Маракуја
| Маракуја | |
|---|---|
| |
| Цвет на маракујата | |
| |
| Плод на маракујата | |
| Научна класификација | |
| Царство: | Растенија |
| Ред: | Малпигиовидни |
| Семејство: | Часовничиња |
| Род: | Часовниче |
| Вид: | Маракуја |
| Научен назив | |
| Passiflora edulis Sims, 1818 | |
Маракуја или јадливо часовниче (науч. Passiflora edulis) — ползечки вид од родот часовниче (Passiflora) со потекло од Бразил, Парагвај и Северна Аргентина.
Се одгледува како ароматично овошје во тропските и суптропските краишта, како и Јужна Америка, Средна Америка, Карибите, Африка (каде се нарекува виолетова гранадила), јужна Азија, Израел, Австралија, Хаваи (каде се нарекува лиликои)[1] и САД.
Плодот е топчест до јајцевиден, жолт или темновиолетов по боја со сочна внатрешност и поголем број семки.[1][2] Се јаде самостојно, но и се додава во сокови како додаток за вкус.[3]
Разновидности
[уреди | уреди извор]Постојат неколку различни разновидности на маракуја со различен изглед.[1] Светложолтата flavicarpa (наречена „златна маракуја“) може да достигне големина на грејпфрут, има мазна и сјајна ровка кора, и во Австралија се користи како присад за виолетовата маракуја.[1] Темновиолетовата edulis е помала од лимон, помалку кисела од жолтата и има побогата арома и вкус.
Неколку разновидности се богати со полифенол,[4][5] а жолтите[6]}} содржат пруназин и други цијаногени гликозиди во лушпата и сокот.[6]
Употреба
[уреди | уреди извор]Mасло
[уреди | уреди извор]Од семките на маракујата се добива масло кое содржи линолна киселина (77%), олеинска киселина (15%) и палмитинска киселина (10%). Наоѓа различни примени во производството на козметика и во исхраната.
Хранлива вредност
[уреди | уреди извор]| Енергија | 406 kJ (97 kcal) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| †Процентите се проценети врз основа на препораките во САД за возрасни,[7] освен за калиум, кој се проценува врз основа на експертските препораки на Националните академии.[8] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Свежата маракуја содржи витамин Ц (36%), прехранбени влакна (42%), Б-витамините рибофлавин (11%) и ниацин (10%), железо (12%) и фосфор (10%) како значаен дел од дневната вредност.[9]
Галерија
[уреди | уреди извор]-
Пресечена виолетова маракуја -
Жолти маракуи -
Виолетови маракуи -
Големинска разлика помеѓу жолтата и виолетовата маракуја
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Morton JF (1987). „Passionfruit, p. 320–328; In: Fruits of warm climates“. NewCrop, Center for New Crops & Plant Products, Department of Horticulture and Landscape Architecture at Purdue University, W. Lafayette, IN, USA. Посетено на 1 July 2014.
- ↑ Boning, Charles R. (2006). Florida's Best Fruiting Plants: Native and Exotic Trees, Shrubs, and Vines. Sarasota, Florida: Pineapple Press, Inc. стр. 168–171.
- ↑ „Passiflora edulis Sims“. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2007-06-25. Посетено на 2010-01-07.
- ↑ Talcott ST, Percival SS, Pittet-Moore J, Celoria C (2003). „Phytochemical composition and antioxidant stability of fortified yellow passion fruit (Passiflora edulis)“. J Agric Food Chem. 51 (4): 935–41. doi:10.1021/jf020769q. PMID 12568552.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
- ↑ Devi Ramaiya S, Bujang JS, Zakaria MH, King WS, Shaffiq Sahrir MA (2013). „Sugars, ascorbic acid, total phenolic content and total antioxidant activity in passion fruit (Passiflora) cultivars“. J Sci Food Agric. 93 (5): 1198–1205. doi:10.1002/jsfa.587. PMID 23027609.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
- ↑ 6,0 6,1 Chassagne D, Crouzet JC, Bayonove CL, Baumes RL (1996). „Identification and Quantification of Passion Fruit Cyanogenic Glycosides“. J Agric Food Chem. 44 (12): 3817–3820. doi:10.1021/jf960381t.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
- ↑ United States Food and Drug Administration (2024). „Daily Value on the Nutrition and Supplement Facts Labels“. FDA. Архивирано од изворникот 2024-03-27. Посетено на 2024-03-28.
- ↑ „TABLE 4-7 Comparison of Potassium Adequate Intakes Established in This Report to Potassium Adequate Intakes Established in the 2005 DRI Report“. стр. 120. In: Stallings, Virginia A.; Harrison, Meghan; Oria, Maria, уред. (2019). „Potassium: Dietary Reference Intakes for Adequacy“. Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium. стр. 101–124. doi:10.17226/25353. ISBN 978-0-309-48834-1. PMID 30844154. Предлошка:NCBIBook.
- ↑ „Nutrition facts for Passion-fruit, (granadilla), purple, raw, 100 g“. USDA Nutrient Data, SR-21. Conde Nast. Посетено на April 2, 2013.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор] |
„Маракуја“ на Ризницата ? |
Маракуја на Викивидовите ?- „Маракуја“ — Енциклопедија на живиот свет
