Лепа Млаѓеновиќ

Од Википедија — слободната енциклопедија
Лепа Млаѓеновиќ

Лепа Млаѓеновиќ родена на 9 ноември 1954 година) е феминистка, лезбејка, антивоена активистка која е пионер на феминизмот од вториот бран во Србија.[1][2][3][4][5][6] Таа е феминистичка советничка за жени кои преживеале машко насилство или лезбофобија, фасилитатор на работилница, писателка и предавач и членка на неколку меѓународни одбори и мрежи кои се загрижени за правата на лезбејките и насилството врз жените.[7] Млаѓеновиќ се смета за симбол на женскиот активизам во поранешна Југославија.[4] Родена во Белград, детството го поминала летниот одмор во Сараево и на Јадранското Море. Од 2017 година, Млаѓеновиќ живее во Белград.[8]

Работа за човекови права[уреди | уреди извор]

Алтернативи на психијатријата[уреди | уреди извор]

Млаѓеновиќ дипломирала на Катедрата за психолошки студии на Филозофскиот факултет на Универзитетот во Белград во 1980 година. Како студент, таа се спротивставила на ригидниот образовен систем пишувајќи протестни писма до професорите, критикувајќи ги конзервативните правила кои не ги зајакнуваат студентите.[4] Првото социјално движење во кое Млаџеновиќ активно учествувала била Мрежата за алтернативи на психијатријата, чија цел била да ја деинституционализира психијатријата поради нејзиното насилство и исклучување.[9] Млаѓеновиќ ја иницираше и коорганизираше „Психијатрија и општество“, тридневна меѓународна конференција во 1983 година во студентскиот културен центар во Белград.[4] Таа потоа волонтирала во центрите за ментално здравје во Трст, и пишувала за Демократската психијатрија во Италија [9] и центрите за терапија за заедницата на Асоцијацијата Арбурс во Лондон кои се развиле од антипсихијатриското движење.[10]

Феминистички и антивоен активизам[уреди | уреди извор]

Феминистичкиот активизам на Млаѓеновиќ започна во 1978 година кога таа учествувала на DRUG-ca Žena (жени другари),[4][11][12] првата меѓународна женска конференција организирана од југословенските феминистки во студентскиот културен центар во Белград, што било пресвртна точка. за феминистичкото и граѓанското општество во поранешна Југославија.[13][14] Во 1982 година, Млаѓеновиќ ја коорганизирала феминистичката група Жени и општество во Белград.[15][16] Четири години подоцна, таа организирала женска феминистичка група како дел од Жените и општеството, која била заснована на модел на самосвест.[4][17]

Млаѓеновиќ учествувала на првата југословенска феминистичка средба во Љубљана во 1987 година, која била организирана од феминистичката група ЛИЛИТ и лезбејската група ЛИЛИТ ЛЛ од Словенија.[18][19] Состанокот поттикнал сестринство, размена, поддршка на женскиот активизам, дискусии за насилството врз жените, репродуктивното здравје на жените, женската уметност и култура и првите иницијативи за лезбејско организирање.[20] Со други активисти на Жените и општеството, Млаѓеновиќ била ко-основач на СОС телефонската линија за жени и деца жртви на насилство во Белград во 1990 година и била координатор и советник за жени кои преживеале машко насилство. Подоцна работела со жени жртви на војна.[21]

Во 1991 година, Млаѓеновиќ им се придружила на Сташа Зајовиќ и на неколку други феминистички антивоени активистки за да ги основаат Жените во црно.[22][23][24][25] Групата започнала со неделни бдеења протестирајќи против српскиот режим, а подоцна станала дел од светската мрежа Жени во црно. Жените во црно од Белград го одржале својот прв состанок на 9 октомври 1991 година.[25]

Млаѓеновиќ била едукатор и советник од 1992 до 2012 година, работејќи со жени жртви на машко насилство во Босна и Херцеговина, Хрватска и Унгарија. Во 1993 година, Млаѓеновиќ и други феминистички волонтери на SOS Hotline го основале Autonomni Ženski Centar AŽC (Автономниот женски центар);[26] била психолошки советник и координатор на советувалиштето на центарот до 2011 година. Млаѓеновиќ има учествувано (и олеснето) на многу работилници за жени и групи за поддршка на жени жртви на машко насилство од 2000 година до денес,[27] и помага работилници за емоционална писменост за активисти (особено лезбејки) на Балканот. Таа работи во Италија со невладината организација Donne in Rete contro la violenza,[28] и објавила труд за феминистичко советување за сексуално насилство.[29]

Лезбејски активизам[уреди | уреди извор]

