Мир во Або
Мирот во Або бил мировен договор склучен во август 1743 година меѓу Русија и Шведска. Мирот кај Або ставил крај на Руско-шведската војна од 1741-1743 година. Со склучувањето на овој мир, Шведска и ја отстапила Финска на Русија.
Историја
[уреди | уреди извор]До крајот на војната, царската руска армија го окупирала поголемиот дел од Финска, што ги навело фелдмаршалот Трубецкој и канцеларот Алексеј Бестузев да побараат примена на принципот на Uti possidetis во овој случај. Со окупацијата на Финска, руските политичари се обиделе да ја поместат шведската граница значително на север, со што ја намалиле опасноста од шведски напад врз руската престолнина Санкт Петербург. Со надеж дека ќе добијат независност, финските имоти му го понудиле ефемерниот престол на својата земја на војводата Петар од Холштајн-Готорп ( Петар III Фјодорович ), наследник на руската круна.[1][2]
Другата страна на рускиот двор, застапувана од про-шведскиот гроф Жан Арман де Лесток и роднините на Холштајн на Петар, предложиле Финска да им се врати на Швеѓаните за возврат неговиот вујко, Адолф Фредерик од Холштајн-Готорп, да биде избран за наследник на тронот на Шведска. Царицата Елизабета Петровна од Русија ја дала својата поддршка на оваа последна фракција, делумно затоа што со задоволство се сеќавала на братот на Адолф, Фредерик, нејзиниот сакан сопружник кој починал неколку месеци пред да се одржи свадбата (во јуни 1727 година).[3]
Според добиениот договор, Шведска и ги отстапила на Русија областите источно од реката Кими со тврдината Олавинлина и градовите Лапенранта и Хамина. Оттука, шведската граница била поместена на север во согласност со желбите на Бестузевската фракција. Од друга страна, Швеѓаните се согласиле да го изберат Адолф Фредерик за наследник на тронот. Овој потег ја изложил земјата на ризик од војна против Данска и Норвешка, па Балтичката флота отпловила до Стокхолм за да го заштити шведскиот главен град во случај на напад од данците.
По договорот, Русија ја презела контролата врз јужниот дел на Карелија. Меѓутоа, Елизабета ги гарантирала религијата, имотот, законите и привилегиите на жителите на отстапените територии. На пример, овие територии само неколку години претходно го усвоиле (заедно со остатокот од тогашната Шведска) Општиот закон на Шведска од 1734 година.
Поврзано
[уреди | уреди извор]- Руско-шведска војна (1741-1743)
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Aleksej Petrovitj Bestuzhev“. Nordisk familjebok. Посетено на June 1, 2019.
- ↑ „Peter III., Russland, Zar“. Deutsche Digitale Bibliothek. Посетено на June 1, 2019.
- ↑ „Jean Armand de Lestocq“. Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Посетено на June 1, 2019.
Извори
[уреди | уреди извор]- Овај чланак, или један његов део, изворно је преузет из Илустроване војне енциклопедије: Срећковић, Боривоје М. (1936). „АБОСКИ МИР” (PDF). Илустрована војна енциклопедија (PDF). I. Београд.
- Shirokorad A.B. Northern Wars of Russia. Moscow, 2001.