Младен Миловановиќ
Младен Миловановиќ (Ботуње кај Крагуевац, околу 1760 - Очка гора на Златибор, 1823) бил војвода од Првото српско востание, соработник на Караѓорѓевиќ и водач на неговата партија; член (од 1805 година) и претседател 1808 - 1809 година. Управен совет српски, воен министер и вицепремиер Управен совет 1811 - 1813 година. По потекло од Дробњак.
Биографија
[уреди | уреди извор]Пред востанието од 1804 година Младен Миловановиќ. бил богат трговец со стока и како еден од ретките писмени луѓе во тоа време бил познат не само по своето богатство, туку и по својата разумност и елоквентност. Поради тоа бил затворен за време на колењето на кнезовите, но муслиманите од Крагуевац се плашеле веднаш да извршат смртна казна. Штом започнало востанието, Караѓорѓе Петровиќ, слушајќи за судбината на Младен, им испратил порака на муслиманите да го ослободат Младен, а за возврат тој да ги ослободи заробените Турци. Кога се нашол на слобода, Младен веднаш им се придружил на востаниците. Младен како почитуван човек веднаш почнал да зазема високи позиции во востаничката Србија, па бил и војвода, советник, воен министер и премиер. Исто така, си го зголемил имотот, па станал најбогат човек во Србија. Тоа од една страна му донело почит, а од друга страна ги провоцирало луѓето на отпор. Во внатрешните расправии, ниту еден голем старешина немал толку непријатели како него, но сепак успеал да издржи додека востанието не пропаднало. Како војвода бил заслужен за ослободувањето на Крушевац во 1806 година.
Од друга страна, некои го обвинувале за поразот на српската источна војска во 1809 година, како и дека со промена на воениот план придонел за пропаѓање на востанието од 1813 година. По распадот на Србија во 1813 година, отишол во Срем, а оттаму бил одведен во Брук на Мура. Потоа се населил во 1814 година во Хотин во Бесарабија, каде што останал до 1821 година.
Во јуни 1815 година, како повереник на српските емигранти од Бесарабија, преку Виена заминал во Париз, а по ослободувањето, стариот мајстор Младен во 1822 година се преселил во Шумадија. Младен во тоа време престојувал во дворот на кнезот Милош во Крагуевац. Кога Младен дознал дека турскиот везир Марашли Али-паша бара негово апсење, тајно се обидел преку Златибор да се пресели во Црна Гора.[1]
Смрт
[уреди | уреди извор]Убиен е во април 1823 година, на Златибор, како гостин на сердар Јован Миќиќ. Во Крагуевац, принцот Милош му го доверил Младен Миловановиќ на Сердар Јован Мичиќ за да го придружува до Лима и да го пренесе во Црна Гора.[2] Меѓутоа, момчињата на Миќиќ Леко и Симо Ковач го убиле во Очка гора на Златибор во наводен обид да избега, а неговото тело било фрлено во блиската пештера Звекара; телото потоа било изгорено[3].
Наводи
[уреди | уреди извор]
- ↑ Андра Гавриловић, Знаменити Срби 19. века, Загреб, 1904. год.
- ↑ Новости, 12.6.2013, Нићифор Нинковић, Невоља ствар голема, фељтон
- ↑ "Време", 18. јул 1937