Маракуја
| Маракуја | |
|---|---|
| |
| Цвет на маракујата | |
| |
| Плод на маракујата | |
| Научна класификација | |
| Царство: | Растенија |
| Ред: | Малпигиовидни |
| Семејство: | Часовничиња |
| Род: | Часовниче |
| Вид: | Маракуја |
| Биномен назив | |
| Passiflora edulis Sims, 1818 | |
Маракуја или јадливо часовниче (науч. Passiflora edulis) — ползечки вид од родот часовниче (Passiflora) со потекло од Бразил, Парагвај и северна Аргентина.
Се одгледува како ароматично овошје во тропските и суптропските краишта, како и Јужна Америка, Средна Америка, Карибите, Африка (каде се нарекува виолетова гранадила), јужна Азија, Израел, Австралија, Хаваи (каде се нарекува лиликои)[1] и САД.
Плодот е топчест до јајцевиден, жолт или темновиолетов по боја со сочна внатрешност и поголем број семки.[1][2] Се јаде самостојно, но и се додава во сокови како додаток за вкус.[3]
Разновидности[уреди | уреди извор]
Постојат неколку различни разновидности на маракуја со различен изглед.[1] Светложолтата flavicarpa (наречена „златна маракуја“) може да достигне големина на грејпфрут, има мазна и сјајна ровка кора, и во Австралија се користи како присад за виолетовата маракуја.[1] Темновиолетовата edulis е помала од лимон, помалку кисела од жолтата и има побогата арома и вкус.
Неколку разновидности се богати со полифенол,[4][5] а жолтите[6]}} содржат пруназин и други цијаногени гликозиди во лушпата и сокот.[6]
Употреба[уреди | уреди извор]
Mасло[уреди | уреди извор]
Од семките на маракујата се добива масло кое содржи линолна киселина (77%), олеинска киселина (15%) и палмитинска киселина (10%). Наоѓа различни примени во производството на козметика и во исхраната.
Хранлива вредност[уреди | уреди извор]
| Енергија | 406 kJ (97 kcal) |
|---|---|
| Витамини | |
| Витамин А (екв.) | (8 %) 64 μг(7 %) 743 μг |
| Рибофлавин (Б2) | (11 %) 0,13 мг |
| Ниацин (Б3) | (10 %) 1,5 мг |
| Витамин Б6 | (8 %) 0,1 мг |
| Фолна кис. (Б9) | (4 %) 14 μг |
| Холин | (2 %) 7,6 мг |
| Витамин Ц | (36 %) 30 мг |
| Витамин К | (1 %) 0,7 мг |
| Минерали | |
| Калциум | (1 %) 12 мг |
| Железо | (12 %) 1,6 мг |
| Магнезиум | (8 %) 29 мг |
| Фосфор | (10 %) 68 мг |
| Калиум | (7 %) 348 мг |
| Натриум | (2 %) 28 мг |
| Цинк | (1 %) 0,1 мг |
| |
| Постотоците се приближно пресметани според препораките за возрасни лица во САД. Извор: База за хранливост — USDA | |
Свежата маракуја содржи витамин Ц (36%), прехранбени влакна (42%), Б-витамините рибофлавин (11%) и ниацин (10%), железо (12%) и фосфор (10%) како значаен дел од дневната вредност.[7]
Галерија[уреди | уреди извор]
Пресечена виолетова маракуја
Жолти маракуи
Виолетови маракуи
Големинска разлика помеѓу жолтата и виолетовата маракуја
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Morton JF (1987). „Passionfruit, p. 320–328; In: Fruits of warm climates“. NewCrop, Center for New Crops & Plant Products, Department of Horticulture and Landscape Architecture at Purdue University, W. Lafayette, IN, USA. Посетено на 1 July 2014.
- ↑ Boning, Charles R. (2006). Florida's Best Fruiting Plants: Native and Exotic Trees, Shrubs, and Vines. Sarasota, Florida: Pineapple Press, Inc. стр. 168–171.
- ↑ „Passiflora edulis Sims“. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2007-06-25. Посетено на 2010-01-07.
- ↑ Talcott ST, Percival SS, Pittet-Moore J, Celoria C (2003). „Phytochemical composition and antioxidant stability of fortified yellow passion fruit (Passiflora edulis)“. J Agric Food Chem. 51 (4): 935–41. doi:10.1021/jf020769q. PMID 12568552.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
- ↑ Devi Ramaiya S, Bujang JS, Zakaria MH, King WS, Shaffiq Sahrir MA (2013). „Sugars, ascorbic acid, total phenolic content and total antioxidant activity in passion fruit (Passiflora) cultivars“. J Sci Food Agric. 93 (5): 1198–1205. doi:10.1002/jsfa.587. PMID 23027609.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
- ↑ 6,0 6,1 Chassagne D, Crouzet JC, Bayonove CL, Baumes RL (1996). „Identification and Quantification of Passion Fruit Cyanogenic Glycosides“. J Agric Food Chem. 44 (12): 3817–3820. doi:10.1021/jf960381t.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
- ↑ „Nutrition facts for Passion-fruit, (granadilla), purple, raw, 100 g“. USDA Nutrient Data, SR-21. Conde Nast. Посетено на April 2, 2013.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
 |
„Маракуја“ на Ризницата ? |
Маракуја на Викивидовите ?- Маракуја (Passiflora edulis) — Енциклопедија на живиот свет (македонски)
