Наследството на Оља Ивањицки

Наследството на Оља Ивањицки е наследство од мултимедијално уметничко творештво и друга лична сопственост на реномираната уметничка Оља Ивањицки во областа на сликарството, скулптурата, модниот дизајн, архитектурата и поезијата во Србија и во светот,^[1] што таа го оставила во наследство на српскиот народ во нејзиниот устен тестамент. Наследството се состои од слики, скулптури, цртежи, како и лични предмети кои биле дел од секојдневието на Оља и биле непресушен извор на инспирација за нејзината уметничка работа.^[2]

Имотот на Оља Ивањицки по нејзината смрт[уреди | уреди извор]

По нејзината смрт на 24 јуни 2009 година, целокупниот имот на Оља Ивањицки извесно време бил задржан во нејзиното ателје, на 38 метри квадратни, каде што живеела уметничката, на Косанчиќевј Венац 19 во Белград. Поради безбедносни причини, високите трошоци за чување и одземање на зградата од страна на Град Белград, имотот бил сместен во депото на Историскиот музеј на Србија, каде што се чекало конечното сместување на наследството на уметникот.

Список на наследства[уреди | уреди извор]

Според изјавата на директорката на Фондот „Олга Оља Ивањички“, Сузана Спасиќ, најблиската соработничка на Оља, по смртта од имотот на Оља (по чиј список е напишана книга од 160 страници), оставено во аманет било:

729 слики и цртежи
27 скулптури и инсталации,
73 парчиња антички мебел,
14 светилки,
32 парчиња сребрени и сребрени послужавници,
211 чаши, садови и други предмети,
65 преси за стаклена хартија, колекција,
1.148 книги
28 свеќници,
32 бунди и осум крзнени марами,
Двогледи, антички пегли, прибор за јадење,
2 автомобили (моментално се чуваат во Музејот на автомобили во Белград)
Парите се пронајдени во куќата на уметникот во износ од 43.000 евра, 13.724 долари, 200 фунти и 500 рубли.
Девизните и динарските сметки на Оља во две банки во Србија и нарачката од еден долар во странство (непозната сума).^[3]

Контроверзии за наследството на Оља Ивањицки[уреди | уреди извор]

Од смртта на Оља Ивањички, до почетокот на 2017 година, борбата за нејзиното наследство продолжувало пред Вишиот суд во Белград меѓу Република Србија и Фондацијата Олга Оља Ивањички, бидејќи државата го оспорила усниот тестамент на сликарката и фактот што таа за време на нејзиниот живот основала фонд, чија крајна цел била да направи постојана изложба.на нејзините дела да им бидат достапни на љубителите на нејзината уметност во секое време.^[4]

„Оља Ивањицки во текот на животот многупати кажала дека се што создала и спасила сака да им остави на народот, но последната желба не и се исполнила. Така, наследното прашање се одолговлекува по судови со години, државните пари се трошат за чување имот кој не е достапен за јавноста, а мерките за заштита на истиот имот се само привремени.“

Ситуацијата била дополнително искомплицирана во дебатата за наследство од бројни „љубовници или кумови“ на уметникот кои дури и да го оспорат Фондот си себе си дозволиле храброст да тврдат дека Оља била речиси глупава и изманипулирана, што ја шокирала јавноста.

Речиси било сигурно дека целото наследство на Оља Ивањицки ќе и припадне на државата или на градот Белград, а како ќе се снајдат во сегашните тешки материјални услови за културата во Србија, останува да видиме по завршување на постапката?

Единственото нешто што е важно за обожавателите и љубителите на делото на Оља во Србија е:

„... да ја почитува последната волја на сликарката, која е јасна - дека сите нејзини дела, кои им ги оставила на своите сограѓани, секогаш ќе бидат достапни. Да направи постојана изложба, во која ќе можат да уживаат сите љубители на нејзината уметност.“

Изложба „Наследството на Оља Ивањицки“ во Историскиот музеј на Србија (2017)[уреди | уреди извор]

Изложбата „Наследството на Оља Ивањицки“ била официјално отворена во март 2017 година, таа е премиерно претставување на наследството на уметникот, по нејзината смрт во 2009 година, во која неговите творци се обидувале да ја потсетат српската јавност на прашањето за трајно решение за сместување и презентација на наследството на Оља, кое му било доделено на Историскиот музеј на Србија^[5] на привремено чување до крајот на судењето.

Оваа музејска поставка со околу 200 уметнички слики, скулптури и цртежи од сите периоди на нејзиното творештво, како и лични предмети (фотографии, музичка библиотека, мебел, колекција на чаши и свеќи итн.) кои биле дел од нејзиното секојдневие и биле неисцрпен извор на инспирација за уметнички дела до денес е најобемниот пресек на разновидните уметнички креации на Оља во областа на сликарството, скулптурата, модниот дизајн, архитектурата и поезијата.

Исто така, за првпат во посебен дел од галеријата биле реконструирани делови од нејзиното студио со автентичен мебел и лични предмети.

Музејот и Фондот очекувале дека оваа импозантна изложба ќе ги инспирира властите во Белград и Србија конечно што поскоро да го решат прашањето за постојаната поставка на наследството на Оља Ивањичка.