Литиум хидроксид

Од Википедија — слободната енциклопедија
Литиум хидроксид
Lithiumhydroxide t.png
Lithium hydroxide
Kristallstruktur Lithiumhydroxid.png
     Li+
          O2−          H+
Lithium-hydroxide.jpg
Назив според МСЧПХ
литиум хидроксид
Назнаки
1310-65-2 Yes check.svgОк
1310-66-3 (монохидратен) Yes check.svgОк
ChEBI CHEBI:33979 Yes check.svgОк
ChemSpider 3802 Yes check.svgОк
68415
3Д-модел (Jmol) Слика
PubChem 3939
RTECS-бр. OJ6307070
UNII 903YL31JAS Yes check.svgОк
G51XLP968G (монохидратен) Yes check.svgОк
ОН-бр. 2680
Својства
Хемиска формула
Моларна маса 0 g mol−1
Изглед хигроскопна бела цврста материја
Мирис нема
Густина
  • 1,46 г/см3 (безводен)
  • 1,51 г/см3 (монохидратен)
Точка на топење
Точка на вриење
  • безводен:
  • 12,7 г/(100 мл) (0 °C)
  • 12,8 г/(100 мл) (20 °C)
  • 17,5 г/(100 мл) (100 °C)
  • монохидратен:
  • 22,3 г/(100 мл) (10 °C)
  • 26,8 г/(100 мл) (80 °C)[1]
Растворливост во метанол
  • 9г76 г/(100 г) (безводен; 20 °C, 48 часа мешање)
  • 13,69 г/(100 г) (монохидратен; 20 °C, 48 часа мешање)[2]
Растворливост во етанол
  • 2,36 г/(100 г) (безводен; 20 °C, 48 часа мешање)
  • 2,18 г/(100 г) (монохидратен; 20 °C, 48 часа мешање)[2]
Растворливост во изопропанол
  • 0 г/(100 г) (безводен; 20 °C, 48 часа мешање)
  • 0,11 г/(100 г) (монохидратен; 20 °C, 48 часа мешање)[2]
Киселост (pKa) 14,4[3]
Конјуг. база литиуммонокисден анјон
−12,3·10−6 см3/мол
Показател на прекршување (nD)
  • 1,464 (безводен)
  • 1,460 (монохидратен)
Диполен момент 4,754 D[4]
Термохемија
Стандардна моларна
ентропија So298 		42,8 J/(mol·K)
Специфичен топлински капацитет, C 49,6 J/(mol·K)
Опасност
Безбедност при работа:
Главни опасности
 разјадлив
NFPA 704
3
0
0
Температура на запалување {{{value}}}
Смртоносна доза или концентрација:
210 мг/кг (усно, стаорец)[5]
Безбедносен лист „ICSC 0913“.
„ICSC 0914“. (монохидратен)
Слични супстанци
Други анјони литиум амид
Други катјони
Дополнителни податоци
 Yes check.svgОк(што е ова?)  (провери)
Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa)
Наводи

Литиум хидроксид — неорганско соединение со формула LiOH. Може да постои во безводен или хидриран облик, и обете се бели хигроскопни цврсти супстанции. Растворливи се во вода и мошне лесно растворливи во етанол. Иако се смета за силна база, литиум хидроксидот е најслабиот алклалнометален хидроксид познат за науката.

Добивање[уреди | уреди извор]

Вообичаената суровина за добиање на литиум хидроксид е минералот сподумен, чија литиумска содржина се изразува во постоток на литиум оксид.

Со литиум карбонат[уреди | уреди извор]

Во индустријата, литиум хидроксидот често се добива од литиум карбонат во реакција на размена (метатеза) со калциум хидроксид:[6]

Li
2CO
3 + Ca(OH)
2 → 2 LiOH + CaCO
3

Првично добиениот хидрат се дехидрира со загревање во вакуум на 180 °C.

Со литиум сулфат[уреди | уреди извор]

Друг начин на добивање е со посредство на литиум сулфат:[7][8]

α-сподумен → β-сподумен
β-сподумен + CaO → Li
2O + ...
Li
2O + H
2SO
4 → Li
2SO
4 + H
2O
Li
2SO
4 + 2 NaOH → Na
2SO
4 + 2 LiOH

Главни нуспроизводи се гипс и натриум сулфат, кои имаат ивесна пазарна вредност.

Commercial setting[уреди | уреди извор]

Според „Блумберг“, „Ганфенг Литиум“ (GFL).[9] GFL[10] и „Албемарл“ биле најголемите производители на литиум хидроксид во 2020 г. со околу 25 килотони годишно проследени од „Ливент“ (FMC) и SQM.[9] Капацитетите во поново време се зголемуваат поради сè поголемата употреба на електрични возила.

Погонот на „Албермарл“ во Кемертон, Западна Австралија бил првично предвиден да произведува 100 килотони годишно, но потоа е намален на 50 килотони.[11]

Во 2020 г. погоните на „Тјенќи Литиум“ во Квинана, Западна Австралија биле најголем производител, со капациет од 48 килотони годишно.[12]

Примена[уреди | уреди извор]

Литиумскојонски акумулатори[уреди | уреди извор]

Литиум хидроксидот највеќе се троши во производството на катодни материјали за литиумскојонски акумулатори како литиум кобалт оксидот (LiCoO
2) и литиум железо фосфатот. Се претпочита наместо литиум карбонат како претходник за литиумско-никелско-манганско-кобалтни оксиди.[13]

Мазиво[уреди | уреди извор]

Популарен згуснувач на литиумска маст е литиум 12-хидроксистеаратот, од кој се добиваат општонаменски мазива поради неговата голема водоотпорност и корисност на најразлични температури.

