Азербејџански национален совет

Од Википедија — слободната енциклопедија

Азербејџански национален совет (азербејџански: Azərbaycan Milli Şurası) — првото делегирано законодавно тело на Азербејџанска Демократска Република (АДР) од 27 мај 1918 до 17 јуни 1918 година и повторно од 16 ноември 1918 до 3 декември 1918 година. Настанот го наследил парламентот, законодавно тело формирано преку општите избори на национално ниво.

Позадина[уреди | уреди извор]

По Февруарската револуција, како и многу етнички малцинства на намаленото Руско Царство, така и Азерите започнале да формираат движења насочени кон политичка автономија од Русија. Во провинциите и областите каде што Азерите претставувале значително мнозинство, биле формирани локални муслимански национални совети (МНК). На 27 март 1917 година, делегатите на МНК се собрале да формираат привремена извршна комисија за МНК. Мамед Хасан Хаџински станал шеф на оваа комисија, во која биле вклучени и Мамед Амин Разулзаде, Алимардан Топчубашов и други основачи на идната Азербејџанска Демократска Република. По Октомвриската револуција, Јужен Кавказ бил одвоен од континентална Русија, па оттука и Закавкаскиот Сејм формиран во Тбилиси ја прогласил независноста на Закавказската Демократска Федеративна Република. Азерите ја формирале најголемата фракција на истиот со 44 членови, а ја предводел Мамед Амин Разулзаде. Овие 44 членови претставувале четири различни политички партии и блокови: Мусават и неутрални демократи; Муслиманскиот социјалистички блок; Итихад-и Муслим (или едноставно Итихад, Сојуз на муслимани во Русија); и муслиманската Социјалдемократска партија.

Формација[уреди | уреди извор]

Кога во Баку се случил масакрот од 31 март до 2 април, привремениот извршен комитет бил срушен, неговиот водач Алимардан Топчубашов, бил уапсен и азербејџанската интелигенција била истерана од Баку, Тбилиси станал седиште на азербејџанското национално движење. По падот на Закавказската Демократска Федеративна Републикапад на 26 мај 1918 година и нејзините тела биле распуштени, а азербејџанската фракција на Сејмот била преименувана во Азербејџански национален совет (НЦ). Тој веднаш презел парламентарни функции и ги прогласил основите на Азербејџанската Демократска Република на 28 мај 1918 година. На 16 јуни, азербејџанскиот национален совет се преселил во Ганџа. Советот се соочил со отпор на ултранационалистите кои ги обвиниле дека се премногу лево крило и поради нетолеранција на османлискиот командант Нуру-паша. Следниот ден требало да се укине, оставајќи ги сите овластувања на Советот на министри предводени од Фатали Кан Хојоски.

Второто признание[уреди | уреди извор]

По поразот на Отоманското Царство во Првата светска војна и повлекувањето на османлиските сили од Азербејџан, моќта на ултранационалистите, која некогаш била поддржана од Нуру-паша се намалила. Ова му овозможило на Азербејџанскиот национален совет да биде повторно воспоставен и да започне преговори со британските сили. Советот бил целосно укинат по отворањето на Парламентот на 7 декември 1918 година. Парламентот вклучувал претставници на мнозинските азербејџански партии, како и пратеници од ерменски, руски, еврејски, германски и полски малцинства во Азербејџан и претставници на синдикатите.