Млаѓеновиќ и Сузана Тратник беа учесници од Југославија на конференцијата на Меѓународната лезбејска информативна служба во 1986 година во Женева. Таа, Дејан Небригиќ и неколку други активисти ја основале Аркадија, првата белградска геј и лезбејска организација, во 1990 година; групата работела до 1997 година.[27][30] Млаѓеновиќ била првата лезбејка во Србија што излегла за време на пренос на јавна телевизија (во 1994 година); таа разговарала за геј и лезбејски прашања и ја претставувала групата Аркадија.[31] Таа и неколку други активисти од Аркадија ја формирале Лабрис, првата лезбејска организација, следната година.[20][30] Во 2001 година, Млаѓеновиќ го опиша искуството:[32]

Признанија[уреди | уреди извор]

Млаѓеновиќ ја добила наградата Фелипа де Соуза, доделена од OutRight Action International, за нејзиниот придонес во ЛГБТ активизмот за човекови права во 1994 година на прославата на гордоста во Њујорк.[30][33] Кога ја примила наградата, таа рекла: „Местото од кое доаѓам не е нацијата каде што сум родена, туку изгубена лезбејска земја што никогаш не сум ја имала – но ќе успеам да ја создадам, некако“.[4]

Публикации[уреди | уреди извор]

