатата пештерна црква посветена на Св. Богородица.

Денес, поради продирање на атмосферските влијанија во внатрешноста на оваа црква, се отежнува нејзината посистематска анализа. Исто така, отсуствуваат пишани документи за неа. Сепак, со стилска анализа на сликарската постапка, се доаѓа до сознание дека ова сликарство поседува повеќе карактеристични одлики на Охридската сликарска школа од шеесеттите години на 14-тиот век и е сродно со сликарството во Марковиот манастир.

Секоја година во Пештани се одржува меморијалниот турнир во мал-фудбал „Стефан Толески“ во чест на прерано заминатиот фудбалер Стефан Толески. На турнирот учествуваат екипи од регионот. Турнирот започнува на крајот на јули, а завршува на 13 август - роденденот на Стефан Толески.

Туризам

Музејот на вода, реконструкција на наколно живеалиште од бронзеното и железното време кај Пештани

Пештани располага со бројни сместувачки капацитети меѓу кои најголем е хотелот „Десарет“.

Постојат голем број ресторани во кои може да се пробаат врвни национални јадења и риба подготвена на автентичен локален начин, да се ужива во специјалитетите на врвните кулинарски мајстори и сето тоа залеено со квалитетни домашни вина. Бројните кафе барови го прават ноќниот живот на туристите во Пештани богат и интересен и нудат добра забава и во доцните ноќни часови.

Надворешни врски

• Официјалното веб место на Пештани