Прејди на содржината

Неоколонијализам

Од Википедија — слободната енциклопедија
Кваме Нкрума (на сликата на советска поштенска марка) бил политичар од Гана кој го измислил терминот „неоколонијализам“

Неоколонијализам е облик на употреба на економијата, глобализацијата, културниот империјализам и условната помош за влијание врз една земја наместо претходните колонијални методи на директна воена контрола (империјализам) или индиректна политичка контрола (хегемонија). Неоколонијализмот се разликува од стандардната помош за глобализација и развој по тоа што вообично создава однос на зависност, потчинетост или финансиска обврска кон неоколонијалната нација. Ова може да се одрази во непотребен степен на политичка контрола[1] или спирално извршување на должничките обврски,[2] функционално имитирајќи го односот на традиционалниот колонијализам.

Зборот е кованица на францускиот филозоф Жан-Пол Сартр во 1956 година,[3][4] кој за првпат бил употребен од Кваме Нкрума во контекст на африканските земји кои биле подложни на деколонизација во 60-тите години на минатиот век. За неоколонијализмот се расправа и во делата на некои западни мислители како Жан-Пол Сартр (Колонијализам и неоколонијализам, 1964)[5] и Ноам Чомски (Вашингтонската врска и фашизмот на третиот свет, 1979).[6] Постои тековна расправа за тоа дали некои дела на САД и Кина се всушност форма на неоколонијализам.[7]


  1. Prashad, Vijay (2007). The Darker Nations: A People's History of the Third World. New York: The New Press. стр. 233. The IMF urged the indebted nations to submit themselves to complete integration in the world capitalist system, and not try to create either autarkic modes of economic protection or even reforms to privilege domestic development. Rather than deal with the short-term balance-of-payments crisis for what it was, the IMF in the 1970 used the financial crisis as the means to demand deep shifts in the political and economic arrangements devised by the Third World. In other words, the IMF went after every policy initiated by its fellow international agency, UNCTAD.
  2. Prashad, Vijay (2007). The Darker Nations: A People's History of the Third World. New York: The New Press. стр. 231. The nations of sub-Saharan Africa spent four times more on debt service, on interest payments, than on health care. For most of the indebted states, between one-third and one-fifth of their gross national product was squandered in this debt-service tribute. The debt crisis had winners: the financial interests in the G-7.
  3. Ardant, Philippe (1965). „Le néo-colonialisme : thème, mythe et réalité“. Revue française de science politique. 15 (5): 837–855. doi:10.3406/rfsp.1965.392883.
  4. Sartre, Jean-Paul (March–April 1956). „La Mystification néo-colonialiste (The Neo-colonialist mystification)“. Les Temps Modernes. 123: 125.
  5. Sartre, Jean-Paul (2001). Colonialism and Neocolonialism. Psychology Press. ISBN 978-0-415-19146-3.
  6. Chomsky, Noam; Herman, Edward S. (1979). The Washington Connection and Third World Fascism. Black Rose Books Ltd. стр. 42ff. ISBN 978-0-919618-88-6.
  7. Gratale, Joseph Michael (26 March 2012). „Walberg, Eric. Postmodern Imperialism: Geopolitics and the Great Games“. European Journal of American Studies (англиски). ISSN 1991-9336.