Мамбо (музика)
Мамбо — жанр на кубанска денс музика, првично свирена од Аркањо и сус Маравиљас во доцните 1930-ти, а подоцна популаризиран во стилот на биг-бенд од Перез Прадо. Потекнува од форма на дансон, познат како дансон-мамбо, со завршен, импровизиран дел, кој ги вклучувал гуаџео типичен за сон кубано. Овие гуаџео биле суштината на жанрот кога го свиреа големите бендови, кои се вртеле кон свинг и џез. До крајот на 1940-тите и раните 1950-ти, мамбото станало „танцова лудост“ во Мексико и САД бидејќи неговиот танцот Мамбо го зазел источниот брег благодарение на Перез Прадо, Тито Пуенте, Тито Родригез и други. Во средината на 1950-тите, побавниот стил танц, исто така изведен од дансо, ча-ча-ча, го заменил мамбото како најпопуларен танцов жанр во Северна Америка. Сепак, мамбо продолжило да ужива одреден степен на популарност во 1960-тите и се појавиле нови деривативни стилови, како што е денгата; до 1970-тите беше во голема мера бил инкорпориран во салсата.
Историја
[уреди | уреди извор]Потекло во Куба
[уреди | уреди извор]Најраните корени на мамбото може да се проследат до danzón de nuevo ritmo, подоцна познат како дансон-мамбо, популарен од оркестарот Аркањо и сус Маравиљас под диригентство на флаутистот Антонио Аркањо.
Орестес Лопез и неговиот брат Израел Лопез „Качао“, главни композитори на Маравиљас, беа првите што го деноминираа последниот оптимистички, импровизиран дел од популарниот кубански дансон како мамбо. Оваа иновација била клучен чекор во процесот на еволуција на дансонот, кој со текот на годините постепено ја губел својата структурална ригидност во корист на музичарите и танчерите. Пред 1910 година, Хозе Урфе првпат додал монтуно (типичен импровизиран затворен дел) како последен дел од неговата композиција Ел Бомбин де Барето (шп: El bombín de Barreto). Ова бил занишан дел кој се состоел од повторена музичка фраза, која вовела некои елементи на синот во дансонот. Виолончелистот на Аркањо, Орестес Лопез, го создал првиот дансон наречен „Мамбо“ (1938).[1] Во ова дело, некои синкопирани мотиви преземени од сон стилот биле комбинирани со импровизирани пасуси на флејта.
1940-1952: „Брас“ Мамбо во Мексико Сити
[уреди | уреди извор]Дамасо Перез Прадо, пијанист и аранжер од Матанцас, Куба, живеел во Хавана на почетокот на 1940-тите и почнал да работи во ноќни клубови и оркестри. Во 1949 година отпатувал во Мексико барајќи можности за работа и постигнал голем успех со нов стил, по име кое веќе го користел Антонио Аркањо, мамбо.
Стилот на Перез Прадо се разликувал од претходниот мамбо концепт. Новиот стил поседувал поголемо влијание од северноамериканскиот џез и проширена инструментација составена од четири до пет труби, четири до пет саксофони, контрабас, тапани, мараки, кауво, конга и бонго. Овој нов мамбо имал привлечен контрапункт помеѓу трубите и саксофоните што го поттикнувале телото да се движи заедно со ритамот.
Снимките на Прадо биле наменети за латино-американските и латино пазарите во САД, но некои од неговите најпознати песни, како што се Мамбо намбр фајв и Ке рико ел мамбо (шп: Mambo No. 5 и Que Rico El Mambo), брзо преминале на пошироката американска публика.
Мамбо во Њујорк: 1947-1960 година
[уреди | уреди извор]Мамбо музиката и танцот пристигнале во 1947 година во САД и станале популарни набргу потоа.[2] Компаниите за снимање почнале да користат мамбо етикети на нивните плочи, а имали и реклами за часови по танцот мамбо во локалните весници. Њујорк го направил мамбо транснационален популарен културен феномен. Во Њујорк мамбото се свирело во сала за бал Паладиум, познатата сала за танц на Бродвеј. Салата за танц набрзо се прогласила за „храм на мамбо“, за најдобрите танчери во градот - Мамбо Ејс, Ча Ча Тапс, „Килер Џо“ Пиро, Оги и Марго Родригез. Оги и Марго сè уште танцувале 50 години подоцна (2006) во Лас Вегас.
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Garcia, David F. (2006). „Going Primitive to the Movements and Sounds of Mambo“. The Musical Quarterly. 89 (4): 505–523. doi:10.1093/musqtl/gdm006.
- ↑ „Aurora Ballroom“. Архивирано од изворникот на 2021-05-16. Посетено на 2025-01-14.
Литература
[уреди | уреди извор]- Перез Фирма, Густаво . „Луд за Мамбо“, во Навиката во Хавана . Њу Хевн и Лондон: Универзитетот Јеил, 2010 година.