Отворена предна незаоблена самогласка

Од Википедија — слободната енциклопедија
Отворена предна незаоблена самогласка
a
МФА-бр.304
Шифрирање
Единица (дек.)a
Уникод (хекс.)U+0061
X-SAMPAa
Киршенбаумa
Звук

 

Отворената предна незаоблена самогласка (ниска предна незаоблена самогласка) е вид на самогласка што се јавува во речиси сите јазици во светот. Меѓународната фонетска азбука (МФА) ја бележи со симболот ⟨a⟩. Во македонскиот, како и многу други јазици, гласот е претставен со буквата а.

Меѓутоа, во практиката често се случува самогласката да се едначи со гласот ⟨æ⟩ (речиси отворена (речиси ниска) предна незаоблена самогласка), а со ⟨a⟩ да се означува отворената (ниска) незаоблена самогласка од среден ред.

Особености[уреди | уреди извор]

Табела на самогласки по МФА
Предни Речиси​предни Средни Речиси​задни Задни
Затворени
iy
ɨʉ
ɯu
ɪʏ
ʊ
eø
ɘɵ
ɤo
ɛœ
ɜɞ
ʌɔ
æ
aɶ
ä
ɑɒ
Речиси затворени
Полузатворени
Средни
Полуотворени
Речиси отворени
Отворени
Самогласките во парови се: незаоблена • заоблена

Помош за МФА • легенда • табела •  табела со звуци • погл.
  • Според висината, самогласката е отворена (ниска), што значи дека јазикот се става што е можно подалеку од горниот ѕид на устата, т.е. што пониско.
  • Според местото на образување (редот), самогласката е предна, што значи дека јазикот се става што е можно понапред во устата без да направи препрека што би ја окарактеризирала како согласка.
  • Според обликот на усните, самогласката е незаоблена, што значи дека усните се лабави и не заземаат округол облик.

Јазици[уреди | уреди извор]

Највеќето јазици имаат извесен облик на предна незаоблена самогласка. Јазиците што имаат само по една ниска самогласка исто така можат да го користат симболот <a> од практични причини, бидејќи е единствената ниска самогласка што има своја буква во основната латиница. Во тие случаи, самогласката е поблиска до средното [ä] отколку до предното [a].

Јазик Збор МФА Значење Белешки
адигејски дахэ [daːxa] убав
англиски северозапад на САД stock [stak] залиха
Канада stack [stak] пласт Зависно од регионот, гласот се движи од преден до среден, па дури и позаден (во делови од Шкотска и Алстер). Може да се разликува и по должина (на пр. пократок во Шкотска отколку во Канада). Многу говорници користат [æ] наместо оваа согласка.
северна Англија
Ирска
Јамајка
Шкотска
Велс
јужна Англија [sta̝k] Повишена самогласка што се среќава во извесни дијалекти. Соодветствува на [æ]~[ɛ̞] кај другите.
арапски источен[1] بان [baːn] се појави
бенгалски পা pa]] [pa] нога
велшки mam [mam] мајка
виетнамски xa [saː] газа
германски Rat [ʁaːtʰ] совет Некои дијалекти тука користат задна самогласка.
грчки ακακία [akaˈcia] багрем
гуџаратски શાંતિ shanti [ʃanti] мир
западнофризиски laad [ˈɫaːt] фиока
запотечки тилквијапански[2] na [na] сега
кабардински дахэ [daːxa] убав
каталонски мајоркански sac [sac] вреќа Соодветствува на [ä] во другите наречја.
кинески кантонски saa1 [saː˥] песок
мандарински tā [tʰa˥] тој
литвански namas [ˈnaːmas] куќа
македонски маса [ˈmasa] маса
малајски api [api] оган
полски jajo [ˈjajɔ] јајце Понапреден алофон на /a/ помеѓу преднонепчени или омекнати согласки.
севернофризиски braan [ˈbraːn] гори
руски там [t̪am] таму
хебрејски דָּם [daːm] крв

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Thelwall (1990:38)
  2. Merrill (2008:109)

Библиографија[уреди | уреди извор]

  • Merrill, Elizabeth (2008), „Tilquiapan Zapotec“, Journal of the International Phonetic Association, 38 (1): 107–114, doi:10.1017/S0025100308003344
  • Thelwall, Robin; Sa'Adeddin, M. Akram (1990), „Illustrations of the IPA: Arabic“, Journal of the International Phonetic Association, 20 (2): 37–41, doi:10.1017/S0025100300004266