Периадриски цвест
Периадрискиот расед (или Периадриски цвест) е значаен геолошки расед во Јужна Европа, со карактеристична S-образна форма и должина од околу 1.000 километри. Се протега од Тиренското Море, преку целиот масив на Јужните Алпи, па сè до Унгарија.
Овој расед претставува природна тектонска граница помеѓу Јадранската плоча и Евроазиската плоча, играјќи клучна улога во обликот и геолошките процеси на регионот.
Тектоника и геологија
[уреди | уреди извор]
Во рамките на Источните Алпи, линијата ја означува границата помеѓу Централните Источни Алпи и Јужните Варовнички Алпи . Во Западните Алпи ја формира поделбата помеѓу јужниот апулиски преден дел и централните кристални зони на Алпите.
Континенталниот судир сè уште трае, а пулиската и евроазиската плоча сè уште се спојуваат . И централните зони на Алпите се издигнуваат, предизвикувајќи вертикално лизгање по раседот . Резултатот е збир на главни раседни зони колективно наречени Периадриски цвест. Движењето по Периадрискиот цвест е причина за земјотресната зона помеѓу Виена и Фриули . Последниот разурнувачки земјотрес се случи во Фриули во 1976 година.
Подигнувањето предизвика насилна ерозија на младиот ороген, што доведе до формирање на прозорецот Хохе Тауерн . Во неколку региони се случи силно издигнување на Централните Алпи за неколку километри, а исто така и поместување на повеќе од 50 км.
Географска положба и имиња
[уреди | уреди извор]Од исток кон запад, текот на Периадрискиот цвест и имињата што му се дадени регионално се следни:
- Линија Драу : Панонски басен – Похорје – Караванкс – долина Драу ( Јаунтал, Розентал ) – Розег
- Гајтална линија : Вилах – долина на Гејл – Картич
- Пустертална линија : Силијан – Долина на Пустер – Брунек
- Линија Giudicárie : Меран – Вал ди Соле
- Инсубрична линија : Tonale Pass – Val Camonica – Valtellina – Piano di Magadino – Ivrea зона . Составен е од источно-западната линија Тонале на исток и закривената линија Канавезе, која го следи внатрешниот лак на Западните Алпи, на запад. Двете линии се среќаваат во близина на Локарно во кантонот Тичино во Швајцарија . Каванската линија ја формира впечатливата граница NNE-SSW помеѓу зоната Ивреа ( Јужни Алпи ) и зоната Сесија (Централни Алпи) и заедно со зоната Ивреа, геометриски ја формираат столбот на внатрешниот лак на Западните Алпи.
Поврзано
[уреди | уреди извор]- Adriatic plate, also known as Apulian plate
- Engadine Line
- Geology of the Alps