Николај Фјодоров

Од Википедија — слободната енциклопедија

Николај Фјодорович Фјодоров (руски: Никола́й Фёдорович Фёдоров; 9 јуни 1829 година - 28 декември 1903) бил руски православен христијански филозоф, кој бил дел од руското движење за космизам и претходник на трансхуманизмот. Фјодоров се залагал за радикално продолжување на животот, физичка бесмртност, па дури и воскреснување на мртвите, користејќи научни методи.

Ран живот и образование[уреди | уреди извор]

Родители на Фјодоров биле (благородните) Павел Иванович Гагарин и Елисавета Иванова, жена од пониско благородништво.

Студирал на Ликејот Ришелје во Одеса. Од 1854 до 1868 година служел како учител во разни мали руски градови. Во 1878 година, тој се приклучил на персоналот во музејот Румјанцев како библиотекар. Фјодоров се спротивставил на идејата за сопственост на книги и идеи и никогаш не објавил ништо за време на неговиот живот. Неговите избрани статии биле отпечатени посмртно со наслов Филозофија на заедничката задача (позната и како Филозофија на физичкото воскресение).

Филозофија[уреди | уреди извор]

Фјодоров бил футурист, кој теоретизирал за евентуалното совршенство на човечката раса и општеството (т.е. утопија), вклучувајќи радикални идеи како бесмртност, оживување на мртвите, колонизација на вселената и океаните. Неговите списи многу влијаеле на мистикот Питер Успенски. Тој исто така имал директен контакт со раниот теоретичар за ракети Константин Циолковски, кој ја посетил библиотеката каде што работел во период од 3 години. Тој бил познат и на Толстој и Фјодор Достоевски.

Фјодоров и Толстој[уреди | уреди извор]

Лео Толстој имал највисоко мислење за Фјодоров. Тие биле прилично пријателски расположени и споделиле многу идеи во 1880-тите и раните 90-ти. Но, Фјодоров одбил да го види повторно Толстој по 1892 година, заради нивните идеолошки разлики. Тоа било време на недостиг на храна во Русија поради лошата жетва. Толстој објавил во Лондон Дејли телеграф напис во кој ја обвинувал руската влада дека не прави доволно за селаните, што не им се допаднало на многу руски конзервативци.

Додека Фјодоров споделувал со Толстој многу религиозни идеи, тој исто така бил црковен христијанин кој многу се грижел за православното обредување. Ова исто така било голем камен на сопнување меѓу нив.

Заедничка причина на човештвото[уреди | уреди извор]

Фјодоров тврдел дека еволутивниот процес е насочен кон зголемена интелигенција и нејзината улога во развојот на животот. Човештвото е кулминација на еволуцијата, како и нејзин творец и режисер. Затоа, луѓето мора да ја насочат еволуцијата таму каде што наложуваат нивниот разум и морал. Фјодоров исто така тврел дека смртноста е најочигледен показател за сè уште несовршената, контрадикторна природа на човештвото и основната причина за најголемото зло и нихилизам на човештвото. Фјодоров изјавил дека борбата против смртта може да стане најприродната причина што ги обединува сите луѓе на Земјата, без оглед на нивната националност, раса, државјанство или богатство (тој ова го нарекол Заедничка причина).

Фјодоров сметал дека смртта и постоењето по смртта треба да станат предмет на сеопфатно научно истражување, дека постигнувањето бесмртност и оживување е најголемата цел на науката и дека ова знаење мора да ги напушти лабораториите и да стане заедничка сопственост на сите: „Секој мора да учи и сè биде предмет на знаење и акција“.

Две причини за смртта[уреди | уреди извор]

Човечкиот живот, нагласил Фјодоров, умира од две причини. Првото е внатрешно: поради материјалната организација на човекот, неговата или нејзината функционалност е неспособна за бесконечно самообновување. За да се надмине ова, потребна е психофизиолошка регулација на човечките организми. Втората причина е непредвидливата природа на надворешното опкружување; неговиот деструктивен карактер мора да се надмине со регулирање на природата. Регулирање на природата, „воведување волја и разум во природата“ вклучува, според Фјодоров, спречување на природни непогоди, контрола на климата на Земјата, борба против вируси и епидемии, мајсторство на сончевата енергија, истражување на вселената и неограничена креативна работа таму.