Испирање на јаглерод диоксид[уреди | уреди извор]

Литиум хидроксидот се користи во прочиститувачите на дишен гас за вселенски летала, подморници и кружечки нуркачки дишалки со цел остранување на јаглерод диоксидот од издишаниот гас произведувајќи литиум карбонат и вода:[14]

2 LiOH · H2O + CO
2 → Li
2CO
3 + 2 H
2O

или

2 LiOH + CO
2 → Li
2CO
3 + H
2O

Второспоменатиот, безводен хидроксид, се претпочита заради помалата маса и помалото производство на вода во дишните системи на вселенските летала. Еден грам безводен литиум хидроксид отстранува 450 см3 јаглерод диоксид во гасен облик. Монохидратот ја ослободува неговата вода на 100–110 °C.

Претходник[уреди | уреди извор]

Литиум хидроксидот, заедно со литиум карбонатот, се клучни меѓупроизводи во добивањето на други литиумски соединенија, како што може да се види од неговата примена во добивањето на литиум флуорид:[6]

LiOH + HF → LiF + H
2O

Други примени[уреди | уреди извор]

Супстанцијата се користи и во изработкат ана керамика и некои видови портландски цемент каде се користи како сузбивач на алкално-силициумдиоксидната реакција (бетонски рак).[15]

Литиум хидроксидот (изотопно збогатен во литиум-7) се користи за алкализација на реакторските разладувачи во водопритисочни реактори со цел да се спречи корозија.[16] Исто така е обар штитник од зрачење од слободни неутрони.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Lide, David R., уред. (2006). CRC Handbook of Chemistry and Physics (87. изд.). Boca Raton, FL: CRC Press. ISBN 0-8493-0487-3.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Khosravi, Javad (2007). Production of Lithium Peroxide and Lithium Oxide in an Alcohol Medium. Chapter 9: Results. ISBN 978-0-494-38597-5. Занемарен непознатиот параметар |name-list-style= (help)
  3. ↑ Popov K, Lajunen LH, Popov A, Rönkkömäki H, Hannu-Kuure H, Vendilo A (2002). „7Li, 23Na, 39K and 133Cs NMR comparative equilibrium study of alkali metal cation hydroxide complexes in aqueous solutions. First numerical value for CsOH formation“. Inorganic Chemistry Communications. 5 (3): 223–225. doi:10.1016/S1387-7003(02)00335-0. Посетено на 21 јануари 2017.
  4. ↑ CRC handbook of chemistry and physics : a ready-reference book of chemical and physical data. William M. Haynes, David R. Lide, Thomas J. Bruno (2016-2017, 97. изд.). Boca Raton, Florida. 2016. ISBN 978-1-4987-5428-6. OCLC 930681942.CS1-одржување: друго (link)
  5. ↑ Chambers, Michael. „ChemIDplus – 1310-65-2 – WMFOQBRAJBCJND-UHFFFAOYSA-M – Lithium hydroxide anhydrous – Similar structures search, synonyms, formulas, resource links, and other chemical information“. chem.sis.nlm.nih.gov. Посетено на 12 април 2018. Занемарен непознатиот параметар |name-list-style= (help)
  6. ↑ 6,0 6,1 Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, 2000, doi:10.1002/14356007.a15_393
  7. ↑ „Proposed Albemarle Plant Site“ (PDF). Albemarle. Посетено на 4 декември 2020.
  8. ↑ „Corporate presentation“ (PDF). Nemaska Lithium. мај 2018. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-10-23. Посетено на 5 декември 2020.
  9. ↑ 9,0 9,1 „China's Ganfeng to Be Largest Lithium Hydroxide Producer“. BloombergNEF. 10 септември 2020. Посетено на 4 декември 2020.
  10. ↑ „Ganfeng Lithium Group“. Ganfeng Lithium. Посетено на 25 март 2021.
  11. ↑ Stephens, Kate; Lynch, Jacqueline (27 август 2020). „Slowing demand for lithium sees WA's largest refinery scaled back“. www.abc.net.au (англиски).
  12. ↑ „Largest of its kind lithium hydroxide plant launched in Kwinana“. Government of Western Australia. 10 септември 2019. Посетено на 4 декември 2020.
  13. ↑ Barrera, Priscilla (27 јуни 2019). „Will Lithium Hydroxide Really Overtake Lithium Carbonate? | INN“. Investing News Network. Посетено на 5 декември 2020.
  14. ↑ Jaunsen JR (1989). „The Behavior and Capabilities of Lithium Hydroxide Carbon Dioxide Scrubbers in a Deep Sea Environment“. US Naval Academy Technical Report. USNA-TSPR-157. Архивирано од изворникот на 24 август 2009. Посетено на 17 јуни 2008.CS1-одржување: неподобна URL (link)
  15. ↑ Kawamura M, Fuwa H (2003). „Effects of lithium salts on ASR gel composition and expansion of mortars“. Cement and Concrete Research. 33 (6): 913–919. doi:10.1016/S0008-8846(02)01092-X. OSTI 20658311. Посетено на 17 октомври 2022.
  16. ↑ Managing Critical Isotopes: Stewardship of Lithium-7 Is Needed to Ensure a Stable Supply, GAO-13-716 // U.S. Government Accountability Office, 19 September 2013; pdf

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Литиум_хидроксид&oldid=4953131“