Опсада на Цариград (922)

Опсада на Цариград
Дел од Византиско-бугарски војни: Војната од 913–927
Датум јуни 922 Место Цариград, Тракија Исход Бугарска победа
Завојувани страни
Бугарија	Византија
Команданти и водачи
непознато	Сакитик †

Опсадата на Цариград— опсада која се одвила во јуни 922 година на периферијата на главниот град на Византија, Цариград, помеѓу силите на Првово Бугарско Царство и Византијците за време на византиско-бугарската војна од 913-927 година. Во летото, византискиот цар Роман I Лакапиниспратил војници под командантот Сактикиос за да одбие уште еден бугарски напад во предградието на византиската престолнина. Византијците упаднале во бугарскиот логор, но биле поразени кога се соочиле со главните бугарски сили. За време на неговото бегство од бојното поле, Сактик бил смртно ранет и починал следната ноќ.

Бугарите, кои до 922 година имале контрола над поголемиот дел од Балканот, продолжиле да ги пустошат византиската села практично без противење. Сепак, им недостигала поморска моќ да спроведат успешна опсада на Цариград. Последователните обиди да се преговара за бугарско-арапскиот сојуз за заеднички напад на Цариград биле откриени од Византијците кои успешно се спротивставиле. Стратешката ситуација на Балканот останала непроменета се додека двете страни не потпишале мировен договор во 927 година со кој се признава царската титула на бугарските монарси и целосната независност на Бугарската православна црква како автокефална патријаршија.

Примарни извори за битката се продолжението на Хроника на Георги Амартол и Синопсис на Историите на Јован Скилица.

Позадина

За време на неговото кратко владеење, византискиот цар Александар (вл. 912–913) предизвикал судир со бугарскиот монарх Симеон I (вл. 893–927). Симеон I, кој долго време имал амбиции да бара царска титула за себе, ја искористил можноста да води војна. Кога Византија била во неред по смртта на Александар во јуни 913 година, Бугарите стигнале до Цариград без противење и го принудиле регентството на малиот Константин VII (вл. 913–959) да го признае Симеон I за цар По државниот удар во палатата во 914 година, новото византиско регентство им ги укинало отстапките на Бугарите и ја повикало целата војска, вклучително и трупите во Мала Азија, да се справи со бугарската закана еднаш засекогаш. Во решавачката битка кај Анхијал во 917 година, византиските сили биле целосно уништени, оставајќи ги Бугарите да раководат со Балканот. Нивните годишни походи стигнале до ѕидините на Цариград и до Коринтскката Провлака. Сите последователни обиди да се спротивстави на бугарската војска кај Катасиртаи, Аквае Калидае и Пеге завршиле со пораз.

И покрај неговата воена превласт над земјата, Симеон I бил свесен дека му е потребна поморска помош за да го заземе Цариград. Во 922 година тој тајно испратил пратеници кај фатимидскиот калиф Убајд Алах ел-Махди Билах во Махдија за да преговара за помошта на моќната арапска морнарица. Симеон I предложил да се подели подеднакво целиот плен; Бугарите требало да го задржат Цариград, а Фатимидите ќе ги добијат византиските територии во Сицилија и Јужна Италија.

Битка

Бугарите палат црква на периферијата на Константинопол, Манасиева хроника .

Бугарите ја палат црквата на животодавниот извор во денешен Истанбул, Манасиева хроника

По неуспехот да се обезбеди сојуз со Арапите, во септември 923 или 924 година, Симеон уште еднаш се појавил во Византиска Тракија. Бугарите ги ограбиле предградијата на Цариград, ја запалиле црквата на животодавниот извор (Света Марија) и поставиле логор на ѕидините на Цариград. Симеон побарал средба со Роман со цел да се воспостави привремено примирје за справување со српската закана. Византијците, желни да ги прекинат непријателствата, се согласиле. Пред средбата во предградието Космидион, Бугарите презеле мерки на претпазливост и внимателно ја прегледале специјално подготвената платформа – тие сè уште се сеќавале на неуспешниот византиски обид за атентат на ханот Крум (вл. 803–814) за време на преговорите на истото место еден век порано, во 813 година.

...Симеон пристигна со голема војска, поделена на многу единици, некои вооружени со златни штитови и златни копја, други со сребрени штитови и сребрени копја, трети со оружје во сите бои, и сите беа покриени со железо. Теофан Продолжител за бугарската армија пред Цариград

Роман I пристигнал прв; Симеон I се појавил на коњ опкружен со елитни војници кои на грчки извикувале „Слава на Симеон, царот“. Според византиските летописи, откако двајцата монарси се бакнале, Роман побарал од Симеон да се престане со пролевањето на христијанска крв во непотребна војна и му одржал мала проповед на остарениот бугарски владетел прашувајќи го како може да се соочи со Бога со сета таа крв на рацете. Симеон немал што да одговорам. Меѓутоа, историчарот Марк Витоу забележува дека тие извештаи не биле ништо друго туку официјални византиски желби, составени по настанот. Единственото навестување за тоа што навистина се случило е алегорична приказна дека во моментот на завршување на состанокот, биле видени два орли како летаат високо на небото, потоа се зафатиле и веднаш се разделиле, едниот се упатил кон север кон Тракија, а другиот летал кон Цариград. Ова се сметало за лош знак што ги претставува судбините на двајцата владетели. Предзнакот на двата орла е реторичка импликација дека на состанокот Роман I ја признал царската титула на Симеон I и неговиот рамноправен статус со царот во Цариград. Сепак, Роман I никогаш не го ратификувал договорот за време на животот на Симеон I, а противречностите меѓу двете страни останале нерешени. Во една преписка од 925 година, византискиот цар го критикувал Симеонзатоа што се нарекол себеси „Цар на Бугарите и Римјаните“ и барал враќање на освоените тврдини во Тракија.

Во 926 година Бугарите испратиле војска да го нападне Кралството Хрватска со цел да го обезбедат својот заден дел за нова офанзива на Цариград. Симеон Хрватската држава ја гледал како закана затоа што кралот Томислав (вл. 910–928) бил византиски сојузник и ги засолнил своите непријатели. Бугарите марширале на хрватска територија, но претрпеле целосен пораз од Хрватите. Иако мирот бил брзо обновен со папско посредство, Симеон I продолжил да се подготвува за напад врз византиската престолнина. Станало очигледно дека бугарските загуби не биле значајни бидејќи само мал дел од целата војска бил испратен да се бори против Хрватите. Бугарскиот монарх изгледал сигурен во верувањето дека кралот Томислав ќе го почитува мирот. Сепак, како и неговиот претходник Крум, Симеон I починал среде подготовките за напад врз Цариград на 27 мај 927 година, на возраст од шеесет и три години.