Кринолин
Кринолин[1][2] (француски: crinoline) или кринолина[3][4] — вид структурирано здолниште што било популарно во XIX век. Се користел за создавање на широки фустани во облик на ѕвоно, кои биле модерни во тоа време. Кринолинот можел да биде направен од различни материјали, вклучувајќи коњски влакна („крин“) и втврднат памук, но подоцна бил заменет со кафезни кринолини изработени од челични обрачи.
Кринолините се појавиле во Франција во 1830-тите меѓу богатото население и брзо се прошириле во земјите од Западна и Источна Европа. На почетокот, кринолинот бил посебна густа ткаенина направена од лен или памук со додавање на коњски влакна. Во 1830-тите, името било дадено на крутото здолниште направено од оваа ткаенина или кафезната структура.
Првиот кринолин бил патентиран во САД во 1846 г. (патент бр. 4,584). Во 1858 г., бил патентиран решеткаст кринолин (патент на САД бр. 20,681). Во истата година В. С. Томсон го подобрил и го патентирал во САД (US21581), Франција (FR41193) и Обединетото Кралство (GB1204/1859), додавајќи спојки и менувајќи го обликот на кринолинот од конус во купола.
Во 1860-тите, кринолините станале многу широки — до 1,8 м во пречник, во ретки случаи до 6-8 метри, а исто така се здобиле со издолжен облик на грбот.
Кринолинот бил многу неудобен во секојдневието, поради што станал предмет на постојани шеги и карикатури од тоа време.[5] Поради ширината на кринолинот, жената не можела да го фати детето за рака, да помине низ вратата, да излезе од кочијата, да се доближи до некого, да оди до тоалет без туѓа помош итн. Затоа, веќе во раните 1870-ти, кринолинот излегол од мода. Во XX век кринолините се користеле само во венчаници.
Проблеми
[уреди | уреди извор]Кринолинот честопати бил исмејуван поради неговиот непрактичен дизајн. Луѓето го споредувале со кафез што заробува жени, а неговата голема големина (широка до 180 сантиметри) го отежнувало движењето низ вратите. Ако жената паднела или се обидела незгодно да седне, кринолинот можел да се преврти. Освен тоа, незгодно било и да се пакува за патување.
Кринолините исто така биле опасни. Жените не можеле секогаш да ги видат рабовите на нивните фустани, што можело да доведе до несреќи. На пример, во 1857 г., еден извештај на Њујорк тајмс опишал како фустанот на една девојка се запалил кога цигара се тркалала под нејзиното здолниште во кафуле. Огнот не се проширил додека таа излегла надвор, но случајните минувачи успеале да ѝ помогнат, и таа била неповредена.
Во друг трагичен случај во 1863 г., 14-годишната слугинка по име Маргарет Диви починала кога нејзиниот кринолин се запалил. Поротата ја прогласила причината за смртта како „Случајна смрт предизвикана од кринолин“. Биле пријавени слични случки, вклучувајќи ја и смртта на две 16-годишни слугинки истата година.[6]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „кринолин“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „кринолин“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „кринолина“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „кринолина“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „Кринолины середины 19 века и карикатуры на них“. marinni.livejournal.com (украински). Посетено на 2025-01-20.
- ↑ The Times, Saturday, Nov 14, 1863; pg. 5; Issue 24716; col D) and 1867 (The Times, Wednesday, Jan 23, 1867; pg. 4; Issue 25715; col D)
Надворешни врски
[уреди | уреди извор] |
„Кринолин“ на Ризницата ? |
. Encyclopædia Britannica (11. изд.). 1911.