Бесмртност за сите[уреди | уреди извор]

Постигнувањето на бесмртност и воскресение на сите луѓе што некогаш живееле се две неразделни цели, според Фјодоров. Бесмртноста е невозможна, и етички и физички, без воскресение. Не можеме да дозволиме нашите предци, кои ни дадоа живот и култура, да останат закопани, или нашите роднини и пријатели да умрат. Постигнувањето на бесмртност за живите поединци денес и идните генерации е само делумна победа над смртта - само првата фаза. Целосната победа ќе се постигне само кога сите ќе воскреснат и ќе се трансформираат за да уживаат во бесмртниот живот.

Враќање на животот и правење на тоа бесконечно[уреди | уреди извор]

Фјодоров се обидел да испланира специфични активности за научно истражување за можноста за враќање на животот и правење на тоа бесконечно. Неговиот прв проект вклучувал собирање и синтетизирање на распаднати остатоци на мртви врз основа на „знаење и контрола над сите атоми и молекули на светот“. Оваа идеја на Фјодоров е поврзана со современата практика на клонирање. Вториот метод опишан од Фјодоров е генетско-наследен. Оживувањето може да се изврши сукцесивно во линијата на предците: синовите и ќерките ги обновуваат своите татковци и мајки, тие пак ги обновуваат своите родители итн. Ова значи враќање на предците користејќи ги наследните информации што им ги пренеле на своите деца. Користејќи го овој генетски метод е можно само да се создаде генетски близнак на мртво лице (проблем на идентитет при клонирање). Потребно е да му се врати на оживеаната личност неговиот стар ум, неговата личност. Фјодоров шпекулирал за идејата за „радијални слики“ што може да содржат личности на луѓето и да преживеат по смртта. Како и да е, Фјодоров забележал дека дури и ако душата биде уништена по смртта, човештвото ќе научи да го врати во целост совладувајќи ги силите на распаѓање и распарчување.

Трансформација на минатите физички форми[уреди | уреди извор]

Оживувањето на луѓето што живееле во минатото не е рекреација на нивната физичка форма во минатото - тоа било несовршено, паразитско, центрирано на смртно постоење. Идејата на Фјодоров била да се трансформира во самосоздавачка, контролирана од умот, способна за бесконечно обновување, што е бесмртно. Оние што не умреле ќе ја поминат истата трансформација. Луѓето ќе мора да станат креатори и организатори на нивните организми („нашето тело ќе биде наша деловна активност“). Во минатото, развојот на цивилизацијата се случил со зголемување на човечката моќ со употреба на надворешни алатки и машини - човечкото тело останало несовршено.

Трансхуманизам[уреди | уреди извор]

Фјодоров изјавил дека луѓето треба да ја усогласат разликата помеѓу моќта на технологијата и слабоста на човечката физичка форма. Транзицијата е задоцнета од чисто технички развој, „протетичка“ цивилизација, до органски напредок, кога не само надворешните алатки, вештачките средства, туку и самите организми се подобруваат, така што, на пример, едно лице може да лета, да гледа далеку и длабоко, да патува низ вселената, да живее во кое било опкружување. Луѓето мора да станат способни за „развој на органи“ за кој досега била способна само природата. Фјодоров дискутирал превласт на умот ", давајќи, развиени органи за себе" и предвидениот В. Вернадски идејата за автотрофни луѓе. Тој тврдел дека едно лице мора да стане автотрофно, самохрането суштество, да стекне нов начин на размена на енергија со околината што нема да заврши.

Фјодоров постојано повторувал дека само општите научни студии за стареење, смрт и постмртни студии можат да дадат средства за надминување на смртта и промовирање на неопределен здрав животен век.

Популарна култура[уреди | уреди извор]

Документарецот на Би-Би-Си за тропање на вратата на рајот во 2011 година, за Вселенската трка во поранешниот Сојуз на Советските социјалистички републики, укажува на тоа дека, во очите на многумина, Николај Фјодоров бил вистински татко на Советскиот вселенски проект што го постави првиот човек во вселената.

Мислата на Фјодоров опсежно се дискутира, иако индиректно се дискутира и се алудира на добро разгледаниот роман на научна фантастика 2010 Квантниот крадец; се подразбира дека основачите на пост-човечкиот колектив на подигнати умови наречен Собороност биле инспирирани од Фјодоров и други мислители поврзани со космизмот.

Романот „Чудни тела“ од Марсел Теру во 2013 година ги замислува идеите на Фјодоров за Заедничката задача што ги развива советско и постсоветско истражување за да всади ум во друго тело со помош на кодиран лексикон од оригиналниот ум и неодредена, но болна, постапка.

Наводи[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]