Од 1992 до 2012 година, Млаѓеновиќ била член и предавач во Центарот за женски студии во Белград.[7][27] Таа има напишано неколку есеи за воено силување, насилство врз жените, правата на лезбејките, лезбејките во време на војна, фемицидот, феминистичкиот пристап кон транзициската правда, женската солидарност и емоционалната писменост.[34]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Ivekovic, Rada; Mostov, Julie (2002). From Gender to Nation. Longo. стр. 122. ISBN 978-8880633419.
  2. ↑ Giles, Wenona Mary; Women in Conflict Zones Network (2003). Feminists Under Fire: Exchanges Across War Zones. Toronto: Between The Lines. стр. 226. ISBN 9781896357782.
  3. ↑ Nestle, Joan (2000). „At home with Lepa Mladjenovic“. Joan Nestle. Посетено на October 27, 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Zaharijevic, Adrijana (December 6, 2012). „Short Portrait: Lepa Mlađenović“. Heinrich Böll Foundation. Посетено на October 27, 2016.
  5. ↑ Press release (December 6, 2012). „Anne Klein Women's Award 2013: Lepa Mlađenović, Serbian Women's and Human Rights Activist“. Heinrich Boell Foundation. Посетено на October 29, 2017.[мртва врска]
  6. ↑ Petrović, Ivica (December 7, 2012). „Živeti sa svojim izborima“. Deutsche Welle (Serbian). Посетено на October 30, 2017.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  7. ↑ 7,0 7,1 „About us: Lecturers“. Women's Studies Center. Архивирано од изворникот на 2013-12-16. Посетено на October 27, 2017.
  8. ↑ Mladjenovic, Lepa (2000). „At-Home with Lepa Mladjenovic“. Joan Nestle. Посетено на October 30, 2017.
  9. ↑ 9,0 9,1 Obradovic, Milka (1987). „Lepa Mladjenovic, (Anti) psihologistkinja: Menjati odnos prema ljudima koji pate (1987)“. Yugopapir (Glas omladine) (Serbian). Посетено на December 8, 2017.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  10. ↑ „Zatvorimo bolnice koje ne lijece vec ponizavaju“. Radio Kotor (Serbian). November 29, 2016. Посетено на December 8, 2017.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  11. ↑ McLeod, Laura (2015). Gender Politics and Security Discourse: Personal-Political Imaginations and Feminism in 'Post-conflict' Serbia. Routledge. стр. 49. ISBN 9780822315483.
  12. ↑ Mikula, Maja (2006). Women, Activism and Social Change: Stretching Boundaries. Routledge. стр. 87. ISBN 9781136782718.
  13. ↑ Chiara, Bonfiglioli (2008). Remembering the conference "Drugarica Zena. Zensko Pitanje – Novi Pristup?"/ "Comrade Woman.The Women's Question: A New Approach?" thirty years after. Utrecht: Universiteit Utrecht. стр. 54–55, 86. hdl:1874/31158. OCLC 428113304.
  14. ↑ Zaharijevic, Adriana; Ivanovic, Zorica; Duhacek, Dasa, уред. (2012). Žarana Papić. Tekstovi 1977-2002. Beograd: Centar za studije roda i politike, Rekonstrukcija Ženski fond, Žene u crnom. стр. 11–12, 31. ISBN 978-86-84031-54-1.
  15. ↑ Hughson (Blagojevic), Marina (November 2016). „Unpacking Silence and Distortion: Mapping Misogyny in Serbia“. Knjizenstvo: 5 – преку Academia edu.
  16. ↑ Vušković, Lina; Trivunac, Sofija. „Feministička grupa Žena i društvo“. Autonomni Ženski Centar Beograd. Посетено на December 8, 2017.
  17. ↑ Ramet, Sabrina P. (1995). Social Currents in Eastern Europe: The Sources and Consequences of the Great Transformation. Duke University Press. стр. 225. ISBN 9780822315483.
  18. ↑ Spasovska, Ljubica (Apr 18, 2017). The Last Yugoslav Generation: The Rethinking of Youth Politics and Cultures in Late Socialism. Oxford University Press. стр. 136. ISBN 9781526106315.
  19. ↑ Dobnikar, Mojca; Pamuković, Nela, уред. (2009). Jaz, ti, one...Za nas: dokumenti jugoslavenskih feminističkih susreta 1987-1991 (Slovenian). Društvo Vita Activa, Ljubljana; Centar za žene žrtve rata / ROSA - Zagreb. стр. 14. ISBN 978-961-92800-0-3. Архивирано од изворникот (Print book) на 2018-02-10. Посетено на 2022-09-14.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  20. ↑ 20,0 20,1 Mima, Rašić (January 1, 2008). „Lezbejska egzistencija, lezbejska vidljivost“ (PDF). Во Zaharijević, Adriana (уред.). Neko je rekao feminizam? Kako je feminizam uticao na Žene XXI veka. Belgrade: Heinrich Böll Stiftung. стр. 208, 233.
  21. ↑ Bunch, Charlotte; Reilly, Niamh; Douglass College. Center for Women's Global Leadership; United Nations Development Fund for Women (1994). Demanding accountability: the global campaign and Vienna Tribunal for women's human rights. Rutgers University, Center for Women's Global Leadership. стр. 37. ISBN 9780912917290.
  22. ↑ Enloe, Cynthia (2016). Globalization and Militarism: Feminists Make the Link. Rowman & Littlefield. стр. 134. ISBN 9781442265455.
  23. ↑ „Living in War Zones: Thoughts on War and Domestic Violence“ (PDF). Judith Armatta (Presented at the Conference on “INTEGRATING DOMESTIC VIOLENCE EDUCATION INTO LAW SCHOOLS,” sponsored by the American Bar Association Committee on Domestic violence). March 9, 2001. Посетено на October 28, 2017.
  24. ↑ Presented by: Keri Phillips (2001-12-03). „Women in Black, The Europeans program“. Radio National (англиски). Посетено на 2017-10-30.
  25. ↑ 25,0 25,1 Tesanović, Jasmina (2013). „Mothering in War“. Во Guzman Bouvard, Marguerite (уред.). Mothers of Adult Children. Lexington Books. стр. 110. ISBN 9780739183014.
  26. ↑ McLeod, Laura (Jul 16, 2015). Gender Politics and Security Discourse: Personal-Political Imaginations and Feminism in 'Post-conflict' Serbia. Routledge. стр. 52. ISBN 9781317635628.
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 „Short biography: Lepa Mladjenovic“. Heinrich Boell Foundation. December 6, 2012. Посетено на October 28, 2017.
  28. ↑ „DiRe, Donne in Rete contro la violenza“ (Italian). Посетено на November 9, 2019.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  29. ↑ „Il counseling femminista con donne sopravvissute alla violenza sessuale“ (PDF) (Italian). Посетено на November 9, 2019.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 Savić, Marija (2011). „Istorija LGBT aktivizma u Srbiji“ (PDF). Во Gavrić, Saša; Huremović, Lejla; Savić, Marija (уред.). Čitanka lezbejskih i gej ljudskih prava (PDF). Sarajevo: Sarajevski otvoreni centar, Fondacija Heinrich Böll. стр. 102–103. ISBN 978-9958-9959-3-4.
  31. ↑ Mertus, Julie (March 1, 1995). „One Step Forward“. War Resisters International. Посетено на October 28, 2017.
  32. ↑ Lepa Mladjenovic, 2001 "Notes of a Feminist Lesbian during Wartime", European Journal of Women's Studies Vol 8, Issue 3, pp. 381 - 391.
  33. ↑ „Human rights Awards, The Felipa de Souza Award“. OutRight Action International. 23 February 2016. Посетено на October 29, 2017.
  34. ↑ Nestle, Joan (2010). „Publications, Talks, Interviews and Broadcasts“. Joan Nestle. Посетено на October 27, 2017.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Лепа_Млаѓеновиќ&oldid=5082525“