Натриум бромид
| |
| |
Назив според МСЧПХ Натриум бромид | |
| Назнаки | |
|---|---|
7647-15-6  13466-08-5 
| |
| ChEMBL | ChEMBL1644694
|
| ChemSpider | 22712
|
| |
| 3Д-модел (Jmol) | Слика |
| PubChem | 253881 |
| RTECS-бр. | VZ3150000 |
| |
| UNII | LC1V549NOM
|
| Својства | |
| Хемиска формула | |
| Моларна маса | 0 g mol−1 |
| Изглед | бела прашкаста материја, хигроскопна |
| Густина | 3.21 g/cm3 (анхидрид) 2.18 g/cm3 (дихидрат) |
| Точка на топење | |
| Точка на вриење | |
| 71,35 g/100 mL (−20 °C) 79,52 g/100 mL (0 °C) 94,32 g/100 mL (25 °C)[1] 104.9 g/100 mL (40 °C) 116.2 g/100 mL (100 °C)[2] | |
| Растворливост | Растворлив во етанол, течен амонијак, пиридин, хидразин, SO2 Нерастворилв во ацетон, ацетонитрил[1] |
| Растворливост во methanol | 17.3 g/100 g (0 °C) 16.8 g/100 g (20 °C) 16.1 g/100 g (40 °C) 15.3 g/100 g (60 °C)[1] |
| Растворливост во [[етанол]] | 2.45 g/100 g (0 °C) 2.32 g/100 g (20 °C) 2.29 g/100 g (30 °C) 2.35 g/100 g (70 °C)[1] |
| Растворливост во [[мравја киселина]] | 19.3 g/100 g (18 °C) 19.4 g/100 g (25 °C)[1] |
| Растворливост во [[глицерол]] | 38.7 g/100 g (20 °C)[1] |
| Растворливост во [[диметилформамид]] | 3.2 g/100 g (10.3 °C)[1] |
| Парен притисок | 1 torr (806 °C) 5 torr (903 °C)[3] |
| −41.0·10−6 cm3/mol | |
| Топлинска спроводливост | 5.6 W/(m·K) (150 K)[4] |
| Показател на прекршување (nD) | 1.6428 (24 °C) nKrF = 1.8467 (24 °C) nHe–Ne = 1.6389 (24 °C)[5] |
| Вискозност | 1.42 cP (762 °C) 1.08 cP (857 °C) 0.96 cP (937 °C)[1] |
| Структура | |
| Кристална структура | Кубична |
| Термохемија | |
| Ст. енталпија на формирање ΔfH |
−361.41 kJ/mol[1] |
| Стандардна моларна ентропија S |
86.82 J/(mol·K)[1] |
| Специфичен топлински капацитет, C | 51.4 J/(mol·K)[1] |
| Pharmacology | |
| Законски статус |
|
| Опасност | |
| NFPA 704 | |
| Температура на запалување | {{{value}}} |
| Смртоносна доза или концентрација: | |
LD50 (средна доза)
|
3500 mg/kg (rats, oral) |
| Безбедносен лист | External MSDS |
| Слични супстанци | |
| Други анјони | Натриум флуорид Натриум хлорид Натриум јодид Натриум астатид |
| Други катјони | Литиум бромид Калиум бромид Рубидиум бромид Цезиум бромид Франциум бромид |
| Дополнителни податоци | |
| (што е ова?) (провери) Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa) | |
| Наводи | |
Натриум бромид е неорганско соединение со формулата NaBr. NaBr е бела, кристална цврста суптстанца која што е подложна на топење при висока темпераура која наликува на натриум хлорид. Тој е широко користен извор на бромидниот јон и има многу голема примена.[7]
Синтеза, структура, реакции[уреди | уреди извор]
NaBr кристализира во истиот кубен мотив како NaCl, NaF и NaI. Анхидридната сол кристализира на 50,7 °C.[7] Дихидратните соли (NaBr·2H2O) кристализираат надвор од воден раствор под 50,7 °C.[8]
NaBr се произведува со третирање на натриум хидроксид со водородбромид.
