Марков Град

Од Википедија — слободната енциклопедија
Марков Град

Остатоци од ѕидините на Марков Град

Карта

Местоположба 41°56′58″N 21°17′29″E / 41.94944° СГШ; 21.29139° ИГД / 41.94944; 21.29139Координати: 41°56′58″N 21°17′29″E / 41.94944° СГШ; 21.29139° ИГД / 41.94944; 21.29139
Основни податоци
Место Матка
Општина Сарај
Тип

 тврдина  кастел  збег

Период доцноантичко време
среден век
Портал „Археологија“

Марков Градархеолошко наоѓалиште во скопското село Матка, Општина Сарај. Претставува тврдина (кастел) од доцноантичко време (V-VI век)[1] и укрепен манастир и збег од средниот век. Лежи на северниот крај на долгата клисура на Треска, 2 км југоисточно од Матка, близу Скопје. Претставува стрмен гребен на источните падини на планината Осој, 380 м високо над реката и 860 м н.м. Опколена е со многу стрмни карпести гребени и раседлини. Има пристап само по една тесна патека од североисток. Местото е скриено со повисоки карпи од сите страни и има поглед на теснецот на реката и тешката комуникација низ теснецот.

Најстари остатоци[уреди | уреди извор]

Во доцноантичко време местото било укрепено: ѕид од камен и малтер, широк 1,6—1,9 м, го опфаќал зарамнетиот врв и карпестиот гребен над него, каде што се издигала издвоена акропола. Укрепениот простор мермел 160 × 115 м (1,5 ха). Преку сондирање е истражуван станбениот слој; содржел парчиња од доцноантичка керамика и една монета од V век. Местото служело како непристапен збег.

Средновековни остатоци[уреди | уреди извор]

Остатоци од градбата на „Св. Недела“ во Марков Град на Матка

Акрополата на стариот збег била обновена во XIV век: тука е изградена црквата на Св. Недела и северно од неа две манастирски градби. Новото обѕидие денес е добро сочувано на западната страна (со порта) и од север и североисток. Евидентна е бројна доцносредновековна грнчарија (од манастирската трпезарија и магацините). Начинот на градењето на црквата и остатоците од ѕидното фрескосликарство упатуваат на доцниот XIV век, како и црквата на Св. Андреја во подножјето на гребенот, на работ на денешното акумулационо езеро.

Во доцното средновековие позначајните манастири во источното Средоземје (на Света Гора, во Мала Азија, Сирија, Палестина, Синај, Грција), биле мета на чести ограбувачки напади како на воени одреди на нехристијанските земји така и на христијанските. По Битката на Марица (1371) и на Косово (1389), кога турските одреди упаѓаат во македонските краишта пред конечната и целосна окупација, повеќе македонски манастири биле укрепени (Зрзе, Трескавец, Св. Георги кај Скопје). Веројатно тогаш и Матка станала крепост и збег за околината.

Галерија[уреди | уреди извор]

Извори[уреди | уреди извор]

  • В. Лилчиќ 1985, 185—196, и 1995, 1—153.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 378. ISBN 9989-649-28-6.

Поврзано[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]