Панегирик
Панегирик — пофална беседа, говор или напис што слави, велича некого или нешто.[1][2] Првите панегирици биле говори одржани на јавни настани во античка Атина.
Етимологија[уреди | уреди извор]
Зборот настанал како кованица од старогрчките зборови пан (παν) - „сите“ и агурис (ἄγυρις) „собир“ или „собрание“. Двата збора споени значат „општо или сенародно собирање, најчесто во смисла на фестивал во чест на бог“, и оттука се изведува придавката пангирикос „на или за време на јавен собир или фестивал“.
Историјат[уреди | уреди извор]
Во Атина ваквите говори биле одржувани на национални фестивали или игри за да се поттикнат граѓаните да се угледаат на славните дела на нивните предци. Најпознати се Олимпијак од Горгија, Олимпијак од Лисиј и Панегирик и Панатенаик од Исократ. [3] Погребните говори, каков што е говорот на Перикле во Тукидид, дале придонес во развојот на панегириката.[2]
Римјаните обично панегирикот го ограничувале само на живите, а покојникот добивал посмртни говори.[4] Најпознат пример на латински панегирик е оној од Плиниј помладиот (100 г. н.е.) одржан во Сенатот по повод неговото преземање на конзулството, кој содржел пофалба за Трајан, која некои научници ја сметаат за исполнета.[2] Во 336 година, Евсевиј Кесариски одржал панегирик за Константин Велики на 30-тата година од неговото владеење, во кој тој ја прекинал традицијата величајќи ја побожноста на царот, а не неговите световни достигнувања. Во Византиското Царство, василикос логос бил формален панегирик за императорот кој бил испорачуван во важна прилика.[5]
Панегириските поеми биле главна книжевна форма кај Арапите. Ал-Мутанаби напишал поема за славната кампања на Сајф ал-Давла против Византиската империја.[6]
Современа преродба[уреди | уреди извор]
Обичајот да се упатуваат панегирици до монарсите повторно стапил на сцена во барокниот период, но има и ренесансни примери како Laudatio florentinae urbis од Леонардо Бруни до Фиренца од 1403 година и Еразмовиот Panegyricus, објавен во 1504 година. Така, во 1660 година, неколку панегирици биле објавени од англиски поети во чест на доаѓањето на власт на Чарлс II од Англија. Друго значајно дело го вклучува „Панегирикот за војводата од Лерма “, напишана од шпанскиот поет Луис де Гонгора во 1617 година. Руските поети од осумнаесеттиот век, а особено Михаил Ломоносов, ја прифатиле панегиричната форма за да ги прослават достигнувањата на руските цареви и царици.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „панегирик“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ 2,0 2,1 2,2
Chisholm, Hugh, уред. (1911). . Encyclopædia Britannica. 20 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 676–677.
- ↑ Chisholm, Hugh, уред. (1911). . Encyclopædia Britannica. 20 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 676–677.Chisholm, Hugh, ed. (1911). . Encyclopædia Britannica. Vol. 20 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 676–677.
- ↑ Chisholm, Hugh, уред. (1911). . Encyclopædia Britannica. 20 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 676–677.Chisholm, Hugh, ed. (1911). . Encyclopædia Britannica. Vol. 20 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 676–677.
- ↑ Kazhdan, Alexander; Jeffreys, Elizabeth M. (1991). „Basilikos Logos“. Во Kazhdan, Alexander (уред.). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. Invalid
|url-access=со претплата(help) - ↑ G.E. Tetley. The Ghaznavid and Seljuk Turks: Poetry as a Source for Iranian History. Taylor & Francis. стр. 2.
|