Натриум бромидот може да се користи како извор на бром. Ова може да се постигне со третирање на воден раствор на NaBr со хлор во гасна фаза:
- 2 NaBr + Cl2 → Br2 + 2 NaCl
Употреба[уреди | уреди извор]
Натриум бромид е најкорисен неоргански бромид во индустријата.[7] Исто така се користи како катализатор во реакциите на оксидација со посредство на ТЕМПО.[9]
Медицина[уреди | уреди извор]
Исто така познат како Sedoneural, натриум бромидот се користи како хипнотик, антиконвулзивен лек и седатив, уште од крајот на 19 и почетокот на 20 век. Неговото дејство се должи на бромидниот јон и поради оваа причина калиум бромид е подеднакво ефикасен. Во 1975 година, бромидите биле отстранети од лековите во САД како што е Бромо-Селцер поради токсичност.[10]
Подготовка на други соединенија на бром[уреди | уреди извор]
Натриум бромидот е широко користен за подготовка на други бромиди во органската хемија за оррански синтези и други области. Тој е извор на бромид нуклеофил за претворање на алкил хлориди во пореактивни алкилбромиди со Финкелштајнова реакција:
- NaBr + RCl → RBr + NaCl (R = alkyl)
Во минатото NaBr наоѓал голема потреба во фотографирањето, но сега се оваа побарувачка е намалена, па наместо NaBr се користи фотосензитивната сол сребрен бромид кој што се подготвува со користење на NaBr.
Средство за дезинфекција[уреди | уреди извор]
Натриум бромид се користи заедно со хлор како средство за дезинфекција за топли кади и базени.
Нафтена индустрија[уреди | уреди извор]
Поради неговата висока растворливост во вода (943,2 g/L или 9,16 mol/L, на 25 °C) натриум бромидот се користи за подготовка на густи течности за дупчење што се користат во нафтени бунари за да се компензира можниот прекумерен притисок што се јавува во колоната на течноста и да се спротивстави на поврзаниот тренд на издување. Присуството на натриум катјонот исто така предизвикува бентонитот додаден во течноста за дупчење да отече, додека високата јонска јачина предизвикува бентонитна флокулација.
Безбедност[уреди | уреди извор]
NaBr има многу ниска токсичност со орален LD50 проценет на 3,5 g/kg за стаорци.[6] Сепак, ова е вредност за единечна доза. Бромидниот јон е кумулативен отров со релативно долг полуживот (повеќе од една недела кај луѓето): видете калиум бромид.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 „Sodium bromide“.
- ↑ Seidell, Atherton; Linke, William F. (1919). Solubilities of Inorganic and Organic Compounds (2. изд.). D. Van Nostrand Company.
- ↑ 3,0 3,1 Pradyot, Patnaik (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. The McGraw-Hill Companies, Inc. ISBN 978-0-07-049439-8.
- ↑ 4,0 4,1 „Sodium Bromide (NaBr)“. korth.de. Korth Kristalle GmbH. Архивирано од изворникот на 2014-07-14. Посетено на 2014-06-11.
- ↑ Polyanskiy, Mikhail. „Refractive index of NaBr (Sodium bromide) - Li“. refractiveindex.info. Посетено на 2014-06-11.
- ↑ 6,0 6,1 „Sodium bromide MSDS“. sciencelab.com. Sciencelab.com, Inc. 2013-05-21. Архивирано од изворникот (PDF) на 2013-10-07. Посетено на 2014-06-11.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Michael J. Dagani, Henry J. Barda, Theodore J. Benya, David C. Sanders "Bromine Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry Wiley-VCH, Weinheim, 2000. doi:10.1002/14356007.a04_405
- ↑ Eagleson, Mary (translated by) (1994). Concise Encyclopedia Chemistry (Illustrated, revised, English language. изд.). Berlin [u.a.]: Walter De Gruyter. стр. 996. ISBN 9783110114515.
- ↑ Hirota, Masayuki; Tamura, Naoyuki; Saito, Tsuguyuki; Isogai, Akira (2010). „Water dispersion of cellulose II nanocrystals prepared by TEMPO-mediated oxidation of mercerized cellulose at pH 4.8“. Cellulose. 17 (2): 279–288. doi:10.1007/s10570-009-9381-2. S2CID 97264888.
- ↑ „Bromide: Potassium & Sodium“. canine-epilepsy.com. Canine-Epilepsy Resources. 2011-05-31. Архивирано од изворникот на 2014-03-06. Посетено на 2014-06-11.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Натриум бромид на Ризницата ?- Information about NaBr.
- Bromide Poisoning in Angola
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|